کهن ترین نقاشی های جهان کدامند؟
همه میدانیم که نقاشیهای غاری از کهنترینهای بشر هستند، منتها درباره دیگر نقاشیهای قدیمی چه میدانیم؟ حقیقت اینجاست که هزاران نمونه از نقاشیها در سراسر جهان کشف شدهاند و قدمتشان ب هزاران سال قبل و در تمام تمدنهای بزرگ برمیگردد. همین است که پیدا کردن قدیمیترین نقاشی دقیق غیرممکن میشود. در مقاله امروز تا جایی که میتوانیم به گذشته میرویم و از قدیمیترین نقاشیهای دنیا میگوییم.
۸- کهنترین نقاشی بریتانیایی
قدمت: ۷۰۰ سال بعد از میلاد مسیح
نام: انجیل لیندیسفارن
موضوع: مذهبی
مواد: پوست و ماده رنگی
زمانی که به هنر بریتانیایی فکر میکنیم، میتوانیم اولین نقاشیهای واقعی را به شکل نسخههای خطی مشاهده کنیم که بیشترشان مذهبی بودند. یکی از قدیمیترین و زیباترین نقاشیهای بریتانیایی هم کتابی به نام انجیل لیندیسفارن است. تا امروز بیش از ۱۳۰۰ سالی میشود که این نقاشیها به ما رسیده و شکل و شمایل حیرتانگیزی دارند. این گروه از نقاشیها حتی از خود انگلستان هم کهنتر هستند و نمونه بینقص آن را میشود به سلتیک، آنگلاساکسون و عناصر هنری مدیترانه اشاره کرد.
انجیل لیندیزفارن معمولا از هنر اوایل قرون وسطی میآید که اساسا ماهیت مذهبی داشته و روی پوست گوساله کار مینشستند. عمده رنگهای استفاده شده در این نقاشی، مشکی / قهوهای هستند. منتها رنگهای قرمز و زرد و سبز و آبی هم در آن استفاده شده بودند که از چیزهای مختلفی مانند سفیده تخم مرغ و سنگ لاجوردی به دست میآمدند.
۷- کهنترین نقاشی ژاپنی
قدمت: ۶۰۰ – ۷۰۰ سال بعد از میلاد مسیح
نام: نقاشی از آرامگاه تاکاماتسوزوکا
موضوع: نقاشی دربار که به «زیباییهای آسوکا» شناخته میشود
مواد: خاک رس و نقاشی سنگ با ورق رنگی
قطعا نمونههای کهنتری از هنرهای ژاپنی وجود دارد، منتها این نقاشی از مقبره تاکاماتسوزوکا نمونهای زیبا و یکی از کهنترین نقاشیهای ژاپنی محسوب میشود. به عقیده عدهای هم این نقاشی در قرن هفتم به وجود آمده و کشاورزی آن را در دهه ۱۹۶۰ میلادی کشف کرده بود.
با اینکه نقاشیهای دیواری زیادی در این مقبره کشیده شده، منتها یکی از مشهورترینهایش همان نقاشی «زیباییهای آسوکا» است. در این نقاشی چند زن یا درباریهایی میبینیم که لباسهای کرهای به تن کردهاند. چهار مرد و چند حیوان هم پشت سر این درباریها وجود دارند. این نقاشی به عنوان گنجینه ملی ژاپن در نظر گرفته میشود و با اینکه تلاشهایی برای محافظت آن شده، احتمالاتی هم وجود دارد که اگر مابقی تلاشها برای محافظت از آن انجام شود، آسیبهایی به این نقاشیها وارد میآمد.
۶- کهنترین نقاشی هندی
قدمت: ۶۰۰ – ۷۰۰ سال بعد از میلاد مسیح
نام: نقاشی از آرامگاه تاکاماتسوزوکا
موضوع: نقاشی دربار که به «زیباییهای آسوکا» شناخته میشود
مواد: خاک رس و نقاشی سنگ با ورق رنگی
کهنترین نقاشیهای هندی در یک غار کشف شده بودند، اما این نقاشیها در واقع آن نقاشیهای غاری که تصورش را میکنید نیستند. در عوض، این نقاشیها برای آلایش و زیبا کردن دیوارها و سقف غار سیتاناواسال کشیده شده بودند. این نقاشی، قدیمیترین اثر شناختهشده برای زیبا کردن بخش داخلی است. این نقاشیها با گچ شکل گرفتند و سپس با رنگ به بالای ساختمان رنگآمیزی میشدند. ماجرای جالب این نقاشیها هم اینجاست که اساسا در قرن اول قبل از میلاد مسیح کامل شدند و هنرمند دیگری روی نقاشیهای اصلیاش، طرحهایی کشیده بود.
این نقاشیها بالعکس سایر نقاشیها در آن زمانه، هیچ تصویری مذهبی به تصور نمیکشند، در عوض چهرههایی از انسانها، ماهی و فیلها در آن دیده میشود. پرندگان و رقاصان و خوانندگان هم در این نقاشی دیده میشود.
۵- کهنترین نقاشی رومی
قدمت: ۴۰۰ تا ۱۰۰ سال قبل از میلاد مسیح
نام: دیوار کاخ سالوست
موضوع: بدون شرح
مواد: گچ و رنگ
بیشتر مردم نقاشی رومی را از آن چیزی که واقعا است، قدیمیتر در نظر میگیرند. هرچند، رومیها واقعا برای این نقاشیها شناخته نمیشوند و به خاطر معماریشان است که شهره جهانی شدهاند. اما این باعث نمیشود که هیچ نقاشی رومی وجود نداشته باشد. منتها زمانی که پای هنر رومی به میان میآید، معماری حرف اول را میزند.
