آشنایی با مسجد جامع دهلی
مسجد جامع دهلی یا مسجد انعکاس جهان یکی از بزرگترین و محبوبترین مساجد کشور هند است که همچنین محل گردهمایی مردم هند در مناسبتهای مذهبی و ملی میباشد.
دهلی یکی از قدیمیترین و پرجمعیتترین شهرهای هند است که سابقهای ۵۰۰۰ ساله دارد.
این شهر تاکنون ۱۱ بار ویران و بازسازی شده و آمیختهای است از جامعه سنتی و مدرن با حضور مذاهب، قومیتها و فرهنگهای مختلف.دهلی در ناحیه مرکزی نیمه شمالی هند و در ساحل غربی رود یامونا واقع شده و دارای ۲۳۹ متر ارتفاع از سطح دریا است.
وسعت ناحیه پایتختی ملی دهلی برابر ۱۴۸۳ کیلومتر مربع است که ۷۰۰ کیلومتر آن ناحیه شهری و ۷۴۳ کیلومتر مربع ناحیه روستایی است.
دهلی دارای سه فصل آب و هوایی است: فصل بارانهای موسمی یا مانسون از اول ماه جون به مدت ۴ تا ۵ ماه، فصل سرما از اول ماه نوامبر به مدت ۴ ماه، و فصل گرما.
شهر دهلی دارای جاذبههای گردشگری متعددی است از جمله آرامگاه همایون، قلعه سرخ، مسجد جامع، آرامگاه صوفی بزرگ هند خواجه نظام الدین اولیا و بناهای تاریخی زیادی از زمان حکومتهای مختلف.
دهلی نو پایتخت کشور هند و بخشی از منطقه پایتخت ملی دهلی است که مقر هر سه قوه دولت هند است.
دهلی آثار باستانی های زیادی دارد ک یکی از آنها مسجد جهان نما یا مسجد جامع دهلی است.
معماری مسجد جامع دهلی
معماری مسجد جامع هند (مسجد قوت الاسلام) ترکیبی از سبکهای معماری هندی و اسلامی است.
این مسجد توسط قطب الدین ایبک، اولین سلطان سلسله غوری در هند، در قرن سیزدهم میلادی ساخته شد.
در ساخت این مسجد از عناصر معماری هندی مانند منار (مناره) استفاده شده است. قطب منار یکی از بلندترین منارههای جهان است که به عنوان بخشی از این مسجد ساخته شده.همچنین در طراحی داخلی مسجد از ستونهای حجاری شده و تزئینات هندی استفاده شده است.
این تزئینات شامل نقشبرجستههای گیاهی و هندسی است که نشاندهنده تأثیر معماری هندی بر این بنای اسلامی است.
در مجموع، مسجد جامع هند نمونهای بارز از معماری هندو-اسلامی است که در آن عناصر معماری هندی و اسلامی به طور هماهنگ با یکدیگر ترکیب شدهاند و یکی از مهمترین آثار معماری دوره سلاطین دهلی محسوب میشود.
مسجد جامع دهلی را به نام های مختلفی می شناسند. همچنین از آن به عنوان «مسجد جهان نما» که به «مسجد انعکاس جهان» و «مسجد جامی» یاد میشود.این نام ها عظمت و اهمیت این مسجد نمادین در دهلی را برجسته می کند.
مسجد جامع دهلی (Jama Masjid) یکی از بزرگترین و محبوبترین مساجد کشور هند به حساب می آید.
این مسجد به دستور شاه جهان پنجمین امپراتور گورکانی هند و سازنده تاج محل، در سالهای میان ۱۶۵۰ تا ۱۶۵۶ میلادی/ ۱۰۶۰ تا ۱۰۶۶ هجری قمری ساخته شده است.
