ارگ کریم خان شیراز
معرفی
یکی از جاذبه های دیدنی در کشور عزیزمان که هرساله پذیرای تعداد کثیری از مسافران و گردشگران بسیاری از داخل و خارج کشور است، ارگ کریم خان شیراز است. اگر تا به حال به این مکان دیدنی و تاریخی نرفته اید، پیشنهاد ما به شما اینست که برای یکبار هم شده از این بنای تاریخی دیدن فرمایید. مجله گردشگری تاریخ ما را در این مقاله همراهی کنید تا درباره‌ی ارگ کریم خان شیراز بیشتر بدانیم.
ارگ کریم خانی در مرکز شهر شیراز قرار دارد. این ارگ در دوره سلطنت سلسله زندیه ساخته شده‌است و پس از اینکه کریم خان زند شیراز را به عنوان پایتخت خود و این مکان را به‌عنوان مکان زندگی خود انتخاب کرد، به ارگ کریم خانی معروف شد. در زمان سلطنت سلسله پهلوی از ارگ به‌عنوان زندان استفاده شد که آسیب‌هایی به آن وارد شده‌است. در سال ۱۳۵۰ این ارگ به اداره فرهنگ و هنر وقت واگذار شد. این بنای بزرگ اکنون زیر نظر سازمان میراث فرهنگی جمهوری اسلامی ایران اداره می‌شود و از چند سال پیش کار مرمت این بنا آغاز شده‌است تا به عنوان موزه بزرگ فارس مورد استفاده قرار گیرد. این اثر در تاریخ ۱۴ خرداد ۱۳۵۱ با شمارهٔ ثبت ۹۱۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
ساخت ارگ بین سال‌های ۱۷۶۶ و ۱۷۶۷ میلادی انجام شد و کریمخان بهترین معماران زمان خود را جهت ساخت آن بکار گرفت. او همچنین بهترین مصالح را از داخل و خارج کشور تهیه و ساخت بنا را به‌سرعت تمام کرد. این بنا در دوره زندیه به‌عنوان محل استقرار حکومت و در دوره قاجاریه به‌عنوان محل زندگی فرمانداران محلی استفاده می‌شد. عبدالحسین میرزا فرمانفرما حکم‌ران فارس، دستور به بازسازی مینیاتورهای نقاشی شده در این بنا داد.
این بنای ۴۰۰۰ متری در مرکز یک محوطه با مساحت ۱۲۸۰۰ مترمربع قرار گرفته است. ارگ در خارج دارای ۴ دیوار بسیار بلند ۱۲ متری است که با ۴ برج آجری دایره ای شکل با ارتفاع ۱۴ متر و با زاویه ی ۹۰ درجه به هم متصل شده اند. عمده ی مصالح به کار رفته در این بنا از سنگ و گچ است. تمامی دیوارهای ۱۲ متری اطراف، دارای ضخامت ۳ متری در پایین و ۲.۸ متری در قسمت های بالایی هستند. طراحی این بنا در واقع هم مسکونی و هم نظامی است.
ارگ کریم خان در مرکز شهر شیراز قرار دارد. این ارگ در دوره سلطنت سلسله زندیه ساخته شده است و پس از اینکه کریم خان زند شیراز را به عنوان پایتخت خود و این مکان را به عنوان مکان زندگی خود انتخاب کرد.
ارگ کریم خان در مرکز شهر شیراز قرار دارد. این ارگ در دوره سلطنت سلسله زندیه ساخته شده است و پس از اینکه کریم خان زند شیراز را به عنوان پایتخت خود و این مکان را به عنوان مکان زندگی خود انتخاب کرد، به ارگ کریمخان معروف شد. در زمان سلطنت سلسله پهلوی از ارگ کریم خان به عنوان زندان استفاده شد که آسیب هایی به آن وارد شده است. در سال ۱۳۵۰ این ارگ به اداره فرهنگ و هنر وقت واگذار شد. این بنای بزرگ اکنون زیر نظر سازمان میراث فرهنگی جمهوری اسلامی ایران اداره می شود و از چند سال پیش کار مرمت این بنا آغاز شده است تا به عنوان موزه بزرگ فارس مورد استفاده قرار گیرد.
به دستور شاه کریم خان زند ، ارگ کریم خان یک میدان بسیار بزرگ دارد و همه قسمت های مهم گرداگرد این میدان ساخته شده اند. اکنون در این میدان انواع درخت ها دیده می شود و بیشتر شبیه یک باغ است.
قسمت شمال شرق ارگ و شمال میدان، دو ساختمان دیوانخانه و چاپارخانه است. در قسمت جنوبی میدان عمارت کلاه فرنگی وجود دارد که مراسم های سیاسی در آنجا برگزار می شد، در قسمت جنوب شرق، مسجد، حمام بزرگ و در شرق میدان به نوعی بازار وجود دارد.
