جدول گاهشماری تاریخ خاورمیانه باستان تا سال ۳۳۰ ق.م

جدول گاهشماری تاریخ خاور نزدیک

ق‌م مصر

۱۸۰۰۰: فرهنگ عصر دیرینه‌سنگی نیل

۱۰۰۰۰: فرهنگ عصر نوسنگی نیل

۵۰۰۰: فرهنگ عصر مفرغ نیل

۴۲۴۱: پیدایش تقویم مصری(؟)

۴۰۰۰: فرهنگ بداری

۳۵۰۰-۲۶۳۱: الف- دولت پادشاهی قدیم

۳۵۰۰-۳۱۰۰: سلسله‌های اول- سوم

۳۱۰۰- ۲۹۶۵: چهارمین سلسله: اهرام

۳۰۹۸-۳۰۷۵: خوفو(«خئوپس» هرودوت)

۳۰۶۷-۳۰۱۱: خفرع («خفرن»)

۳۰۱۱- ۲۹۸۸: منکورع («میکرینوس»)

۲۹۶۵- ۲۶۳۱: سلسله‌های پنجم و ششم

۲۷۳۸-۲۶۴۴: پپی دوم (درازترین پادشاهی در تاریخ)

۲۶۳۱- ۲۲۱۲: دوره ملوک‌الطوایف

۲۳۷۵-۱۸۰۰: ب- دولت پادشاهی میانه

۲۲۱۲-۲۰۰۰: سلسله دوازدهم

۲۲۱۲-۲۱۹۲: آمنمحت اول

۲۱۹۲-۲۱۵۷: سنوسرت («سزوستریس») اول

۲۰۹۹-۲۰۶۱: سنوسرت سوم

ق‌م آسیای باختری

۴۰۰۰۰: فرهنگ عصر دیرینه سنگی در فلسطین

۹۰۰۰: فرهنگ عصر مفرغ در ترکستان

۴۵۰۰: تمدن در شوش و کیش

۳۸۰۰: تمدن در کرت

۳۶۳۸: سومین سلسله کیش

۳۶۰۰: تمدن در سومر

۳۲۰۰: سلسله اکشاک در سومر

۳۱۰۰: اور- نینا نخستین (؟) شاه لاگاش

۳۰۸۹: چهارمین سلسله کیش

۲۹۰۳: اصلاحات شاه اوروکاژینا در لاگاش

۲۸۹۷: تسخیر لاگاش به دست لوگال – اگیزی

۲۸۷۲-۲۸۱۷: یکی شدن سومر و اکد به دست سارگن اول

۲۷۹۵-۲۷۳۹: نرمسین شاه سومر و اکد

۲۶۰۰: گودآشاه لاگاش

۲۴۷۴-۲۳۹۸: دوره طلایی اور؛ نخستین قانون‌نامه

۲۳۵۷: غارت شدن اور به دست عیلامیان

۲۱۶۹-۱۹۲۶: نخستین سلسله بابلی

۲۱۲۳-۲۰۸۱: حموربی، شاه بابل

۲۱۱۷-۲۰۹۴: تسخیر سومر و عیلام به دست حموربی

ق‌م مصر

۲۰۶۱- ۲۰۱۳: آمنمحت سوم

۱۸۰۰-۱۶۰۰: تسلط هیکسوسها

۱۵۸۰-۱۱۰۰: ج- امپراطوری

۱۵۸۰-۱۳۲۲: سلسله هجدهم

۱۵۴۵-۱۵۱۴: تحوطمس اول

۱۵۱۴-۱۵۰۱: تحوطمس دوم

۱۵۰۱-۱۴۷۹: ملکه حتشپسوت

۱۴۷۹-۱۴۴۷: تحوطمس سوم

۱۴۱۲-۱۳۷۶: آمنحوتپ سوم

۱۴۰۰-۱۳۶۰: عصر نامه‌های تل‌المعارنه؛ عصیان آسیای باختری در برابر مصر

۱۳۸۰-۱۳۶۲: آمنحوتپ چهارم (اخناتور)