مسجد جامع دهلی روبروی قلعه سرخ در قسمت دهلی قدیم قرار گرفته و یکی از مراکز مهم مسلمانان در هند محسوب می شود.این مسجد با نام “مسجد جهان نما” نیز یاد می شود چرا که بر روی منطقه ای مرتفع نسبت به اطرافش قرار دارد و چشم انداز بسیار زیبایی پیش روی عبادت کنندگان و گردشگران می گذارد.
محوطه این مسجد گنجایش ۲۵ هزار نفر را دارد و یکی از بهترین مکان ها برای برگزاری اعیاد و جشن های مسلمانان به حساب می آید. به وقت رمضان و همچنین در زمان هایی همچون عید قربان در این جا شور و حال عجیبی برپا می شود.مسجد جامع دهلی نو در سال ۱۶۴۴ ساخته شده و جزو آثار جذاب به جا مانده از دوران امپراطوری مغول در هند است.
گنجایش این مسجد حداقل ۲۵ هزار نفر است که در جشنهای مذهبی و مراسمات مهم، مردم بسیار بیشتری به مسجد جامع دهلی نو مراجعه میکنند.
این مسجد دارای سه دروازه بزرگ، چهار برج و دو مناره بلند ۴۰ متری است و از نوارهای ماسه سنگ های قرمز و مرمر سفید صیقلی ساخته شده است. معمار مسجد جامع دهلی استاد خلیل می باشد، او این بنا را بر اساس سبک معماری اسلامی- هندی طراحی کرده است.
بخش های مختلف مسجد زیبای جهان نما
بخش های مختلف مسجد جامع در هند با ویژگی ها و اهمیت منحصر به فرد خود مشخص می شود.
دروازه های ورودی
مسجد جامع دهلی دارای دروازه های ورودی متعددی است که ورودی اصلی آن در قسمت شرقی سازه قرار دارد.
این دروازهها با کندهکاریهای پیچیده، ستونها و طاقهای زیبا آراسته شده و بر عظمت مسجد افزوده است.
ورودی شرقی به حیاط وسیعی منتهی می شود که می تواند بیش از ۱۰۰۰۰ نفر را در خود جای دهد و دارای حوض مرکزی برای وضو گرفتن است.
صحن یا حیاط مسجد
صحن مسجد جامع، محوطه ای مرکزی است که به عنوان فضای تجمع عمل می کند و جزء ضروری معماری مسجد است.
مکانی است که نمازگزاران می توانند برای نماز و فعالیت های جمعی گرد هم آیند.
حیاط یکی از ویژگی های مهم مسجد است که محیطی آرام و وسیع را برای اعمال مذهبی و رویدادهای اجتماعی فراهم می کند.
مصلای یا جایگاه نمازگزاران
در داخل مسجد جامع نمازخانه ای وجود دارد که در آن نماز جماعت از جمله نماز جمعه (جمعه) برگزار می شود. این منطقه با دقت طراحی شده است تا نمازگزاران را در خود جای دهد و مراسم مذهبی را تسهیل کند. نمازخانه نقطه کانونی مسجد است که گوهر معنوی مسجد جامع را به عنوان مکان عبادت و اجتماع جامعه تجسم می بخشد.
عناصر تزئینی
مسجد جامع به دلیل تزئینات پیچیده و جزئیات معماری مشهور است.
از حکاکیهای پرآذین روی دروازههای ورودی گرفته تا نقوش ظریفی که فضای داخلی را تزیین میکنند، این مسجد هنر و بیان هنری بدیع را به نمایش میگذارد.
عناصر تزئینی مسجد جامع میراث فرهنگی غنی و سنتهای هنری هند را نشان میدهد و آن را به یک نقطه عطف بصری خیرهکننده و از نظر فرهنگی تبدیل میکند.
به طور خلاصه، مسجد جامع در هند شامل بخش های مختلفی است که به شکوه معماری، اهمیت مذهبی و اهمیت فرهنگی آن کمک می کند.هر قسمت از مسجد نقش منحصر به فردی در ایجاد فضایی مقدس و هماهنگ برای عبادت و مشارکت جامعه دارد.