تمدن گمشده نباتیان یا نبطی‌ها (Nabateans)
تمدن های گمشده نباتیان باستان که جنوب اردن، کنعان و شمال عربستان را شامل می‌شد، در قرن ششم پیش از میلاد شروع شد. زمانی که نبطی‌های کوچ‌نشینی که به زبان آرامی صحبت می‌کردند، به تدریج مهاجرت خود را از عربستان آغاز کردند. مهارت آنها در مهندسی آب، مدیریت یک سیستم پیچیده از سدها، کانال‌ها و مخازن که به آنها در گسترش و رشدشان در منطقه خشک کویری کمک کرد. قسمت کمی از فرهنگ آنها تاکنون شناخته شده ولی ادبیات نوشته شده‌ی زنده‌ای از آنها وجود ندارد. در حدود قرن ۴ میلادی نبطی‌ها به دلایل نامعلومی پترا را ترک کردند. اعتقاد بر این است که تمدن نبطیان پس از قرن‌ها حکومت خارجی به گروه‌های مختلفی از دهقانان یونانی تقسیم شدند که در نهایت به دین مسیحیت گرویدند و سپس این مناطق توسط مهاجمان عرب فتح شد.
