مرور رده
تاریخ معاصر ایران
تاریخ معاصر ایران با تشکیل سلسله قاجار توسط آقا محمدخان قاجار آغاز می‌شود و پس از پایان حکومت پهلوی و با پیروزی انقلاب اسلامی ایران ادامه پیدا می‌کند .از اوایل پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار مردم از ظلم وابستگان حکومت ناراضی بودند . پس از تاسیس دارالفنون و آشنایی متناوب ایرانیان با تغییر و تحولات جهانی کم کم حکومت استبدادی به پایان رسید .
دردسر های جالب شناسنامه گرفتن ایرانی ها
از سال ۱۲۹۷ شمسی و در دوره احمدشاه قاجار در ایران، شناسنامه صادر شد و از سال ۱۳۰۶ داشتن شناسنامه اجباری شد و از سال ۱۳۱۳ داشتن نام خانوادگی اجباری شد؛ این‌ها داستانی داشت و دردسرهایی جالب و شنیدنی در جامعه ایرانی.
پیش از اجباری‌شدن نام…
چرا ۱۰ هزار اسیر عراقی از ایران نرفتند؟
بازگشت آزادگان آخرین نوستالژی مهم دهه ۶۰ و جشن ملی بود. این سوی ماجرا که خوش گذشت ایرانی‌هایی بودند که آمدند و سوی دیگر ماجرا که جالب است، عراقی‌هایی بودند که نرفتند؛ بیش از ۱۰ هزار اسیر عراقی به کشورشان بازنگشتند. چرا؟
۲۶ مرداد سال ۱۳۶۹…
اعتراض به «آلودگی هوا» در سال ۱۳۵۶ شمسی
تهرانی‌ها از دهه ۸۰ با پدیده آلودگی هوا مواجه شدند و دانستند که مونو‌کسید کربن چیست و گوگرد و ذرات معلق با سلامت انسان چه می‌کند؛ ولی سابقه آلودگی هوای پایتخت به دهه ۵۰ باز می‌گردد و حتی پیش از آن!
طرح حرکت یک روز در میان اتومبیل‌ها!…
نقش یک چلوکبابی در ملی‌شدن صنعت نفت!/ «حاجی شمشیری» چگونه «قهرمان قرضه ملی» شد؟
یکی از دلایل موفقیت حاجی شمشیری حُسن‌خلق و خوش‌رفتاری او با طبقات مختلف مردم بود و هرگز طبقات محروم و مردم فقیر جامعه را فراموش نمی‌کرد. علاوه‌بر آن رفتار او با زیردستان و کارکنان خودش نیز بسیار خوب بود به‌طوری‌که برای کارکنان خود خانه…
ارغوان در نبود تو چه کند؟
سپهر فرهنگ و هنر کشور روز گذشته شخصیتی را از دست داد که حیف بود.
او در دیار غربت جان به جان‌آفرین تسلیم کرد و ای کاش پیکر او را به وطن بیاورند و در ایران به خاک بسپارند، حیف است او در خاک غربت بیارامد هر چند دوری از سرزمین مادری برای او…
مروری بر سفر رضاخان به ترکیه بر اساس خاطرات
در مقاله ای که پیش رو دارید، زمینهها و پیامد‌های این مسافرت، مورد بازخوانی قرار گرفته است.
پیشینه تجددخواهی در کشورهای اسلامی
با توجه به اینکه بعد از رنسانس، اندیشه‌ای ضددینی بر غرب حاکم شد که در تعارض با اسلام بود، غرب تلاش کرد برای…
وضعیت احزاب سیاسی در دوران رضاخان
در آغاز سخن تذکار به یک نکته مهم ضروری می‌نماید. هنگامی که درباره احزاب در دوره رضاشاه می‌گوییم، باید نکته‌ای اساسی را در نظر بگیریم و آن هم اینکه تعریف حزب در آن دوران با تعریف آن در تفکر مدرن و علوم سیاسی جدید تفاوت زیادی دارد. پیدایش…
نظری بر اقدامات دوگانه رضاخان در عزاداری حسینی
دوران سلطنت رضاخان را از جنبه رویکرد به عزای حسینی می‌توان به دو بخش قسمت کرد. به عبارت دیگر او قبل و بعد از سلطنت دو سیاست متفاوت در قبال برگزاری مراسم عزاداری ماه محرم در پیش گرفت. وی قبل از رسیدن به قدرت، سعی کرد با عوام‌فریبی از جو و…
نیم نگاهی بر زندگی سیاسی شاپور بختیار
روز‌های فعلی مصادف است با سالمرگ شاپور بختیار آخرین نخست‌وزیر محمدرضا پهلوی و نیز رهبر نهضت موسوم به مقاومت ملی در دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی در خارج از کشور. هم از این روی در نوشتار پی‌آمده، دو فراز از زندگی بختیار یعنی حال و احوال…
گذری بر زندگی نامه سیاسی منوچهر اقبال
قبل از نخست وزیری
پیش از ورود به ارزیابی نکات شاخص در کارنامه سیاسی منوچهر اقبال، مناسب است درنگی کوتاه در کلیت زندگی وی داشته باشیم. آسیه آل‌احمد، پژوهشگر تاریخ معاصر ایران آغاز و انجام حیات فردی و اجتماعی وی را به شرح ذیل به قلم آورده…
گذری بر دولت موقت انقلاب و نخست وزیر غیر انقلابی آن
انتصاب مهندس مهدی بازرگان به نخست‌وزیری دولت موقت از سوی امام خمینی، از مهم‌‌ترین رویدادهای دوران اوج‌گیری انقلاب اسلامی است. بی‌تردید بدون تحلیل زمینهها و بسترهای این انتخاب، نمی‌توان آن را به درستی ارزیابی کرد. از منظر این قلم، این…
سفارت انگلستان عامل تحولات ایران در دوران مشروطه
در دوران قاجار به ویژه در نیم قرن سلطنت ناصرالدین شاه، زمینه‌های تغییر و تحول فرهنگی، سیاسی و اقتصادی در جامعه ایران مهیا گشته بود، با این همه مجموعه‌ای از حوادث و جریان‌ها نیز وجود داشت که نقش کاتالیزور یا شتاب‌دهنده را در فروریختن…
نگاهی بر روابط پهلوی با آمریکا
روابط ایران و امریکا پس از کودتای ۲۸ مرداد را می‌توان به طور کلی در سه زمینه زیر مطالعه کرد:
الف) روابط سیاسی ـ اقتصادی
ب) روابط نظامی
ج) روابط اطلاعاتی ـ امنیتی
در تمامی روابط بین رژیم شاه و امریکا وابستگی رژیم شاه به امریکا به نحو بارزی…
دلایل افزایش حضور بهائیان در دوران پهلوی دوم
کارگزاران بهایی حکومت پهلوی دوم
هر چند در دوره حاکمیت رضاخان نیز، می‌توان رد پای بهائیت را در حاکمیت وی رصد کرد، اما این پدیده در دوره فرزندش رشدی فزاینده داشت به گونه‌ای که در اشغال مناصب مهم کشوری، منتسبان به این فرقه اولویت داشتند.…
نگاهی بر تناقضات و اشتباهات پهلوی دوم در ماجرای بحرین
رضاخان و پیشنهاد استقلال بحرین، در قبال چندین شناور دریایی!
پیش از پرداختن به ماجرای واگذاری بحرین توسط پهلوی دوم، خوانش پیشینه ماجرا در دوره پهلوی اول، بهنگام به نظر می‌رسد. طبعاً رضاخان به دلیل ماهیت انگلیسی خویش، یارای مواجهه با این…