۱۳۶۰-۱۳۵۰: توت عنخ‌آمون

۱۳۴۶-۱۲۱۰: سلسله نوزدهم

۱۳۴۶-۱۳۲۲: حارمحب

۱۳۲۱-۱۳۰۰: ستی اول

۱۳۰۰-۱۲۳۳: رامسس دوم

۱۲۳۳-۱۲۲۳: مرنپتاح

۱۲۱۴-۱۲۱۰: ستی دوم

۱۲۰۵-۱۱۰۰: سلسله بیستم: شاهان به نام رامسس

۱۲۰۴-۱۱۷۲: رامسس سوم

۱۱۰۰-۹۴۷: سلسله بیست و یکم: شاهان لیبیایی

۹۴۷-۷۲۰: سلسله بیست و دوم: شاهان بوبسطه

۹۴۷-۹۲۵: ششنک اول

۲۰۶۱- ۲۰۱۳: آمنمحت سوم

۱۸۰۰-۱۶۰۰: تسلط هیکسوسها

۱۵۸۰-۱۱۰۰: ج- امپراطوری

۱۵۸۰-۱۳۲۲: سلسله هجدهم

۱۵۴۵-۱۵۱۴: تحوطمس اول

۱۵۱۴-۱۵۰۱: تحوطمس دوم

۱۵۰۱-۱۴۷۹: ملکه حتشپسوت

۱۴۷۹-۱۴۴۷: تحوطمس سوم

۱۴۱۲-۱۳۷۶: آمنحوتپ سوم

۱۴۰۰-۱۳۶۰: عصر نامه‌های تل‌المعارنه؛ عصیان آسیای باختری در برابر مصر

۱۳۸۰-۱۳۶۲: آمنحوتپ چهارم (اخناتور)

۱۳۶۰-۱۳۵۰: توت عنخ‌آمون

۱۳۴۶-۱۲۱۰: سلسله نوزدهم

۱۳۴۶-۱۳۲۲: حارمحب

۱۳۲۱-۱۳۰۰: ستی اول

۱۳۰۰-۱۲۳۳: رامسس دوم

۱۲۳۳-۱۲۲۳: مرنپتاح

۱۲۱۴-۱۲۱۰: ستی دوم

۱۲۰۵-۱۱۰۰: سلسله بیستم: شاهان به نام رامسس

۱۲۰۴-۱۱۷۲: رامسس سوم

۱۱۰۰-۹۴۷: سلسله بیست و یکم: شاهان لیبیایی

۹۴۷-۷۲۰: سلسله بیست و دوم: شاهان بوبسطه

۹۴۷-۹۲۵: ششنک اول

ق‌م آسیای باختری

۱۹۲۶-۱۷۰۳: دومین سلسله بابلی

۱۹۰۰: ظهور تمدن حتی

۱۸۰۰: تمدن در فلسطین

۱۷۴۶-۱۱۶۹: تسلط کاسیها بر بابل

۱۷۱۶: طلوع دولت آشور به دست شمشی اداد دوم

۱۶۵۰-۱۲۲۰: بندگی یهودیان در مصر (؟)

۱۶۰۰-۱۳۶۰: تسلط مصر بر فلسطین و سوریه

۱۵۵۰: تمدن میتانی

۱۴۶۱: برا – بوریاش اول، شاه بابل

۱۲۷۶: وحدت آشور به دست شلمنصر اول

۱۲۰۰: تسخیر کنعان به دست یهودیان

۱۱۱۵-۱۱۰۲: توسعه دولت آشور به دست تیگلت – پیلسر اول

۱۰۲۵-۱۰۱۰: شائول، پادشاه یهود

۱۰۱۰-۹۷۴: داوود، پادشاه یهود

۱۰۰۰-۶۰۰: دوره طلایی فنیقیه و سوریه

۹۷۴-۹۳۷: سلیمان، پادشاه یهود

۹۳۷: تجزیه، دولت یهود: یهودا و اسرائیل

۸۸۴-۸۵۹: آسور نصیرپال دوم شاه آشور

۸۹۵-۸۲۴: شلمنصر سوم ،شاه آشور

۸۱۱-۸۰۸: سامورامات(«سمیرامیس»)در آشور

۷۸۵-۷۰۰: عصر طلایی ارمنیه («اورارتو»)

