مرور رده
تاریخ معاصر ایران
تاریخ معاصر ایران با تشکیل سلسله قاجار توسط آقا محمدخان قاجار آغاز می‌شود و پس از پایان حکومت پهلوی و با پیروزی انقلاب اسلامی ایران ادامه پیدا می‌کند .از اوایل پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار مردم از ظلم وابستگان حکومت ناراضی بودند . پس از تاسیس دارالفنون و آشنایی متناوب ایرانیان با تغییر و تحولات جهانی کم کم حکومت استبدادی به پایان رسید .
کریم خان زند ؛ پادشاهی بی‌رحم با نام نیک!
کریم خان زند در سطح فردی نسبت به دیگر حکمای ایران عاقل‌تر بود، اما ضعف‌هایی نیز داشت. در سطح اجتماعی اصلاحات کریم خان دامنه‌دار نبود و دوره کوتاه حکومت وی تنها یک دوره آرامش موقتی محسوب می‌شد.
«حکومت کریم خان زند را می‌توان…
بازرگانان؛ قدرتمندترین طبقه عصر قاجار
در دوره قاجاریه بازرگانان قدرتمندترین طبقه شهری بودند. آنان در خرید و فروش محصولات کشاورزی، صنایع دستی و فرآورده‌های ایلی در سراسر ایران و در بازارهای خارجی دست داشتند.
«به‌رغم موقعیت مستحکمی که تاجران در جامعه شهری داشتند، میان…
اعزام خانواده رضاشاه به اصفهان
هفتم شهریور 1320، رضاخان که به دنبال اشغال کشور به دست شوروی و انگلیس، دو روز قبل از رییس شهربانی کشور خواسته بود مقدمات سفر خانواده‌اش به اصفهان را فراهم کند، خانواده خود به استثنای محمدرضا پهلوی ولیعهد را به همراه محمود جم وزیر دربار…
چرا رضاشاه به جزیره موریس تبعید شد؟
بامداد سوم شهریور ۱۳۲۰ سفیران انگلیس و شوروی با حضور در منزل علی منصور نخست‌وزیر کشور و تسلیم یادداشتهای دولتهای خود، از تهاجم قوای متفقین به خاک ایران خبر دادند. به فاصله اندکی قوای روس از شمال و انگلستان از جنوب مرزهای ایران را در…
تجارت قالیِ جوهری در عصر قاجار
رنگ‌های جوهری به هرگونه رنگ‌های شیمیائی و مصنوعی که در ترکیب آن‌ها عناصر و مواد متغیر و غیرثابت (رنگ‌دهنده)، چون «آنیلین» و «الیزارین» وجود دارد گویند. قالی‌های جوهری از دوران میانی حکومت قاجاریه و با پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار آغاز و…
آمار پاتوق‌های تهران در عصر قاجار
معنی لغوی «توق» یا «توغ» عبارت است از: عَلَم و رایت بزرگی که در ایام عزاداری سکنه بعضی محله‌ها در برخی از شهر‌ها آن را حرکت دهند و آن از امتیازات محلات مزبور محسوب شود. نیز درباره پاتوغ یا پاتوق که در واقع کوچک شده پای توغ است در فرهنگ…
شاهی که از بانک قرض می‌گرفت تا عیش و نوش کند/ نزول‌‌خواری بانکی در ۱۲۰ سال قبل
در سال ۱۲۸۹ قمری «بارون جولیوس دو رویتر» که می‌دانست ناصرالدین قاجار دلش سفر فرنگ می‌خواهد مبلغ ۵۰ هزار لیره انگلستان به صدراعظم ایران رشوه داد و ۵۰ هزار لیره دیگر به اطرافیان صدراعظم و ۴۰ هزار لیره هم ودیعه داد به شاه قاجار و قول داد که…
۵ ویژگی مدیریتی میرزاتقی‌خان که ۳۶ ماه خدمت او را به دوره‌ای طلایی در تاریخ ایران تبدیل کرد
امروز مصادف است با یکی از غم‌انگیزترین روزهای تاریخ ایران؛ روزی که صدای یکی از فرزندان شریف این مرز و بوم که در حیات مبارکش جز برای اعتلای وطن نکوشید، در غربت حمام‌فین کاشان و با تیغ استعمار، استحمار و استبداد، خاموش شد.
…
پنج زن زندگی غلامرضا تختی
تختی در عمرش فقط درگیر عاطفی چهارپنج جنس‌‌‌مخالف شد. آن چهارپنج دلداده اساطیری او چه کسانی بودند که قلبش را تسخیر کردند؟ اولی لیلای خانی‌‌‌آبادی بود که عشق را در او کُشت و تبدیل به خواهرش کرد.
دومی دختری اهل گلندوک بود و خواهرش…
دوره اَکابِر، سخت‌تر از دانشگاه!
برخی از بزرگوارانی که زحمت کشیده و تاریخ آموزش و پرورش بزرگ‌سالان را در ایران نوشته‌اند، اعتقاد دارند که آغاز تأسیس مدارس نوین بزرگ‌سالان در ایران، با تصویب قانون «اعتبار برای تشکیل مدارس ابتدایی و تعلیمات عمومی»، مصوب اردیبهشت‌ماه سال…
قتل سردار اسعد در زندان رضاشاه
در سال ۱۳۱۲ شمسی محمدعلی فروغی به نخست‌‌وزیری رسید. در این دوره اسعد کماکان عهده‌‌دار وزارت جنگ ماند. در همان سال طبق سنوات گذشته شاه برای شرکت و مشاهده مسابقات اسب‌دوانی به دشت گرگان عزیمت کرد. در این مسافرت، اسعد در صف مقدم همراهان شاه…
فهرست سیاه انگلیسی‌ها از تاجران ایرانی
مطالبی که در این گزارش آمده‌اند، از مجموعه نامه‌های تجارت‌خانه «حاجی رحیم اتحادیه ابن حاجی لطف‌علی اتحادیه و پسران» تهیه شده است. متاسفانه، چون مقداری از آن‌ها در طول زمان از بین رفته، جزئیات قضیه تا حدی مبهم است، ولی چه بسا با رجوع به…
صرافان قاجاری؛ بازندگان رقابت با بانک
عده‌ای از صراف‌ها با تشکیل شرکتی، مانند شرکت اتحادیه، سعی کردند با بانک رقابت کنند. البته بانک سرمایه و قدرت بیشتری داشت و به‌طور کلی آن شرکت‌ها چندان دوامی نیاوردند.
اشکال صراف‌ها تنها رقابت با بانک نبود، بلکه نوسانات بازار داخلی که…
ماجرای اولین حمام دوش‌دار در تهران
در گذشته که هنوز «آپارتمان» در ایران رایج نشده بود، در خانه‌ها (جز معدود خانه‌های رجال) حمام نبود و مردم از حمام‌عمومی استفاده می‌کردند.
آن روزگار در تمامی شهر‌های ایران از جمله تهران حمام‌عمومی وجود داشت و اهالی محل به نوبت جنسیت از…
ملی شدن شیلات ایران
در دوران سلطنت محمدشاه قاجار، کسری بودجه و فقر عمومی ایرانیان از یک طرف و بی‌کفایتی صدراعظم وقت، حاجی میرزا آغاسی از طرف دیگر سبب شد تا دولت وقت، به فشار سفارت روسیه تزاری تسلیم شود بهره‌برداری از آبزیان دریای کاسپی (مازندران) را در…