قلعه‌ی مارکو
در سال ۱۳۷۹ شمسی منطقه‌ای تاریخی در شهرستان رامسر به ثبت آثار ملی ایران درآمد. این اثر که قلعه مارکو نام دارد در دوران پس از ورود اسلام به ایران ساخته شده و در شهر کَتالُم جای گرفته است. نام این قلعه از نام کوهی است که قلعه بر روی آن قرار دارد.
در رابطه با نام کوه هم اظهار نظرهای متفاوتی وجود دارد. برخی معتقدند وجود مار در این کوه باعث شد تا نام مارکو را به خود بگیرد. اما با توجه به این که در گویش محلی این منطقه از واژه مار استفاده چندانی نداشته است، به همین خاطر احتمال آن کم می‌شود. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که از آنجایی که این منطقه مکان زندگی اقوامی به نام ماردها بوده است لذا در گذر زمان به مارکو تغییر شکل داده شده است.
در رابطه با زمان ساخت این قلعه اطلاعات دقیقی وجود ندارد. اما عده‌ای از تاریخ نویسان به وجود این قلعه در قرن سوم اشاره کرده اند. هم چنین این بنا از لحاظ ساختاری وظاهر شبیه بناهای قرن سوم هجری است. پس می‌توان نتیجه گرفت که این بنا احتمالا در قرن سوم هجری ساخته شده است.
خواجه رشید الدین فضل‌الله همدانی در کتاب خود به نام جامع التواریخ بیان می‌کند که مارکو در سال ۵۳۶ قمری به تسخیر اسماعیلیان درآمده است. میزرا حسن خان اعتماد السلطنه که خود از نزدیک این اثر را دیده بود بیان کرده است که ” در تنکابن کوهی است موسوم به مارکوه و دخمه‌های متعدد و شب‌پره‌های زیادی در این دخمه‌ها هست که خود را به آدم و چراغ می‌زنند و مانع از دخول به دخمه‌ها می‌باشند. بالای آن کوه، جایی است مشهور به نقاره خانه، هرگاه سنگی بر آن موضع بزنند صدایی مثل طبل حادث می‌شود و تا نیم فرسخ آن صدا می‌رود.”
راه پله‌ای مارکو برای رسیدن به قلعه
وسعت این قلعه ۶۰۰ متر مربع است و در حال حاضر فقط ۴ حصار جانبی و برج‌های پشتیبان آن باقی مانده است. قلعه به صورتی طراحی شده است که حدود ۱۰۰ سرباز به راحتی می‌توانستند در آنجا اقامت گزیدند.
محل ساخت قلعه به صورتی است که نسبت به اطراف خود دید کاملی دارد یعنی به طور کامل می‌توان از شمال دریا ، از شرق تنکابن، از غرب رامسر و از جنوب رشته کوه البرز را مشاهده کرد.
مردم محلی چنین می‌گویند که درون قلعه تونلی وجود دارد که انتهای آن روستای نیاسته است و سربازان از طریق آن خروج اضطراری را انجام می‌دادند که البته تحقیقات نشان داد که این گفته صحیح نیست و این تونل فقط کاربرد سردآب داشته است.