۷۴۵-۷۲۷: تیگلت –پیلسر سوم

۷۳۲-۷۲۲: استیلای آشور بر دمشق و

ق‌م مصر

۹۲۵-۸۸۹: اوسورکون اول

۸۸۰-۸۵۰: اوسورکون دوم

۸۵۰-۸۲۵: ششنک دوم

۸۲۱-۷۶۹: ششنک سوم

۷۶۳-۷۲۵: ششنک چهارم

۸۵۰-۷۴۵: سلسله بیست و سوم، شاهان طیوه

۷۲۵-۶۶۳: سلسله بیست و چهارم، شاهان ممفیس

۷۴۵-۶۶۳: سلسله بیست و پنجم، شاهان حبشی

۶۸۹-۶۶۳: تاهارکا

۶۸۵: تجدید حیات بازرگانی مصر

۶۷۴-۶۵۰: تسخیر مصر به دست آشوریان

۶۶۳-۵۲۵: سلسله بیست وششم، شاهان سائیس

۶۶۳-۶۰۹: پسامتیک («پسامتیخوس») اول

۶۶۳- ۵۲۵: رونق هنر مصری در دوره شاهان سائیس

۶۱۵: آغاز مهاجرت یهودیان به مصر

۶۰۹- ۵۹۳: نیکو («نخو»)ی دوم

۶۰۵: آغاز وارد شدن فرهنگ یونانی به مصر در زمان نیکو

۵۹۳-۵۸۸: پسامتیک دوم

۵۶۹-۵۲۶: احمس («آماسیس») دوم

۵۶۸-۵۶۷: حمله بختنصر دوم به مصر

۵۶۰: ازدیاد نفوذ یونان در مصر

ق‌م آسیای باختری

سامره

۷۲۲-۷۰۵: سارگن دوم، شاه آشور

۷۰۹: دیااکو(دیوکس)، شاه ماد

۷۰۵-۶۸۱: سناخریب، شاه آشور

۷۰۲: اشعیای اول

۶۸۹: غارت بابل به دست سناخریب

۶۸۱- ۶۶۹: اسرحدون، شاه آشور

۶۶۹-۶۲۶: آسوربانی پال («ساردانا پالوس»)، شاه آشور

۶۶۰-۵۸۳: زره توشتره («زورو آستر»)؟

۶۵۲: گوگس، شاه لیدیا

۶۴۰-۵۸۴: هووخشتره (کوآکسار)، شاه ماد

۶۳۹: سقوط شوش، انقراض عیلام

۶۳۹: یوشع، شاه یهود

۶۲۵: بازگشت استقلال بابل به دست نبوپولسر

۶۲۱: آغاز («اسفار پنجگانه»)

۶۱۲: سقوط نینوا؛ انقراض آشور

۶۱۰-۵۶۱: آلوآتس، شاه لیدیا

۶۰۵-۵۶۲: بختنصر دوم، شاه بابل

۶۰۰: ارمیا در اورشلیم؛ سکه زدن در لیدیا

۵۹۷-۵۸۶: تسخیر اورشلیم به دست بختنصر

۵۸۶-۵۳۸: اسارت یهود در بابل

۵۸۰: حزقیال در بابل

۵۷۰-۵۴۶: کرزوس، شاه لیدیا

ق‌م مصر

۵۲۶-۵۲۵: پسامتیک سوم

۵۲۵: تسخیر مصر به دست پارسیها

۴۸۵: شورش مصر بر ضد پارس

۴۸۴: تسخیر مجدد مصر به دست خشیارشا

۴۸۲: اتحاد جنگی پارس و مصر برضد یونان

۴۵۵: شکست حمله آتنیان به مصر

۳۳۲: تسخیر مصر به دست یونانیان؛ تأسیس اسکندریه

۲۸۳-۳۰: شاهان بطالسه

۳۰: انحلال مصر در امپراطوری روم

ق‌م آسیای باختری

۵۵۵-۵۲۹: کوروش اول، شاه ماد و پارس

۵۴۶: تسخیر ساردیس به دست کوروش

۵۴۰: اشعیای دوم

۵۳۹: تسخیر بابل به دست کوروش و تأسیس امپراطوری ایران

۵۲۹-۵۲۲: کبوجیه، شاه پارس

۵۲۱-۴۸۵: داریوش اول، شاه پارس

۵۲۰: ساختن هیکل دوم د ر اورشلیم

۴۹۰: نبرد ماراتون

۴۸۵-۴۶۴: خشیارشای اول، شاه پارس

۴۸۰: نبرد سالامیس

۴۶۴-۴۲۳: اردشیر اول، شاه پارس

۴۵۰: کتاب ایوب(؟)

۴۴۴: عزرا در اورشلیم

۴۲۳-۴۰۴: داریوش دوم، شاه پارس

۴۰۴-۳۵۹: اردشیر دوم، شاه پارس

۴۰۱: شکست کوروش کوچک در کوناکسا

۳۵۹-۳۳۸: اوخوس، شاه پارس

۳۳۸-۳۳۰: داریوش سوم، شاه پارس

۳۳۴: نبرد گرانیکوس و دخول اسکندر به اورشلیم

۳۳۳: نبرد ایسوس

۳۳۱: تسخیر بابل به دست اسکندر

۳۳۰: نبرد اربیل؛ خاور نزدیک قسمتی از امپراطوری اسکندر می‌شود.

منابع سخن

• · برگرفته از کتاب تاریخ و تمدن، جلد اول، مشرق زمین،
  اثر مشهور ویل دورانت
• · منبع این نگاره “وبسایت کتابخانه تاریخ ما“ به آدرس “Http://Tarikhema.org/story/east” می باشد