زنان ماجراجو
کوهنوردی، سفر به نقاط مختلف جهان و طبیعتگردی امروزه دیگر مختص یک جنسیت خاص نیست و همه میتوانند آن را انجام دهند. اما روزگاری بود که فقط تعداد اندکی از مردان چنین تواناییهایی را داشتند. در قرن ۱۹ و ۲۰ میلادی نیز زنانی بودند که در ماجراجویی هیچ کم از مردان نداشتد.
ایزابلا برد (۱۹۰۴ – ۱۸۳۱)
ایزابلا همیشه در جنبش بود و تا جایی که میتوانست از نقاط مختلف جهان دیدن کرد. او در جایگاه یک مبلغ مذهبی هرگز یکجا بند نبود و همین امر سبب شد تا در دوره ویکتوریا انگلستان، یکی از ماجراجوترین زنان کشورش باشد.
ایزابلا پس از دههها سفر به تمام قارههای جهان سرانجام در سال ۱۸۷۲ به عنوان اولین زن به انجمن سلطنتی جغرافیا معرفی شد. او مولف کتاب «زندگی یک بانو در کوههای راکی» نیز هست. البته قرار نیست ما تمام مقاصدی که برد به آن سفر کرد را برای شما فهرست کنیم، اما دانستن برخی از مناطق خالی از لطف نیست.
او از کوههای آتشفشانی هاوایی، رود یانگتسه چین دیدن کرد و مدتی را نیز با بومیان آینوی هوکایدو زندگی کرد. ایزابلا حتی مرد یک چشمِ کوههای راکی به نام “جیم” را نیز “رام کرد.” گرچه او دست به کارهای خطرناکی میزد، اما همواره منزلت زنان ویکتوریایی را حفظ نمود.
آنی ادسون تایلور (۱۹۲۱ – ۱۸۳۸)
خانم تایلور نسبت به زنان دیگر این فهرست کمتر ماجراجویی میکرد، اما با این حال باز هم ماجراجوی بزرگی محسوب میشود. او در روز تولد ۶۳ سالگی (۲۴ اکتبر سال ۱۹۰۱ میلادی)، خودش را داخل یک بشکه جای داد و بر روی آبشار نیاگارا (یا دقیقتر هورسشو: نعل اسب) شناور شد. تقریبا ۹۰ دقیقه پس از شروع ماجراجویی و پیمودن حدود ۴۶ متر، بشکه دست سازِ خانم تایلور از هم باز شد و او بدون هیچ آسیبی جان سالم بدر برد. البته جای چند زخم و کبودی کوچک روی بدنش ماند.
آن روز خانم تایلور به اولین انسانی تبدیل شد که با یک بشکه آبشار نیاگارا را پیموده باشد. او بلافاصله پس از آن ماجراجویی گفت: «امیدوارم هیچ کس دیگر این کار را تکرار نکند.» او شوهرش را در جنگ داخلی از دست داده بود و امید داشت با آن ماجراجویی بتواند پس از سالها تحمل سختی، به شهرت و امنیت مالی مطلوبی برسد. گرچه نامش برای مدت کوتاهی بر سر زبانها چرخید، اما پایدار نبود. او در سن ۸۳ سالگی، نابینا و بیپول از دنیا رفت.
فانی بولاک ورکمن (۱۹۲۵ – ۱۸۵۹)
گرچه بولاک در ابتدا به خاطر شرکت کردن و نوشتن در مورد مسابقات دوچرخهسواری در هند، الجزایر، ایتالیا، اسپانیا و غیره به شهرت رسید، اما بعدها نام او در زمینه کوهنوردی زنان بر جای ماند.
هیچ قلهای از کوههای آلپ سوئیس گرفته تا هیمالیا نبود که بولاک در فکر فتح آن نبوده باشد. او چندین رکورد خوب نیز از خود به جای گذاشت که بهترین آن در سن ۴۷ سالگی (سال ۱۹۰۶ میلادی) رخ دارد. ورزش کوهنوردی در آن سالها با امکانات کمتری انجام میشد و منحصرا توسط مردان انجام میشد. اما بولاک به همراه یک زن دیگر توانست بین مردان قد علم کند. بولاک پس از ایزابلا برد، دومین زنی بود که توانست وارد انجمن سلطنتی جغرافیا شود. او حتی در زمینه اعطای حق رای به زنان نیز نقش موثری داشت.
نلی بلای (۱۹۲۲ – ۱۸۶۴)
عمده شهرت او به خاطر فعالیتش در زمینه روزنامهنگاری تحقیقی است: یک تحقیق که او در آن خود را به دیوانگی زد تا از این طریق بتواند یک آسایشگاه روانی را از داخل مورد مطالعه قرار دهد؛ به همین خاطر الهامبخش شخصیت سارا پالسون در سری سریالهای «داستان ترسناک آمریکایی» شده است.
