عجایب هفتگانه جهان

آثار هنری و معماری شگفت انگیزی که به عنوان عجایب هفتگانه جهان باستان شناخته می شوند، گواهی بر نبوغ، تخیل و سخت کوشی است که انسان قادر به انجام آن است. با این حال، آنها همچنین یادآور ظرفیت انسان برای مخالفت، تخریب و احتمالاً آراستگی هستند.

به محض اینکه نویسندگان باستانشناسی فهرستی از «عجایب هفت گانه» را تهیه کردند، به سوژه ای  برای بحث در مورد اینکه کدام دستاوردها شایسته گنجاندن در این لیست هست تبدیل شد. فهرست اصلی اثری از فیلو بیزانسی است که در ۲۲۵ قبل از میلاد، به نام عجایب هفتگانه نوشته شده است. در نهایت، دستان انسان به نیروهای طبیعی پیوستند تا همه شگفتی‌ها را نابود کنند. علاوه بر این، ممکن است حداقل یکی از شگفتی ها اصلا وجود خارجی نداشته باشد. با این حال، هر هفت اثر همچنان به عنوان آثار برجسته خلاقیت و مهارت تمدن های اولیه زمین عامل الهام هستند و همچنان  مورد تجلیل قرار می گیرند.

هرم بزرگ جیزه مصر

هرم بزرگ، واقع در جیزه در ساحل غربی رود نیل در شمال قاهره در مصر، تنها شگفتی جهان باستان است که تا به امروز باقی مانده است. این بخشی از گروهی متشکل از سه اهرام – خوفو (خئوپس)، خفرا (شفرن) و منکائورا (میسریموس) است – که به عنوان مقبره های سلطنتی بین ۲۵۰۰-۲۷۰۰ پس از میلاد ساخته شده‌اند. بزرگترین و چشمگیرترین آنها خوفو است که به “هرم بزرگ” معروف است، که ۱۳ جریب( ۵۲۶۱۱ متر مربع) وسعت دارد و اعتقاد بر این است که شامل بیش از ۲ میلیون بلوک سنگی است که هر کدام از دو تا ۳۰ تن وزن دارند.

بیش از ۴۰۰۰ سال، خوفو به عنوان بلندترین ساختمان در جهان بود. در واقع، ساختن سازه ای بلندتر تا قرن نوزدهم به انسان مدرن زمان نیاز داشت. به طرز شگفت انگیزی، اهرام تقریباً متقارن مصر بدون کمک ابزارهای مدرن یا تجهیزات نقشه برداری ساخته شدند. بنابراین، مصریان چگونه اهرام را ساختند؟

دانشمندان بر این باورند که مصری ها از غلتک های چوبی و سورتمه برای جابجایی سنگ ها در جای خود استفاده می کردند. دیوارهای شیبدار، که برای تقلید از پرتوهای Ra، خدای خورشید در نظر گرفته شده بودند، در ابتدا به صورت پلکانی ساخته شدند و سپس با سنگ آهک پر شدند. فضای داخلی اهرام شامل راهروهای باریک و اتاق‌های مخفی بود تا به نوعی  مانع سارقان گور ها  شوند. اگرچه باستان شناسان امروزی گنجینه های بزرگی را در میان ویرانه ها پیدا کرده اند، اما معتقدند بیشتر آنچه که در اهرام وجود داشت در عرض ۲۵۰ سال پس از ساخت آنها غارت شده است.

باغ های معلق بابل

به گفته شاعران یونان باستان، باغ‌های معلق بابل در نزدیکی رودخانه فرات در عراق امروزی توسط نبوکدنصر دوم پادشاه بابلی در حدود سال ۶۰۰ قبل از میلاد ساخته شد. گفته می‌شود این باغ‌ها به ارتفاع ۷۵ فوت در هوا در تراس بزرگ مربعی شکل آجری کاشته شده‌اند که به صورت پلکانی مانند تئاتر چیده شده بود. گفته می شود که پادشاه باغ های سر به فلک کشیده را برای کاهش دلتنگی معشوقش آمیتیس ساخت تا شبیه طبیعت زیبای خانه اش در ماد (بخش شمال غربی ایران امروزی) باشد. بعدها نویسندگان توضیح دادند که چگونه مردم می‌توانستند وارد آن باغ‌های زیبا که بر روی ستون‌های سنگی بلند قرار داشتند بشوند.

دانشمندان امروزی استنباط کرده‌اند که برای بقای باغ‌ها باید با استفاده از سیستمی متشکل از یک پمپ، چرخ آب و مخزن آبیاری  می‌شد تا آب را از فرات به چند فوت بالاتر برساند. اگرچه در ادبیات یونانی و رومی چندین روایت از باغ ها وجود دارد، اما هیچ یک از آنها دست اول نیستند و در کتیبه های میخی بابلی هیچ نامی از باغ ها یافت نشده است. در نتیجه، اکثر محققان مدرن بر این باورند که وجود باغ‌ها بخشی از یک داستان الهام‌گرفته ویک باور عمومی و همچنین تخیلی بوده است.

