مرور رده
تاریخ معاصر ایران
تاریخ معاصر ایران با تشکیل سلسله قاجار توسط آقا محمدخان قاجار آغاز می‌شود و پس از پایان حکومت پهلوی و با پیروزی انقلاب اسلامی ایران ادامه پیدا می‌کند .از اوایل پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار مردم از ظلم وابستگان حکومت ناراضی بودند . پس از تاسیس دارالفنون و آشنایی متناوب ایرانیان با تغییر و تحولات جهانی کم کم حکومت استبدادی به پایان رسید .
پزشکی که فرنگ زیاد می‌رفت اما فرنگی نشد/ «محمد قریب» دکترها را در ایران محبوب کرد
«محمد قریب» پیش‌از آن‌که در یکم بهمن ۱۳۵۳ شمسی، گونه مرگ را ببوسد، آن‌قدر قشنگ زندگی کرده بود که انگار قصه گفته بود برای مردم. حکایتش را بعدها تعریف کردند در یک سریال تلویزیونی، اما قصه‌های قریب بیش‌از این‌ها بود. …
نسبت مورخان و خط نستعلیق
شادروان همیشه زنده، محمدرضا شجریان در کتاب راز مانا که گفت‌وگویی همدلانه درباره هنر موسیقی و مسائل حاشیه آن است به صراحت و فراست گفته بود: مشکل‌ترین هنرها خط نستعلیق است. این گفتار برای استاد شجریان که در قله موسیقی ایرانی بود؛ اما در عین…
کشوری که ۶ روز دو نخست وزیر داشت /مهندس بازرگانِ روشنفکر در شمار نیروهای انقلاب
اواسط دومین ماه زمستان درست زمانی که نخست وزیرِ مستقر رای اعتماد کابینه اش را ۲۰ روز جلوتر از پارلمان گرفته بود، حکم نخست وزیری اش در حضور رهبر جدید سیاسی قرائت شد و از این تاریخ به مدت شش روز کشور دارای دو نخست وزیر بود؛ اولی غیرقانونی…
سرانجام خلبانی که شاه، مسعود رجوی و بنی‌صدر را فراری داد چه شد؟
بهزاد معزی، خلبانی که شاه را در چنین روزی از کشور فراری داد، در حالی پنج روز قبل در پاریس مُرد که خیانت‌های زیادی علیه ایران و انقلاب کرده بود.سرهنگ بهزاد معزی، عضو قدیمی سازمان منافقین که سابقه فراری دادن شاه مخلوع پهلوی در…
آیا آمریکا به شاه پشت کرد؟
آخرین سفر محمدرضا پهلوی پادشاه مخلوع ایران با چشمان گریان از صبحگاه ۲۶ دی ماه ۱۳۵۷ (۴۲ سال قبل در چنین روزی) آغاز شد و کمتر از دو سال دیگر تا ۵ مردادماه ۱۳۵۹ به طول انجامید تا این‌که شاه، راهی سفر روز حساب شد. در واپسین روزهای منتهی…
کریم خان زند ؛ پادشاهی بی‌رحم با نام نیک!
کریم خان زند در سطح فردی نسبت به دیگر حکمای ایران عاقل‌تر بود، اما ضعف‌هایی نیز داشت. در سطح اجتماعی اصلاحات کریم خان دامنه‌دار نبود و دوره کوتاه حکومت وی تنها یک دوره آرامش موقتی محسوب می‌شد.«حکومت کریم خان زند را می‌توان…
بازرگانان؛ قدرتمندترین طبقه عصر قاجار
در دوره قاجاریه بازرگانان قدرتمندترین طبقه شهری بودند. آنان در خرید و فروش محصولات کشاورزی، صنایع دستی و فرآورده‌های ایلی در سراسر ایران و در بازارهای خارجی دست داشتند. «به‌رغم موقعیت مستحکمی که تاجران در جامعه شهری داشتند، میان…
اعزام خانواده رضاشاه به اصفهان
هفتم شهریور 1320، رضاخان که به دنبال اشغال کشور به دست شوروی و انگلیس، دو روز قبل از رییس شهربانی کشور خواسته بود مقدمات سفر خانواده‌اش به اصفهان را فراهم کند، خانواده خود به استثنای محمدرضا پهلوی ولیعهد را به همراه محمود جم وزیر دربار…
چرا رضاشاه به جزیره موریس تبعید شد؟
بامداد سوم شهریور ۱۳۲۰ سفیران انگلیس و شوروی با حضور در منزل علی منصور نخست‌وزیر کشور و تسلیم یادداشتهای دولتهای خود، از تهاجم قوای متفقین به خاک ایران خبر دادند. به فاصله اندکی قوای روس از شمال و انگلستان از جنوب مرزهای ایران را در…
تجارت قالیِ جوهری در عصر قاجار
رنگ‌های جوهری به هرگونه رنگ‌های شیمیائی و مصنوعی که در ترکیب آن‌ها عناصر و مواد متغیر و غیرثابت (رنگ‌دهنده)، چون «آنیلین» و «الیزارین» وجود دارد گویند. قالی‌های جوهری از دوران میانی حکومت قاجاریه و با پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار آغاز و…
آمار پاتوق‌های تهران در عصر قاجار
معنی لغوی «توق» یا «توغ» عبارت است از: عَلَم و رایت بزرگی که در ایام عزاداری سکنه بعضی محله‌ها در برخی از شهر‌ها آن را حرکت دهند و آن از امتیازات محلات مزبور محسوب شود. نیز درباره پاتوغ یا پاتوق که در واقع کوچک شده پای توغ است در فرهنگ…
شاهی که از بانک قرض می‌گرفت تا عیش و نوش کند/ نزول‌‌خواری بانکی در ۱۲۰ سال قبل
در سال ۱۲۸۹ قمری «بارون جولیوس دو رویتر» که می‌دانست ناصرالدین قاجار دلش سفر فرنگ می‌خواهد مبلغ ۵۰ هزار لیره انگلستان به صدراعظم ایران رشوه داد و ۵۰ هزار لیره دیگر به اطرافیان صدراعظم و ۴۰ هزار لیره هم ودیعه داد به شاه قاجار و قول داد که…
۵ ویژگی مدیریتی میرزاتقی‌خان که ۳۶ ماه خدمت او را به دوره‌ای طلایی در تاریخ ایران تبدیل کرد
امروز مصادف است با یکی از غم‌انگیزترین روزهای تاریخ ایران؛ روزی که صدای یکی از فرزندان شریف این مرز و بوم که در حیات مبارکش جز برای اعتلای وطن نکوشید، در غربت حمام‌فین کاشان و با تیغ استعمار، استحمار و استبداد، خاموش شد.
…
پنج زن زندگی غلامرضا تختی
تختی در عمرش فقط درگیر عاطفی چهارپنج جنس‌‌‌مخالف شد. آن چهارپنج دلداده اساطیری او چه کسانی بودند که قلبش را تسخیر کردند؟ اولی لیلای خانی‌‌‌آبادی بود که عشق را در او کُشت و تبدیل به خواهرش کرد.دومی دختری اهل گلندوک بود و خواهرش…
دوره اَکابِر، سخت‌تر از دانشگاه!
برخی از بزرگوارانی که زحمت کشیده و تاریخ آموزش و پرورش بزرگ‌سالان را در ایران نوشته‌اند، اعتقاد دارند که آغاز تأسیس مدارس نوین بزرگ‌سالان در ایران، با تصویب قانون «اعتبار برای تشکیل مدارس ابتدایی و تعلیمات عمومی»، مصوب اردیبهشت‌ماه سال…