یکی از زیباترین جزیره‌ها در ایران جزیره‌ی اعجاب انگیز کیش است. حتی اگر به جزیره‌ی کیش هم سفر نکرده باشید اما حتما نام کاریز کیش به گوشتان رسیده است. شهر زیرزمینی کاریز کیش، شهری مشهور در جهان است. این شهر با داشتن طبیعت زیبا و هنر ایرانی زبان زد خاص و عام بوده و گردشگران زیادی از نقاط مختلف جهان را به سوی خود جذب کرده است. هرگاه که به جزیره‌ی کیش سفر کردید این شهر پرآوازه را که عمقی ۱۶ متر و قدمتی ۲۵۰۰ ساله را دارد فراموش نکنید.
قنات (کاریز) کیش یکی از مناطق گردشگری و تاریخی جزیره کیش می‌باشد و بیش از ۲۵۰۰ سال قدمت دارد. این قنات در عمق ۱۶ متری زیر زمین قرار گرفته‌است و سقف آن پوشیده از صدف و مرجان‌هایی می‌باشد که به نظر کارشناسان قدمتی معادل ۲۷۰ تا ۵۷۰ میلیون سال دارد. وسعت این قنات ۱۰٬۰۰۰ متر مربع می‌باشد.
مجموعه کاریز در فاز یک خود دارای بخش های مختلفی از جمله غرفه های صنایع دستی ایران وجهان، رستوران سنتی و جدید، موزه، سالن آمفی تئاتر، سالن کنفرانس و گالرهای هنری را داراست.
امروزه این قنات‌ها را تغییر کاربری داده و به شهری زیر زمینی تبدیل کرده اند که هرسال گردشگران بسیاری را به خود جذب می‌کند. برای دیدن این جزیره زیبا از تور های قسطی ایران دهکده استفاده کنید.
کارگزاران شهر زیر زمینی کاریز بر این باورند که دو ویژگی شاخص، این منطقه را در فهرست ابنیه جهانی در خواهد آورد. ۱-کاریز در دل تنها جزیره مرجانی دنیا قرار دارد. ۲-تنها بنایی است که سقف مملو از صدفها و مرجانهای طبیعی را دارد.
برای بازدید از مجموعه های مرجانی جزیره ی کیش می توانید از موزه های طبیعی، غواصی در آب های آزاد و یا بازدید از کاریز که راهی جدید را پیش روی طبیعت دوستان قرار داده استفاده کرد. همچنین خاک هایی که از این کاریز برداشته شده است دارای خواص درمانی می باشد که درگل درمانی مورد استفاده قرارمی گیرند.
آب شیرین کاریز حاصل از بارندگی های فصلی جزیره از مرجانها به صورت یک فیلتر طبیعی عبور استفاده می‌کند و در لایه گل مارن جریان پیدا می کند. گل مارن نوعی گل رس است که در حالت طبیعی نرم و انعطاف پذیر بوده و چنانچه در معرض هوا قرار گیرد خشک و محکم می شود. در مجموعه فرهنگی سیاحتی شهر زیر زمینی کاریز جهت حفاظت از این گل ارزشمند دیوارهایی جلوی آن کشیده شده است. از گل مارن علاوه بر استفاده های درمانی برای درد مفاصل با ترکیبات اضافی برای تولید آجر، کوزه و سیمان مورد استفاده خاص قرار می گیرد.
نکته قابل توجه این است که این کاریز ها به طوری استادانه و ماهرانه با شیبی ملایم در طول پانزده کیلومتر حرکت، هم از آب آن جهت آبیاری استفاده شده و هم امکان برداشتن آن با چیزی شبیه به دلو نیز فراهم بوده است. در طول مسیر این قناتهای قدیمی تعداد زیادی چاه برای برداشت آب وجود دارد که نشان دهنده آن است که در این قنات آب هم به صورت ساکن و هم به سمت مظهر قنات جریان و حرکت داشته است. از آب این قنات برای مصرف آبیاری فضای سبز و مصرف شرب ساکنین استفاده می شده و در عین حال کشتی ها نیز از آب جزیره کیش برای مصرف و فروش و یا معاوضه با اجناس دیگر در کشورهای حاشیه خلیج فارس استفاده می کردند.
افسانه‌های کهن ایران باستان همواره بر قداست آب تاکید داشته‌اند. اینجا نیز یکی از این باورهای کهن رایج است که آب این قنات‌ها حاجت می‌دهد و اگر کسی سکه‌ای درون یکی از چاه‌های آن بیندازد آرزوی او به سرعت برآورده می‌شود!