مجسمه زئوس در المپیا

مجسمه مشهور زئوس، پادشاه خدایان در اساطیر یونان، توسط مجسمه‌ساز آتنی فیدیاس ساخته شد و در اواسط قرن پنجم قبل از میلاد در معبد زئوس در المپیا، محل بازی‌های المپیک باستان، قرار گرفت. این مجسمه خدای رعد و برق را با سینه برهنه بر تختی چوبی نشان می داد. دسته های  تخت‌ها را دو ابوالهول حکاکی شده نگه داشته اند.ابوالهول  موجودات افسانه‌ای با سر و سینه زن، بدن شیر و بال‌های پرنده هستند.

این مجسمه با طلا و عاج تزئین شده بود و  ارتفاعش به ۴۰ فوت می رسید و این یعنی آنقدر بلند که سرش تقریباً به بالای معبد میخورد. بر اساس افسانه، فیدیاس مجسمه ساز پس از اتمام مجسمه از زئوس علامتی برای تایید خود خواست. کمی بعد صاعقه به معبد اصابت کرد. مجسمه زئوس بیش از هشت قرن قبل از اینکه کشیشان مسیحی امپراتور روم را برای بستن معبد در قرن چهارم پس از میلاد متقاعد کنند معبد المپیا را مزین کرد. بعد از آن مجسمه به معبدی در قسطنطنیه منتقل شد، جایی که تصور می شد قبلا هم در آنجا بوده است اما بعد در آتش سوزی سال ۴۶۲ نابود شد.

معبد آرتمیس در افسوس

در واقع بیش از یک معبد آرتمیس وجود داشت: مجموعه‌ای از چندین محراب و معبد تخریب شد و سپس در همان مکان در افسوس، یک شهر بندری یونانی در ساحل غربی ترکیه امروزی بازسازی شد. چشم نواز ترین این سازه ها دو معبد مرمرین بود که به ترتیب در حدود ۵۵۰. و  ۳۵۰ قبل از میلاد ساخته شد. نویسنده آنتی پاتر صیدون در مورد معبد آرتمیس در افسوس می نویسد: “به غیر از المپ، خورشید هرگز به چیزی به این بزرگی نگاه نکرده است.”معبد اصلی آرتمیس توسط معمار کرتی کرسیفرون و پسرش متاژنس طراحی شده و توسط برخی از مشهورترین هنرمندان جهان باستان تزئین شده است.

بنا بر افسانه در همان شبی که اسکندر مقدونی متولد شد، این ساختمان در ۲۱ ژوئیه ۳۵۶ قبل از میلاد در آتش سوخت. این شهر توسط یک شهروند یونانی به نام هروستراتوس به آتش کشیده شد و ادعا کرد که معجزه را سوزانده است تا نامش در تاریخ شناخته شود. او به قتل رسید و دولت بیان نام او را هم غیرقانونی اعلام کرد.حدود شش سال بعد، ساخت معبد جدید آرتمیس آغاز شد. ساختمان جدید با پله های مرمری احاطه شده بود که به یک تراس به طول بیش از ۴۰۰ فوت منتهی می شد. در داخل ۱۲۷ ستون مرمری ۶۰ فوتی و مجسمه ای از آرتمیس، الهه یونانی شکار، قرار داشت. باستان شناسان در مورد اینکه آیا این بنا سقفی سرباز داشت یا روی آن با چوب پوشیده بود، اختلاف نظر دارند. معبد در سال ۲۶۲ پس از میلاد توسط استروگوت ها تا حد زیادی ویران شد و تا سال ۱۸۶۰ که باستان شناسان اولین ویرانه های ستون های معبد را در پایین رودخانه پیدا کردند مخفی مانده بود.

مقبره هالیکارناسوس

مقبره هالیکارناسوس که در جنوب شرقی ترکیه کنونی قرار دارد، مقبره‌ای بود که توسط آرتمیسیا پس از مرگ شوهرش، ماوسولوس، پادشاه کارنیا در آسیای صغیر، برای او در سال ۳۵۳ قبل از میلاد ساخته شد. ماوسولوس همچنین برادر آرتمیسیا بود و طبق افسانه، او از مرگ او چنان غمگین شد که خاکستر او را با آب مخلوط کرد و علاوه بر دستور ساخت مقبره،  خاکستر آن را نوشید. این مقبره عظیم به طور کامل از سنگ مرمر سفید ساخته شده بود و تصور می شود که ارتفاع آن حدود ۱۳۵ فوت بوده باشد.

