شهر شیراز خاستگاه تاریخ تمدن ایران

بارها ها و بارها معرفی های کلیشه ای از شهر شیراز را همه مان خوانده و شنیده ایم که شیراز شهر شعـر و ادب، شهر خوش آب و هوای دلفریب در اردیبهشت و پر از جاذبه های تاریخی و طبیعی است اما اینبار قصد داریم در این مقاله به نقش شیراز در حفظ تاریخ و تمدن به تاراج رفته ایران در زمان حمله اسکندر مقدونی و جنگ ایران و اعراب صحبت کنیم.

شیراز یا همان سرزمین پارس را میتوان شناسنامه ای از ایـران باستان دانست درست است که این روزها شیراز به شهری مدرن و توریستی تبدیل شده اما باید بدانید که در گذشته نیز این چنین پر رونق بوده همانگونه که در شروع سال جدید و ایام نوروز هتل های این شهر میزبان گردشگران است و یا حتی امکان اجاره سوئیت در شیراز برای مسافران فراهم شده در بیش از ۲۰۰۰ سال پیش در نخستین روز از سال نو اقوام و گروه های زیادی از کشورهای مختلف به تخـت جمشید شیراز می‌آمدند و پیشکش های خود را به شاه تقدیم میکردند و چند روزی در مجموعه باشکوه تـخت جمشید پذیرایی میشدند اما متاسفانه منابع کمی از شیوه زندگی، فرهنگ و شرایط ایران در آن زمان باقی مانده که دو دلیل اصلی نابودی این منابع حمله اسکندر مقدونی سردار یونانی و جنگ ایران اعراب است. البته ناگفته نماند که در خصوص صحت اطلاعات موجود از حمله و به آتش کشیدن تخـت جمشید توسط اسکندر مقدونی نظرات متفاوتی وجود دارد اما آنچـه امروزه در منابع معتبر ذکر شده است را ما برایتان نقل میکنیم و شاید در سال های آتی منابع معتبر اطلاعات جدید تری از این واقعه منتشر کنند که نیاز به تفکر بیشتر در خصوص اطلاعات ذکر شده در این مقاله باشد.

تاثیر حمله اسکندر مقدونی بر مکان های دیدنی شیراز

جنگ های ایران و روم سال های سال در جریان بود و به نقل از منابع تاریخی در حال حاضر، در سال ۳۳۰ پیش از میلاد اسکندر مقدونی توانست دودمان هخامنشـیان را نابود و خسارت های بیشماری به تاریح ایران وارد کند اما منطقه پاسارگاد که ارامگاه گوروش کبیر نیز در آن جا میباشد با جان سالم به در بردن از آتش رومیان در سال های بعد ایران به عنوان منطقه ای مهم تلقی شده است.

تخت جمشید

شهر پارسه یا تـخت جمشید یکی از شهرهای ایـران باستان بوده است که در زمان هخامنشـیان شکوه و رونق فراوانی داشته. در شهر پارسه کاخی به نام تـخت جمشید وجود داشت که به مدت ۲۰۰ سال از آن استفاده شده است. در سال ۵۱۸ پیش از میلاد داریوش کبیر اولین بنای ساخت تـخت جمشید را نهاد. ابعاد کلی تخـت جمشید در حدود ۱۲۵ هزار مرتر مربع برآورد شده است که بر اساس کتیبه داریوش بزرگ پیش از آن در دشت پارسه در محل کنونی کاخ های تـخت جمشید هیچ بنایی وجود نداشته است و به روایتی ۱۲۰ سال ساخت این مجموعه به طول انجامیده است. یکی از شاهکارهای معماری تـخت جمشید رعایت نسبت طلایی که قانون مهمی در هندسه کنونی است میباشد. نسبت ارتفاع سردرها به عرض آن ها و همینطور نسبت ارتفاع ستون ها به فاصله هر دوستون از نسبت طلایی تبعیت میکنند. بسیاری از ستون های تـخت جمشید چوبی بوده و در زمان آتش از بین رفته اند.

تاثیر حمله اعراب بر جاهای دیدنی شیراز

قرن هفتم را میتوانیم آغازگر جنگ های ویرانگر بین ایران و اعراب بدانیم. منابع اطلاعاتی موجود در حال حاضر اطلاعات ضد و نقیض و پیچیده ای از تاثیرات مثبت و منفی حکومت اعراب بر ایران داردند اما آنجه که به وضوح در بیان تمام منابع میتوان پیدا کرد نابودی بخش عمده ای از ایران باسـتان، فرهنگ و نوشته های مربوط به آن دوران میباشد. به نقل از عبدالحسین زرین کوب من باب شرایط مردم در آن زمان گفته شده که گروهی به شدت تحت تاثیر تعالیم ااسلامی قرار گرفته بودند و خود را با شرایط وفق داده و گروهی دیگر اعراب را مردمانی خشن و ساده دل پنداشته و نسبت به آن ها کینه و نفرت درون خود نگاه داشته بودند.

اما با این حال ایران با داشتن مردمانی وطن دوست و آگاه توانست تا حدودی فرهنگ خود را حفظ نماید. آثاری همچون شاهـنامه حضرت فـردوسی که در طول دوران همواره در معرض خطر نابودی بوده است پس گذشت بیش از یک قرن به عنوان بخشی از شناسنامه متمدن ایران به جهانیان قابل ارائه است.

تخریب آثار ایران باستـان فقط به دوران جنگ های بین ایران با رومیان و یا اعراب ختم نمیشود چرا که در کمتر از نیم قرن گذشته صادق خلخالی که به عنوان فردی تندرو و بی سواد از او در تاریخ یاد میشود پس از تخریب آرامگاه رضا شاه  قصد نابودی آرامگاه فردوسـی و آثار به جا مانده از تاریح ایران باستـان در شیراز را داشت که با مخالفت افراد آگاه زمانه همچون آیت الله محمود طالقانی، نصرت الله امینی استاندار وقت فارس  و به یاری مردم شجاع و میهن دوست شهر شیراز و مرودشت از این خیانت در حق تاریخ یک شکور ممانعت به عمل آمد.

/پایان رپورتاژ آگهی/