تاریخچه و توسعه اتوهای لباس

تاریخچه اتو به دوران باستان باز می گردد، زمانی که انسان ها از طریق استفاده از سنگ های گرم به عنوان ابزار اصلاح لباس ها استفاده می کردند. اما اتو به شکلی که امروزه می شناسیم، در قرن نوزدهم به وجود آمد. این وسیله در طی سالیان دراز، از وسیله ای ساده و سنگین فلزی که استفاده از آن سخت بوده، تکامل یافته است. البته گاهی اتوهای شیشه‌ای یا سایر مواد هم ساخته می‌شد. پیش از اینکه خشک‌کن‌های گرمایی اختراع بشوند، اتو وظیفه خشک کردن را هم برعهده داشت. میکروب ها و باکتری‌های موجود در لباس را می‌کشت و کپک را رفع می‌کرد. در حال حاضر بیش‌تر اتوهای مدرن از فلز و پلاستیک ساخته می‌شوند و چند ویژگی مانند بخار، کنترل دما و خاموش کننده خودکار دارند.

شاید هزاران سال باشد که بشر با وسیله‌ای چروک‌های لباسش را باز کند. اما بیش‌تر اوقات فقط ثروتمندان بودند که لباس‌هایشان چنین مرتب و آراسته بود. چون استفاده از چنین وسیله‌ای سخت و پرزحمت بود، فقط طبقه اشراف توانایی استخدام کردن فردی را فقط به همین منظور خاص داشتند. حدود ۴۰۰ سال پیش از میلاد مسیح یونانی‌ها اتوی پلیسه کننده را برای لباس‌های نخی‌شان به کار می‌بردند. اتوی پلیسه کننده غلتک سوزن مانندی بوده است که حول محوری می‌چرخید و آن را پیش از استفاده گرم می‌کردند.

در دوران امپراتوری روم باستان، رومی‌ها اسباب و وسایل مشابه اتوهای امروزی داشتند. یکی از آن‌ها دستگاه پرس دستی بود که با این پارو یا چکش فلزی تخت به لباس‌ها ضربه می‌زدند و به این ترتیب چروک‌ها از بین می‌رفت. وسیله دیگر دو تخته چوبی تخت بود که بین آچاری چوبی قرار می‌گرفت. پارچه‌های نخی را بین دو تخته می‌گذاشتند و با پیچاندن آچار فشار بیش‌تری به آن وارد می‌کردند و پارچه اتو می‌شد.

چینی‌های باستان هم چندین نوع اتوی بدوی داشتند که اتوی ماهیتابه‌ای یکی از آن‌ها بود و آن را روی لباس حرکت می‌دادند تا چروک‌ها باز شود.

تقریباً تا قرن دهم میلادی وایکینگ‌های اهل اسکاندیناوی هم اتوهای ساده‌ای از جنس شیشه داشتند. وایکینگ‌ها تخت کننده‌ای به شکل قارچ داشتند که آن را کنار بخار نگه می‌داشتند و گرم می‌کردند و بعد آن را روی لباس می‌کشیدند.

اما آنچه ما انسان‌های قرن ۲۱ به نام اتو می‌شناسیم وسیله‌ای است که اروپایی‌ها از قرن چهاردهم از آن استفاده می‌کنند. اتوی تخت از یک صفحه آهن با دسته فلزی تشکیل شده بود. برای اینکه اتو داغ شود، آن را روی آتش نگه می‌داشتند یا کاملاً در آتش می‌گذاشتند. وقتی اتوی تخت را روی یک پارچه می‌گذاشتند باید آن را با دستگیره بر می‌داشتند. یک تکه پارچه نازک بین لباس و اتو می‌گذاشتند تا دوده‌های روی اتو لباس را کثیف نکند. با اتوی تخت اتوکاری می‌کردند تا خنک شود. در آن زمان خیلی از مردم چند اتوی تخت داشتند و وقتی با یکی کار می‌کردند بقیه را گرم می‌کردند تا اتوکاری برای گرم کردن آن قطع نشود.

تقریباً در قرن پانزدهم پیشرفتی در ساخت اتوی تخت حاصل شد. در این زمان جعبه داغ که به اتوی جعبه‌ای هم معروف است ساخته شد که درون آن سوراخ بود. این اتو فلزی بود و کف تخت و یک دستگیره داشت. داخلش زغال داغ، آجر، تکه‌های فلز یا چیز دیگر داغ می‌گذاشتند. با این اختراع نیاز به پارچه اضافی بین اتو و لباس از بین رفت چون دیگر اتو لباس را کثیف نمی‌کرد.

هم اتوی تخت و هم اتوی جعبه صدها سال استفاده می‌شدند اما بیش‌تر ابداعات مربوط به اتو در قرن نوزدهم اتفاق افتاد. وقتی قالب‌گیری آهن در اوایل قرن نوزدهم انجام شد بعضی مشکلات اتوهای تخت مرتفع شد. با ظهور کوره‌های قالب‌گیری آهن اتوهای تخت را روی آن‌ها گرم می‌کردند که خیلی تمیزتر از آهن بود. در سال‌های دهه ۱۸۲۰ میلادی اتوی تخت را با قالب‌گیری درست کردند. این اتوها را اتوی ملول می‌نامیدند چون ۵ الی ۶ کیلو وزن داشتند و حرکت دادن آن‌ها خیلی سخت بود.

