مهمترین آثار باستانی ایران

یونسکو که یک سازمان فرهنگی جهانی است، مهمترین آثار باستانی ایران را تحت عنوان ۲۳ اثر در لیست آثار جهانی خود جای داده است؛ تا به امروز آثار باستانی، فرهنگی و طبیعی ۱۸۰ کشور جهان در یونسکو به ثبت رسیده است که شامل ۸۰۰ اثر میگردد.

یونسکو علاوه بر ثبت آثار، وظیفه ی شناسایی آثار باستانی، طبیعی و فرهنگی ملل مختلف و همچنین حفاظت و نگهداری از آنها را برعهده دارد. یونسکو در این زمینه عهدنامه ای به نام “میراث جهانی یونسکو” را در سازمان ملل متحد به ثبت رسانده است.

مهمترین آثار باستانی ایران

این بدان معنا است که گرچه این آثار تاریخی و طبیعی در خاک ایران و متعلق به ایران باقی می مانند ولی حفاظت از آنها دیگر فقط یک مسئله ملی نیست و تمامی کشورهای عضو کنوانسیون حفاظت از میراث جهانی فرهنگی و طبیعی در قبال آن مسئولند.

اهمیت آثار باستانی و میراث فرهنگی

به مجموع آثاری که از گذشتگان و باستانیان باقی مانده است، میراث فرهنگی گفته می‌شود. این میراث می‌تواند شامل رفتار، آداب و رسوم یک منطقه خاص باشد یا می‌تواند به آثار هنری یا صنایع دستی مختص به یک منطقه مربوط گردد و یا می‌تواند شامل بناهای تاریخی و باستانی باشد.

آثار باستانی ایران شناسنامه کشورمان به حساب می‌آید، از این رو می‌بایست در حفظ و نگهداری آن بسیار کوشا باشیم و آنها را به نسل های بعدی خود منتقل یا ارائه نماییم.

۲۳ اثر باستانی و دیدنی ایران

1. تخت جمشید (پرسپولیس) استان فارس
2. تخت سلیمان استان آذربایجان غربی
3. پاسارگاد استان فارس
4. میدان نقش جهان استان اصفهان
5. سنگ نبشته بیستون استان کرمانشاه
6. برج گنبد قابوس استان گلستان
7. شهر سوخته استان سیستان و بلوچستان
8. میمند شهر بابک استان کرمان
9. دشت لوت استان های کرمان، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان
10. آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی استان اردبیل
11. چغازنبیل نیایشگاهی در استان خوزستان
12. ارگ بم استان کرمان
13. گنبد سلطانیه استان زنجان
14. کاخ گلستان استان تهران
15. مسجد جامع اصفهان استان اصفهان
16. سازه های آبی شوشتر استان خوزستان
17. شوش استان خوزستان
18. مجموعه بازار تبریز استان آذربایجان شرقی
19. مجموعه کلیساهای (رهبانی) ارامنه استان های آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی
20. مجموعه باغ های ایرانی استان های مازندران، یزد، خراسان، کرمان، فارس و اصفهان
21. مجموعه قنات های ایرانی استان های اصفهان، کرمان، یزد، خراسان رضوی، خراسان جنوبی و مرکزی
22. چشم انداز ساسانی استان فارس
23. شهر یزد استان یزد

پیشنهاد مطالعه: بیشترین آثار باستانی ایران در کدام شهر است؟

۵ اثر باستانی معروف ایران

در اینجا به اختصار ۵ اثر باستانی را معرفی خواهیم کرد. شما می توانید با جستجو در وب سایت تاریخ ما به طور کامل با هر اثر باستانی آشنا شوید.

۱- تخت جمشید (پرسپولیس) استان فارس

تخت جمشید به وسیله”داریوش اول” سومین شاه سلسله هخامنشی ساخته شد اما تا زمان مرگ او این بنا به اتمام نرسیده بود و ساخت و سازها در دوره جانشینان او یعنی “خشایارشا” و “اردشیر اول” هم ادامه پیدا کرد. البته عملیات ساختمانی در تخت جمشید تا پایان دوره هخامنشی تمام نشد ولی اصل ساخت بنایی که در حال حاضر موجود است در زمان همین سه پادشاه انجام شده و به همین دلیل در محوطه تخت جمشید بقایای بناهای نیمه کاره به چشم می خورد. یکی از این بناها دروازه بزرگی است که در ضلع شمال شرقی مجموعه قرار دارد.

