الهه بین النهرین

دوموزی آبزو / Dumuziabzu/ _ الهۀ سومری این نام به معنای« فرزند حقیقی آپسو» است. گوده آ Gudea ، فرمانروای مشهور لاگاش در دورۀ نو _ سومری، او را « بانوی کی نیز شا Kinirsha» که ناحیه ای از قلمرو او بود می نامید. بنا به گفته یاکوبسن این…

دامو / Damu/_ خدای سومری درباره وی از دورۀ اورسوم مدارکی وجود دارد و در ایسین پرستشگاهی داشت و در آنجا او را پسر « دارای قیم» الهۀ نی نی سینا Ninisina می‌نامیدند و همانند او نیز یک خدای دارای جنبۀ پزشکی بود. در تعدادی از متون پرستشی،…

دیوان احتمالاً قدیم تر از خدایان هستند و بسیاری از جوامع توتمی وجود مخلوقات غیر انسانی ارواح را قبول داشتند که دارای قدرت بودند و می‌توانستند. در زندگی مردم و جانوران اثر بگذارند. این مطلب در یک نظریۀ مربوط به جهان است که میان…

الهۀ سومری« زن قانونی»؛ او را نیز « دام گال Dam .gal»، یعنی همسر بزرگ شخص محترم می‌نامیدند. احتمالاً او یکی از تجلیلات مادر_ الهه بود زیرا، نامش مترادف با نین خورساگ در ( اسطورۀ) انکی و نین خورساگ به‌کاررفته است. وی را از دورۀ…

داگان/ داگون/Dagan/ Dagon/ _خدای سامی غربی نامش در اوگاریت «دگن dgn در اکدی داگان dagan» گاهی به معنای« بارانی» است هرچند ریشۀ دقیق آن معلوم نیست. داگان یکی از تجلیات بسیار هوا _ خدا به‌ویژه در منطقۀ فرات میانی مورد پرستش بود. او در رأس…

خورشید_ اله‍ۀ آرینا/ Sun- goddess of Arinna/_ خدای آناتولیایی در کتیبه‌های هیتیایی این الهه معمولاً با عنوان اتو اورو آریناAUTuRuArina  بر طبق مرکز پرستش عمده اش آرینا ظاهر می‌شود ‌به این الهه می‌توان به‌درستی به‌عنوان « یکی از آرینا ها»…

متون بی‌شماری به خط میخی یا گونه‌های هیروگلیفی هیتیایی وجود دارد که مربوط به مطالب دینی می‌شود. تقویم های مربوط به پرستش و تصنیف های دینی با فهرست‌های خدایان و همچنین بخشهای مربوط به سیاست مانند عهدنامه ها، اعلامیه ها، در ارتباط…

هوریانی ها قومی بودند که به یک زبان شمال شرقی قفقاز سخن می‌گفتند و به تاریخ و تمدن‌های خاورمیانۀ باستانی کمک های قابل‌توجهی کردند. آن‌ها احتمالاً، در شمال بین‌النهرین تا مدتی در هزارۀ سوم پیش از میلاد، سکونت اختیار کردند و در طی هزارۀ دوم و…

در اسطوره‌شناسی هیتیایی آن‌ها را سیونش کاروایلس siunes karuiles می‌نامند و گاهی از آن‌ها به‌عنوان ناراحت Nara یاد می‌کنند. اما آن‌ها را گاهی هم پایه دبیران هیتیایی، آنوناکی های بابلی به شمار می‌آوردند. اما آن‌ها را نیز از نسل خدایان نخستینی…

ازآنجاکه خدایان به‌طورکلی، براثر جاودانگی خود از افراد بشر متمایز هستند، این مقوله ظاهراً یک تضاد منطقی به شمار می‌آید. اما باید به خاطر داشت که مرگ به‌عنوان نابودی کامل، یک مفهوم جدید است و همۀ اقوام باستانی و ابتدایی به حیات مداوم روح (در…

در متون هیتیایی صورت اختصاری نام آن کال KAL است. بدین گونه آن‌ها، یکی از خدایان رسمی هیتی ها و شامل خدایان جهان فرودین و الهه‌های جوامع در آناتولی بودند. از مهم‌ترین خدایان ‌کهن احتمالاً، اینارا خدای محافظ هیتیایی _ لوویایی Hittite- Luwian…

لوویایی ها قومی از جنوب غربی آناتولی بودند که به یک زبان هند و اروپایی سخن می‌گفتند. در طی امپراتوری هیتی ها، خدایان آن‌ها جزو خدایان هیتی ها شد. آن‌ها دارای یک‌هوا _ خدا به نام تار هونتا Tarhunta، ماه _ خدا به نام آرما Arma و…

در آناتولی، کوهستآن‌ها و رودها و چشمه ها به‌عنوان نیروهای آسمانی مورد پرستش قرار می‌گرفتند. در سطحی دیگر از تجربه های دینی، کوه‌های پوشیده از ابر، به منزلۀ جایگاه خدایان، به‌ویژه مادر _ الهه و هوا _ خدا به شمار می‌رفت. پیوستگی اخیردر آسیای…

اصطلاح حاتی از سوی هیتی های هند و اروپایی برای توصیف زبان و اهالی جلگه آناتولی مرکزی به کار می‌رفت، ناحیه ای که تقریباً به‌وسیلۀ رود قزل ایرماق (هالیس Halys) باستانی توصیف می‌شود. حاتی ها دارای زبان کم شناختۀ خود و تعدادی اسطوره بودند که…

حماسۀ گیل گمش /The Gilgamesh Epic/ _(_ تصویر ۳۷) این حماسه به‌صورتی که در ترجمه‌های جدید عرضه شده است مرکب از چندین منبع است. مفصل ترین متن حدود هزار و پانصد سطر تجدید چاپ گونه ای موسوم به نینوایی از کتابخانه آشور بانی پال است و به دوازده…