بیشتر نقاشیها در حین فوران کوه وزوویوس در نزدیکی پمپئی (مرکز بزرگ هنر و فرهنگ روم)، مفقود شده بودند. این نقاشیهایی هم که جان سالم به در بردند، ساده و تزئینی هستند. دو نمونه اصلی از این نوع نقاشیها وجود دارد که یکیش در دیوار کاخ سالوست قرار دارد که خانه بزرگ رومی در پمپئی است. رنگ این نقاشی به نظر مرمر است و این توهم را به تماشاچیاش میدهد که انگار دیوارها برافراشته شدهاند.
۴- کهنترین نقاشی چینی
قدمت: ۴۷۵ – ۲۲۱ قبل از میلاد مسیح
نام: نقاشی ابریشمی از مردی سوار بر اژدها
موضوع: مردی شمشیر به دست سوار بر یک اژدها
مواد: ابریشم
اولین نمونههای هنر چینی، نقاشیهای خطی (خوشنویسی / خطاطی چینی) این تمدن را به تصویر میکشیدند. هرچند، اولین نقاشیهای دیگر چینی مانند این نقاشی، بیشتر چهره انسانها را نشان میدادند. این نقاشی یکی از قدیمیترین نمونههای هنر چینی و نقاشی ابریشمی است که قدمتش به قرن پنجم قبل از میلاد مسیح میرسد.
موضوع این نقاشی هم مردی شمشیر به دست را نشان میدهد و سوار بر اژدهایی به شکل یک قایق شده است. پرنده کوچکی به نام مرغ ماهیخوار و کپور هم نقاشی شده که هر دوی این پرندگان در هنر آسیایی حال و هوای مشترکی القا میکنند و مضامین رایجی دارند. این نقاشی بیشتر با شعر «شیجیانگ» از کو یوان عجین شده است.
۳- کهنترین نقاشی اتروسک
قدمت: ۶۹۰ سال قبل از میلاد مسیح
نام: مقبره غرش شیران
موضوع: ردیف حیوانات
مواد: نقاشی دیواری
مقبره غرش شیر، قدیمیترین آرامگاه استورانی است که تا به الان کشف شده و نقاشیهای داخلش هم از بعضی قدیمیترین نقاشیهای اروپا محسوب میشوند. قدمت این نقاشیها به حدود ۶۹۰ سال قبل از میلاد مسیح برمیگردد و عدهای معتقدند که به پرنس مبارزی متعلق هستند. در این نقاشی، حیواناتی به تصویر کشیده شد که در ابتدا تصور میشد چند شیر هستند. هرچند، بیشتر مورخان هنری باور دارند که این حیوانات در واقع آهو یا اسب هستند.
با اینکه این مقبر به شدت قدیمی است، اما به تازگی در سال ۲۰۰۶ میلادی در زمانی کشف شده بود که یک سارق قبر برای اینکه وضعیت خوبی در زمان حبس خود داشته باشد، مکان این قبر را به مقامات فاش کرده بود. چیزیهای جالبتوجه دیگری هم که در این قبر کشف شده بودند، شمشیر بود و ظروف یونانی و ارابه و سیخهای کباب فلزی. این نقاشیهای واقعی به رنگهای قرمز و مشکی هستند و عدهای باور دارند که اینها، قدیمیترین نقاشی غربی هستند که در طبقه نقاشیهای غاری گذاشته نمیشود.
۲- کهنترین نقاشی یونانی
قدمت: ۱۶۰۰ سال قبل از میلاد مسیح
نام: رقص زنی از کنوسوس
موضوع: بالاتنه زنی در حال رقصیدن
مواد: سفال و رنگ
کهنترین نقاشیهای یونانی در حقیقت از مینوی میآیند که به خاطر مهارتشان در سفالگری و سفالگری رنگی شناخته میشدند. قدمت این نمونه هم به حدود ۱۶۰۰ سال قبل از میلاد مسیح برمیگرد که جزئیاتش شگفتانگیزی از خودش به تصویر میگذارد.
هیچ اطلاعاتی دربار این زن وجود ندارد. اصلا نمیدانیم او کیست یا واقعا وجود داشته یا نه. هنرمند این نقاشی که او هم معلوم نیست چه کسی است، احتمالا این زن را نمیشناخته بود. چیزی که ما درباره این نقاشی میدانیم این است که زنی با لباس سنتی مینون و موهایی به سبک معمولی مینوی به تصویر کشیده شده است.
۱- کهنترین نقاشی مصری
قدمت: ۳۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح
نام: مقبره رنگ شده در هیراکنپولیس
موضوع: انسان، حیوان، قایق و جنگ
مواد: گچ و رنگ
مصریهای باستان به خاطر هنرشان، به خصوص هنرهایی که با آن دیوارهای مقبرهها را بپوشانند، شناخته شده هستند. مخصوصا این نقاشی که به فرد کمک میکرد انتقال راحتی به زندگی بعد از مرگ داشته باشد. قدمت این نقاشی که از مقبره رنگ شده هیراکنپولیس میآید، به قبل از سلسله در دوره تاریخ مصر و ۱.۰۰۰ سال قبل از رهبران مشهوری مانند توتعنخآمون و نفرتیتی برمیگردد.
باوری وجود دارد کار این نقاشی در همان زمان تمام شده بود و بعضی از عناصرش را دیگر نقاشان اصلاح و تمام کرده بودند. اتفاقات مختلفی در این نقاشی جریان و حرفهای زیادی برای گفتن دارد. مورخان هنر برای تفسیر این نقاشی معتقدند که این هنر میتواند ظهور آسیاییها را به مصر و نحوه دستیابی این دو فرهنگ و تعاملات و صلح بینشان را با یکدیگر نشان میدهد.