۲- تخت سلیمان استان آذربایجان غربی

تخت سلیمان محوطه ای باستانی است که چند کاخ و آتشکده آذرگشنسب و دریاچه ای زیبا در آن دیده می شود و وسیع ترین تاسیسات ساسانی محسوب می شود که تا امروز شناخته شده است. تخت سلیمان بزرگترین مرکز آموزشی، مذهبی، اجتماعی و عبادتگاه ایرانیان پیش از اسلام محسوب می شد. آتشکده آذر گشنسب یکی از سه آتشکده مهم ساسانی به شمار می رفت و آتش آن تا قرن چهارم هجری شعله ور بود. برخی از شاهان ساسانی پس از به تخت نشستن با پای پیاده راهی این آتشکده می شدند و پس از پیروزی در جنگ نیز سهمی از غنایم جنگی برای آن در نظر می گرفتند.

می گویند پس از حمله اعراب آتشکده آذرگشسپ به متروکه ای بدل شد و دیگر شکوه خود را باز نیافت اما کارشناسان بسیاری این نظریه را رد می کنند و امپراتور روم را بانی ویرانی این اثر می دانند؛ مساله ای که به زودی در کارناوال مطلب مفصلی در موردش خواهید خواند. امروزه تخت سلیمان به یکی از مهمترین آثار تاریخی ایران تبدیل شده و گردشگران داخلی و خارجی زیادی را به سوی خود می کشاند.

۳-پاسارگاد استان فارس

مجموعه‌ی باستانی پاسارگاد که یادگاری از دوران پرشکوه هخامنشی است، در شهرستانی به همین نام در استان فارس قرار دارد. از جمله سازه‌های تاریخی این مکان باید به مسجد پاسارگاد، باغ پادشاهی پاسارگاد، کاخ دروازه، کاخ بار عام، کاخ اختصاصی، دو کوشک، آرامگاه کمبوجیه، کاروانسرای مظفری و آب‌نماهای باغ شاهی اشاره کرد. اما بدون شک برجسته‌ترین جاذبه‌ی آن آرامگاه کوروش بزرگ است که پیش‌تر به «مشهد مادر سلیمان» شهرت داشت. مجموعه‌ی پاسارگاد به عنوان پنجمین اثر ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو، در تاریخ تیرماه ۱۳۸۳ (با صد در صد آرا)، به ثبت رسید.

۴- میدان نقش جهان استان اصفهان

میدان نقش جهان که به صورت رسمی با عنوان میدان امام شناخته می شود، میدان مرکزی شهر اصفهان است و بخشی از یک مجموعه تاریخی به شمار می رود. آنچه که این میدان را از سایر همتایانش متفاوت جلوه می دهد، شکل مستطیلی آن است که با ظاهر دایره ای یا بیضی شکلِ بسیاری از میادین معمول و رایج، تفاوت دارد. این میدان مستطیلی، طولی برابر ۵۶۰ متر و عرضی برابر ۱۶۰ متر دارد و به عبارت دیگر طول آن با ۴۳۰ قدم و عرض آن با ۱۶۰ قدم طی می شود.

برای درک گستردگی و جذابیت این میدان کافیست بدانید که نقش جهان از میدان سرخ مسکو که یکی از گسترده ترین و مشهورترین میدان های جهان است، وسعت بیشتری دارد. میدان بزرگ و مشهور شهر بروکسل بلژیک نیز با ابعاد ۶۸*۱۱۰ متر، پهنه ای کمتر از یک دهم میدان نقش جهان را به خود اختصاص داده است. میدان نقش جهان در مقایسه با میدان کنکورد پاریس، دارای برتریِ تاریخی است و پس از میدان تیان آنمن (Tiananmen Square) در پکن به عنوان دومین میدان بزرگ جهان نیز شناخته می شود.

این میدان میزبان تعدادی از آثار تاریخی است و بناهای متعددی را در آغوش خود دارد؛ برای همین است که با بازدید از این میدان با یک تیر چند نشان می زنید و بخش مهمی از گنجینه اصفهان را خواهید دید.

۵- سنگ نبشته بیستون

سنگ نوشته بیستون، تنها کتیبه آهکی تمدن هخامنشیان است که وقایع تاریخی به خصوصی را تداعی میکند. این وقایع، تجدید حیات و بازسازی حکومت هخامنشیان توسط داریوش بزرگ میباشد. داریوش بزرگ وقایع تاریخی دوران خودش را با ۳ زبان فارسی باستان، عیلامی و بابلی در این کتیبه به ثبت رسانیده که خط میخی آن در قرن نوزدهم مورد رمزگشایی قرار گرفت.