دیدنی‌های کاریز کیش:
لایه های مختلف زمین
بازدید از کاریز کیش شما را به اعماق زمین می برد و فرصت می دهد تا با تعدادی از لایه های خاک این جزیره آشنا شوید. این لایه ها عبارتند از:
۱- سقف مرجانی با فسیل های چند میلیون ساله به ضخامت ۷ متر که مهم ترین این لایه ها و دیدنی ترین آنها به شمار می رود. به تصور عموم، دیدن مرجان ها تنها از طریق بازدید از موزه‌های طبیعی یا غواصی در آب‌های آزاد میسر می شود، اما کاریز کیش فرصتی جدید و استثنایی پیش روی مردم قرار داده تا به راحتی از یک مجموعه مرجانی بزرگ بازدید کنند.
۲- لایه خاک کپراک که از مخلوطی از مرجان و مارن در زیر لایه مرجانی تشکیل شده است و حدود ۲ متر ضخامت دارد.
۳- گِل مارن که نوع خاصی از رس است و عامل استحکام قنات به شمار می رود.
پایاب کهن کاریز
برداشتن آب همه کاریزها به جز چاه ها از محلی موسوم به پایاب امکان پذیر است. در طول مسیر کاریز کیش نیز ۶ پایاب تعبیه کرده اند که قدمت شان به بیش از ۸۰۰ سال می رسد و یکی از آنها در مجموعه فرهنگی سیاحتی شهر زیرزمینی کیش به چشم می خورد. بعضی از این چاه ها به طور کاملاً دست نخورده باقی مانده و بعضی از آنها را جهت تهویه ی بهتر هوا و نیز نوردهی بیشتر به شکل مخروطی درآورده اند. متوسط عمق کاریز ۱۲ متر است و در برخی نقاط این عمق تا ۱۶ متر هم می رسد. کاریز به طور متوسط ۸ متر بالاتر از سطح دریا قرار دارد. مردم منطقه می توانستند از هر چاه با استفاده از دلو و طناب، آب برداشت کنند ، هرچند بهترین روش برای برداشت آب ، رفت و آمد از طریق پایاب بوده است. پایاب ، مکانی پیش بینی شده برای فراهم شدن امکان برداشت آب از کاریز است. پله های این پایاب از رسوبات ناشی از سیلاب ها تخلیه و به صورت قدیمی حفظ شده است.
بازارچه صنایع دستی
در مجموعه فرهنگی سیاحتی شهر زیرزمینی کیش می توانید از بازارچه سنتی دیدن کنید که در دالان های آن برپاست و مجموعه ای ارزشمند از آثار هنرمندان این مرز و بوم را در خود دارد. در این بازارچه می توانید بر دست و بدن خود نقش حنا نیز بزنید و بیشتر در فرهنگ و سنت ها غرق شوید.
موزه خلیج فارس
در مجموعه شهر زیرزمینی کیش موزه ای با مساحت بیش از ۲۸۰ متر مربع قرار دارد که در آن نتیجه آزمایش های کارشناسان شهر مونیخ آلمان بر روی فسیل ها به همراه شناسنامه، قدمت و دوره های مختلف زمین شناسی آنها نگهداری می شود. انواع مختلف فسیل ها با نام و اصطلاحات علمی مشخص شده اند و در معرض بازدید عموم قرار دارند. یکی از این فسیل ها مربوط به لاک پشتی است که از ۵۷۰ میلیون سال قبل به جا مانده و در این مجموعه به نمایش در آمده است.
در مهم ترین قسمت این موزه، اسناد، مدارک و نقشه های قدیمی خلیج فارس را می بینید که نشان دهنده نام همیشه ایرانی این خلیج هستند.
چه فصلی مناسب گردشگری در این منطقه است؟
به دلیل اینکه کاریز کیش دارای هوای خنک و معتدل می‌باشد بنابراین فرقی نمی‌کند که در چه فصلی از سال به کاریز سفر کنید. در تمام ایام سال دمای این ساختار زیرزمینی بین ۲۲ تا ۲۵ درجه سانتی گراد است و گردش شما را دلپذیر می سازد. همین هوای معتدل آب را نیز در دمای مناسبی نگه می دارد و کیفیت آن را برای شرب حفظ می کند.
دسترسی
جزیره کیش، بلوار میرمهنا، حدفاصل میدان المپیک و میدان فارور، شهر کاریز کیش
اگر با تور کیش به جزیره زیبای کیش سفر می کنید، حتما به بازدید شهر کاریز بروید، بازدید از این شهر که نشانگر مهارت و هویت ایرانیان و طبیعت ایران زمین است را از دست ندهید.
منابع
- شهر زیرزمینی کاریز کیش، هنر ایرانیان در ۲۵۰۰ سال پیش – الی گشت
- کاریز (جزیره کیش) – ویکی پدیا
- شهر زیرزمینی کاریز کیش – ایران دهکده
- کاریز کیش، شهر کاریز کیش – کیش تورس
- شهری شگفت‌انگیز در اعماق جزیره کیش – بیتوته
- کاریز کیش | شهر زیرزمینی در آب های خلیج فارس – کارناوال