معماری ارگ کریم خان
برج‌ها بر چهار گوشه کاخ قرار دارند، برج های دایره ای که به طور کاملا آشکاری از نظر معماری تحت تاثیر دوره صفوی هستند. یکی از برج های چهارگانه بنا به گذشت زمان همچون برج پیزای معروف در ایتالیا کج شده است که جلوه جالبی به بنا داده است.
فضای بیرونی ارگ با یک مهندسی نور جلوه بسیار پرطمطراقی به شهر داده است گویی که هنوز در این بنا شاه زندگی می کند.
بنای ارگ به خاطر دو کاربری متفاوت در دوران زندیه و قاجاریه دو تیکه است. در سمتی با دیوارهای بسیار ظریف و زیبا روبه رو هستیم و در طرف دیگر به واسطه اینکه در دوران قاجار از ارگ کریم خان استفاده نظامی می شد بعضی از دیوارها نقاشی های آن کنده شده است. با این حال این مکان رمز و راز عجیبی دارد شما می توانید سرگذشت یک شاه را در کنار سرگذشت زندانی های قاجار را به طور همزمان ببیند.
آب این مجموعه از آب قنات رکن آباد معروف به رکنی تامین شده است.این آب از نظر املاح معدنی بهترین آب شیراز محسوب میشده است و هم اکنون با خراب شدن این قنات سیستم آبرسانی این مجموعه از بین رفته است.
حمام ارگ جزو اولین حمام های اختصاصی با این سبک در ایران میباشد و جهت استحمام خانواه سلطنتی مورد استفاده قرار میگرفته است. این حمام مانند بسیاری از حمام های قدیمی سربینه (رختکن) دارد که در آن چهار سکو جهت نشستن و تعویض لباس دیده می شود. در زیر سکوهای سربینه می توان محل گذاشتن کفش و بسته لباس را نیز مشاهده کرد. در وسط سربینه حوض هشت گوشی خودنمایی می کند و در گوشه ای از این قسمت محلی برای گرم کردن فضا توسط آتش و درست کردن چای و قلیان تعبیه شده است.
سربینه تنها محل تعویض لباس نبوده و کارهای دیگری نیز در آن صورت می گرفته است که برخی از آنها عبارتند از: حجامت، خالکوبی، مشت و مال، صحبت کردن، صرف چای و قلیان کشیدن و …
در حال حاضر این مجموعه به عنوان یک بنای تاریخی و دیدنی محسوب می‌شود.که هرساله افراد زیادی از سراسر دنیا برای دیدن این بنای تاریخی می آیند. و از نزدیک شاهد زیبایی‌های این بنا می‌شوند.
قسمت‌هایی از این بنا به منظور جلوگیری از شدت آسیب دیدگی توسط گروه‌های کارشناس مرمت احیا شده‌است. با این حال با گذشت زمان قسمت‌هایی از طرح‌ها و نقاشی‌ها و مقرنس‌های سقفها از بین رفته‌است.
اما متأسفانه به دلیل نا اگاهی مردم از ارزش و اهمیت بناهای تاریخی شاهد یادگاری‌هایی در قسمت‌های مختلف این بنا میباشیم. که موجب خراب شدن بنا می‌شود.همه افراد جامعه باید برای فرهنگ‌سازی این موضوع ومراقبت از میراث‌های با ارزش بکوشیم تا بیش از این آثار با ارزشی که از گذشته برای ایندگان مانده از بین نبریم.
ادرس ارگ کریم خان
آدرس: استان فارس، شیراز، شمال شرقی میدان شهدا
برای دسترسی به این اثر با وسایل نقلیه عمومی می توانید از دو راه اقدام کنید:
مترو: ایستگاه زندیه نزدیک ترین ایستگاه به ارگ است و پس از آن حدود ۱۰ دقیقه پیاده روی تا میدان شهدا در پیش دارید که البته می توانید آن را با تاکسی نیز طی کنید.
اتوبوس: برای رسیدن به ارگ اتوبوس هایی را انتخاب کنید که در مسیرشان از میدان شهدا می گذرند. در این میدان از اتوبوس پیاده شده و چند قدم آن طرف تر ارگ را ببینید.
ارگ کریم خان ساعت بازدید
تمام روزهای هفته از ساعت 8 صبح تا ۲۱:۳۰ بعد از ظهر
منابع
۱ – ارگ کریمخان – ویکی پدیا
۲ – تاریخچه و تصاویر دیدنی ارگ کریم خان در شیراز – نمناک
۳ – ارگ کریم خان شیراز ، از سیر تا پیاز – سفرزون
۴ – ارگ کریم خان – تریپ یار
۵ – ارگ کریم خان شیراز | میراث ماندگار دوره زندیه – کارناوال