طراحی پیچیده ساختمان، متشکل از سه لایه مستطیل شکل، ممکن است تلاشی برای ادغام سبک‌های معماری لیسیایی، یونانی و مصری باشد. لایه اول یک پایه پلکانی ۶۰ فوتی بود و به دنبال آن یک لایه میانی از ۳۶ ستون یونی و یک سقف پلکانی هرمی شکل بود. بالای همان سقف با کار چهار مجسمه‌ساز و یک ارابه‌ای چهار اسبی با سنگ مرمر ۲۰ فوتی تزیین شده بود.مقبره در زلزله قرن سیزدهم تا حد زیادی ویران شد و بقایای آن بعدها در استحکام بخشی یک قلعه مورد استفاده قرار گرفت. در سال ۱۸۴۶، تکه‌هایی از یکی از حاشیه های تزینی مقبره از قلعه استخراج شد و اکنون به همراه سایر آثار از سایت هالیکارناسوس در موزه بریتانیا لندن نگهداری می‌شود.

غول رودس

غول رودس یک مجسمه برنزی عظیم از خدای خورشید هلیوس بود که توسط رودیان در طول ۱۲ سال در قرن سوم قبل از میلاد ساخته شد. این شهر در اوایل قرن چهارم قبل از میلاد هدف محاصره مقدونیه قرار گرفت. و طبق افسانه، رودی ها ابزار و تجهیزات به جا مانده از مقدونی ها را برای پرداخت هزینه کلوسوس فروختند. این مجسمه که توسط مجسمه ساز “کارس” ( Chares) طراحی شده بود، ارتفاع ۱۰۰ فوتی داشت و بلندترین مجسمه جهان باستان بود؛ در حدود سال ۲۸۰ قبل از میلاد تکمیل شد و شصت سال برپا بود تا اینکه در یک زلزله واژگون شد وهرگز بازسازی نشد.صدها سال بعد، اعراب به رودز حمله کردند و بقایای مجسمه را به عنوان آهن قراضه فروختند. به همین دلیل، باستان شناسان اطلاعات زیادی در مورد مکان دقیق مجسمه یا شکل ظاهری آن ندارند.

بیشتر بر این باورند که این تصویر خدای خورشید را برهنه ایستاده در حالی که با یک دستش مشعل را بلند کرده و با دست دیگر نیزه ای را گرفته است به تصویر کشیده شده است. زمانی اعتقاد بر این بود که مجسمه با یک پا در هر طرف بندر ایستاده است، اما اکثر محققان اکنون قبول دارند که پاهای مجسمه به احتمال زیاد نزدیک به هم ساخته شده اند تا وزن بسیار زیاد آن را تحمل کنند.

فانوس دریایی اسکندریه

فانوس اسکندریه در جزیره کوچکی به نام فاروس در نزدیکی شهر اسکندریه قرار داشت. توسط معمار یونانی سوستراتوس طراحی و در حدود ۲۷۰ قبل از میلاد تکمیل شد. در زمان سلطنت بطلمیوس دوم، فانوس دریایی به هدایت کشتی‌های رودخانه نیل به داخل و خارج از بندر شلوغ شهر کمک کرد.

باستان شناسان سکه های باستانی را یافته اند که فانوس دریایی بر روی آنها تصویر شده است و از آنها استنباط کرده اند که این سازه دارای سه طبقه است: یک سطح مربع در پایین، یک سطح هشت ضلعی در وسط و یک صفحه استوانه ای شکل بالای آن .مجسمه ۱۶ فوتی، به احتمال زیاد بطلمیوس دوم یا اسکندر مقدونی، بوده که این شهر به نام او نامگذاری شده بود. اگرچه برآوردها از ارتفاع فانوس دریایی از ۲۰۰ تا ۶۰۰ فوت متغیر است، اکثر محققان مدرن معتقدند ارتفاع آن حدود ۳۸۰ فوت بوده است.این فانوس دریایی به تدریج طی یک رشته زمین لرزه از سال ۹۵۶ تا ۱۳۲۳ ویران شد. برخی از بقایای آن از آن زمان در کف رود نیل کشف شده است.

عجایب هفتگانه جدید جهان

در سال ۲۰۰۷، بنیاد ۷ عجایب جدید مسابقه ای را برای نامگذاری “عجایب هفتگانه جدید جهان” برگزار کرد. ده ها میلیون نفر به سایت های میراث جهانی یونسکو رای دادند که در این فهرست قرار بگیرد. این لیست چهار قاره را در بر می گیرد و سالانه هزاران گردشگر را به خود جذب می کنند. آن ها هستند:

• دیوار بزرگ چین (ساخت ۲۲۰ قبل از میلاد تا ۱۶۴۴ بعد از میلاد)

• تاج محل، هند (ساخت ۱۶۳۲-۱۶۴۸ پس از میلاد)

• پترا، اردن (ساخت قرن ۴ قبل از میلاد – قرن دوم پس از میلاد)

• کولوسئوم در رم، ایتالیا (ساخت ۷۲-۸۲ پس از میلاد)

• مجسمه مسیح نجات دهنده، ریودوژانیرو، برزیل (ساخت ۱۹۲۶-۱۹۳۱)

• چیچن ایتزا، مکزیک (ساخت قرن ۵-۱۳ پس از میلاد)

• ماچو پیچو، پرو (ساخت اواسط قرن ۱۵ قبل از میلاد)