اتوهای ملول هم مانند اتوهای تخت روی کوره گرم می شدند اما معمولا یکنواخت گرم نمی شدند، همچنین دسته آن ها هم گرم می شد که موجب بروز مشکلاتی برای استفاده کننده می‌شد. مری پاتز آمریکایی در ۱۸۷۰ این مشکل را حل کرد. او قالبی مقوایی درست کرد و آن را با گچ پاریسی پر کرد. این قالب دور بدنه اتو قرار می‌گرفت و آن را خنک‌تر و از طرفی اتو را داغ تر نگه می‌داشت. پاتز همچنین دسته چوبی جداشدنی فنرداری برای اتوی ملول درست کرد.

وقتی که در اواخر سال‌های قرن نوزدهم گاز در خانه‌های آمریکا در اختیار مردم قرار گرفت اتوهای گازی ساخته شدند که اولین آن‌ها در سال ۱۸۷۴ ثبت شده است. هر خانه‌ای خط گاز داشت و اتوی گازی به لوله خط گاز وصل می‌شد. این اتو یک سوزاننده داشت که گاز در آن جریان می‌یافت.

وقتی سوزاننده را با کبریت روشن می‌کردند اتو گرم می‌شد. این اتو زیادی داغ بود و گاهی گاز آن نشت می‌کرد اما وزن آن‌ها کم‌تر از اتوهای ملول بود. پس از این نوع اتوهایی با سایر سوخت‌ها به بازار آمدند. این اتوها با روغن، گازوییل، پارافین و سایر سوخت‌ها گرم می‌شدند.

اتوی برقی در سال‌های دهه ۱۸۸۰ اختراع شد. در این زمان برق در بیش‌تر خانه‌ها در دسترس بود. نخستین اتوی برقی را هنری دبلیو سیلی در ۱۸۸۲ به ثبت رساند. اتوی اختراعی او با سیم‌های جداشدنی به برق وصل می‌شد. برق سیم پیچ‌های داخلی اتو را گرم می‌کرد اما اتوی سیلی مانند خیلی از اتوهای الکتریکی اولیه سیم برق نداشت. اتو روی یک پایه گرم می‌شد. مشکل مهم اتوی سیلی این بود که خیلی آرام آرام گرم می‌شد و پس از استفاده خیلی زود سرد می‌شد و باید مدام آن را گرم می‌کردند.

با تحویل قرن فناوری ساخت اتو پیشرفت قابل ملاحظه‌ای کرد و اتو در خانه‌های آمریکا به وسیله‌ای متعارف بدل شد. در ۱۹۰۳، سیم اتوها مستقیماً به همان جا که آن‌ها را می‌فروختند وصل می‌شدند. کنت ریچاردسون یک کف صفحه‌ای اختراع کرد که پیشرفت مهمی محسوب می‌شد که کف اتوها از کجا و چطور گرم بشوند. لبه اتوی او گرم‌تر از مرکز بود و نقطه داغ به حساب می‌آمد.

در ۱۹۲۰، جوزف مایر با افزودن یک کنترل گر خودکار دما از جنس نقره اتو و سیم را متحول کرد. ترموستات خیلی زود به ویژگی استاندارد اتو بدل شد. نخستین اتوهای بی سیم در سال ۱۹۲۲ ساخته شدند اگرچه از آن‌ها استقبالی نشد. نخستین اتوهای بی سیم موفق در ۱۹۸۴ ساخته شدند.

در ۱۹۲۶ اتوی بخار را شرکت الدک به بازار عرضه کرد. پیش از آن استفاده کننده روی لباس خشک آب می‌پاشید یا لباس را وقتی هنوز تر بود اتو می‌کردند. اتوی بخار یک محفظه آب داشت که آب گرم شده در آن به بخار تبدیل می‌شد و از حفره‌های کوچک صفحه کف بیرون می‌آمد. از اتوی بخار هم تا سال‌های دهه ۱۹۴۰ استقبالی نشد.

ادوارد شرایر در ۱۹۳۸ راه حلی برای مشکل زنگ زدن کف اتوها پیدا کرد. او آلیاژی تولید کرد که زنگ نمی‌زد و چکه نمی‌کرد. اتوهایی که می‌شد در آن ها حالت‌های بخار یا خشک را انتخاب کرد در دهه ۱۹۵۰ و نخستین اتو که خودکار خاموش می‌شد در ۱۹۸۴ عرضه شد.

اتوهای امروزی در کف پوشش نچسب دارند که ابداع آن به سال ۱۹۹۵ برمی‌گردد. بیش تر اتوها بدنه پلاستیکی دارند و سوراخ‌های بیش تر کف که اجازه عبور بیش تر بخار را می‌دهد از مزایای اتوی خوب محسوب می‌شوند. در ۱۹۹۶ فقط در آمریکا بین ۱۳ تا ۱۴ میلیون اتو از انواع مختلف به فروش رفته است.