غزنویان

غزنویان اولین سلسله ترک‌تبار ایرانی بودند که حکومت خراسان و ماوراءلنهر را به دست گرفتند و قلمرو خود را تا هند گسترش دهند.

با توجه به اذیت و آزار و کشتار علویان، سادات حسنی و حسینی به این منطقه سرازیر شدند که از نظر شرایط طبیعی منطقه امنی به حساب می آمد. بعد از شهادت امام رضا (ع) و بعضی از منسوبانش به دیلمان و طبرستان پناهنده شدند و بعضی از ایشان در همان جا به…

گردیزی می‌نویسد: 《 و یعقوب بن اللیث بن مُعدّل مردی مجهول بود، و اصل او از روستای سیستان بود، از ده قرنین. و چون به شهر آمد رویگری اختیار کرد و همی آموخت، و ماهی به ۱۵ درهم مزدور بود.》در کتاب روضة الصفا نیز آمده است که لیث پدر یعقوب رویگری…

این عامل موجب ایجاد نوعی پیوند عقلی و فکری میان اعراب و دیگران شد، که پس از اندک مدتی نتیجه خود را بخشید. در دنبال فتوح اسلامی و حتی گاه مقارن آن مهاجرت طوایف عرب به بلاد ایران شروع شد.

کتب تاریخی که در این دوره به نگارش درآمده بیش از پیش و مفصّل تر از گذشته است و به لحاظ اینکه تاریخ نگاران به منابع زیاد و از جمله منابع عربی زبان دسترسی داشتند، تواریخ مستند نوشته شده است. در این دوره، علاوه بر تاریخ عمومی، تواریخی که…

در سیر حاکمیت اعراب در ایران در قرن اول هجری، باید دو مرحله را از یکدیگر متمایز ساخت. دوره حاکمیت خلفای راشدین و دوره حکومت بنی امیه. در دوره خلفای راشدین، فشار جزیه و خراج کمرشکن نبود و تقریباً کمتر یا برابر همان مقداری بود که عمال دولت…

هم اینکه در زمان عمر، ممالک ایران و روم گشوده شد و کشور اسلامی توسعه ‌یافت، درآمد زیاد شد. برای تنظیم امور مالی، دفاتری تعیین کرد که در آن واردات ثبت می‌شد.پس از ظهور اسلام، فتح سواد و ایران موجب شد که اولاً، اراضی زیادی که روزگاری یکی از…

در فاصله چهار سال، تقریباً کشور ایران ده شاهنشاه دید. در آستانه حمله اعراب مسلمان به ایران نظام سیاسی - اجتماعی ساسانی هر آن در معرض سقوط و متلاشی شدن بود. آغاز حملات اعراب مسلمان به مرزهای ایران در دوره خلافت ابوبکر (۱۳ - ۱۱ هـ-ق) بود که…

پس از انقراض دولت ساسانیان در ایران، اعراب خود را با یک تمدن کهنسال و ریشه دار رو به رو دیدند و از آن استفاده فراوانی بردند. تشکیلات اداری منسجم و منظم این که از عصر ساسانی در ایران باقی مانده بود می توانست به سرعت در اداره و نظم سرزمین…

 اوضاع فرهنگی رشد و بالندگی زبان و ادب فارسی که در عصر سامانی آغاز شده بود در عهد غزنویان نیز ادامه یافت. زیرا سلاطین نخست غزنوی عمیقاً تحت تأثیر فرهنگ و تمدن ایرانی - اسلامی سرزمین‌هایی بودند که به تصرف آنها در آمده بود. محمود و مسعود هر…

تشکیلات اداری دولت غزنوی به طور کامل بر گرفته از سازمان اداری سامانیان بود. امور اداری این دولت نیز همچون دولت سامانی توسط صاحب‌منصبان دو نهاد دربار و دیوان اجرا می‌شد.  دربار (درگاه) و تشکیلات آن درگاه عبارت از کاخ سلطنتی بود که شخص…

 آغاز به کار غزنویان مؤسس دولت غزنوی، الپتکین حاجب از غلامان ترک دولت سامانی بود. که با شرکت در دسته بندیهای سیاسی موجود در زمان عبدالملک بن نوح (۳۵۰ - ۳۴۳ ه-ق) به مقام سپهسالاری خراسان دست یافته بود، کوشید تا پس از مرگ عبدالملک موقعیتش را…