علاوه بر آن، نلی بلای از حیث سفر به نقاط مختلف جهان نیز حرفهای زیادی برای گفتن دارد. درست است که تعداد سفرهای نِلی زیاد بود، اما او زمان زیادی را در مسافرت سر نمیکرد. دلیل دیگر شهرت نلی تقلید از فیلیوس فاگ (Phileas Fogg)، شخصیت اصلی رمان دور دنیا در هشتاد روز نوشته ژول ورن، است که در اواخر دوره ویکتوریا زندگی میکند. نلی در همین شبیهسازی توانست رکورد سفر به دور دنیا در کمتر از ۸۰ روز را بشکند: ۷۲ روز و ۶ ساعت و ۱۱ دقیقه و ۱۴ ثانیه.
او سفرش را عمدتا به تنهایی و از نیویورک شروع کرد و در نهایت نیز به همانجا بازگشت. نلی در انگلستان، فرانسه، مصر، سریلانکا، سنگاپور، ژاپن، هنگ کنگ و سان فرانسیسکو توقف داشت. او بیشتر سفر را با قطار طی نبود و خبری از بالن نبود. گرچه رکورد نلی تنها چند ماه پابرجا بود و توسط جورج فرانسیس ترینِ افسانهای (۶۷ روز) شکسته شد.
گرترود بل (۱۹۲۶ – ۱۸۶۸)
کوهنورد، باستانشناس، نویسنده، نقشه کش، دیپلمات، زبانشناس، موسس موزه و جاسوس بریتانیایی. این برخی از القاب گرترود بل هستند.
عنوان دیگرش «مادر عراق» است زیرا پس از جنگ جهانی اول به بینالنهرین رفت و عراق مدرن را ساخت. او بین کشورها مرز تعیین کرد و نظام پادشاهی وفادار به بریتانیا را تاسیس کرد. حتی به دلیل اتفاقات سالهای اخیر خاورمیانه، نام خانم بل دوباره مطرح شده است. بل به دلیل مصرف بیش از حد قرص خواب در سن ۵۷ سالگی در بغداد از دنیا رفت.
انی لاندندِری (۱۹۴۷ – ۱۸۷۰)
“انی لاندندری کوهن کوپچوسکی” همان مسیر “نلی بلای” را پیش گرفت تا بار دیگر یک زن دوران ویکتوریایی انگلستان موجب حیرت همگان شود. او تصمیم گرفت تا دور دنیا را به دوچرخه – بله دوچرخه – بپیماید. مسیر ابتدایی لاندندری بوستون بود که از طریق فرانسه، مصر، اورشلیم، سریلانکا، سنگاپور و برخی نقاطِ دیگر مجدد به بوستون ختم میشد.
البته سفر با قطار و قایق نیز در صورت نیز صورت میگرفت. او متولد لیتوانی بود و به خاطر اسپانسرش نام مستعار “لاندندری” را انتخاب کرد. لاندندری در واقع نام شرکت تولید کننده آب معدنی بود.
هریت چالمرز ادمز (۱۹۳۷ – ۱۸۷۵)
گرچه شهرت هریت چالمرز ادمز به تدریج از بین رفت، اما او در زمان خودش یکی از چهرههای برجسته بود. هریِت مدتها به عنوان عکاس و خبرنگار مجله “نشنال جئوگرافیک” فعالیت کرد و “انجمن زنان جغرافیدان” را بنیان نهاد.
همیشه نام و ماجراهای هریت در جراید دیده میشد. او از آمریکای لاتین، کوههای آند، سیبری، فرانسه، ترکیه و بسیاری از نقاط جهان دیدن کرد و تنها خانم روزنامهنگار آمریکایی بود که اجازه حضور در جنگ جهانی اول را دشت. بسیاری از خوانندگان مجله نشنال جئوگرافیک بعدها وقتی متوجه شدند که بسیاری از عکسها و گزارشها متعلق به یک خانم است، شگفت زده شدند. عکس نخست گزارش نیز متعلق به خانم ادمز است.
جونکو تابی (۲۰۱۶ – ۱۹۳۹)
جونکو تابِی تنها با ۱.۴۵ متر قد توانست در دنیای کوهنوردی قد علم کند. در سال ۱۹۷۵ و در سن ۳۵ سالگی، او به اولین زنی تبدیل شد که توانست قله اورست را فتح کند. او همچنین شش قله دیگر، از جمله کلیمانجارو، که به همراه اورست “قلههای هفتگانه دنیا” نامیده میشوند را نیز فتح کرد.
تابی در زمانی دست به چنین کارهای زد که زنان دیگر ژاپنی تمایل داشتند در خانه بمانند. او علاوه بر ثبت چندین رکورد، توانست هنجارهای جنسیتی را نیز بشکند. تابی در سال ۲۰۱۲ به سرطان مبتلا شد اما به رغم بیماری همچنان کوهنوردی میکرد. وی در نهایت در سال ۲۰۱۶ و در سن ۷۷ سالگی از دنیا رفت.