« لی بای» شاعر برجسته‌ی چینی و مختصری از زندگی او

در سال ۷۰۱میلادی در استان سی چوان و در یک خانواده تاجر و ثروتمند پسری به دنیا آمد به نام « لی بای» . وی از دوران خردسالی دارای هوش، درایت و همت فراوانی بوده. سن او به ۱۰ نرسیده بود که تمامی آثار مشهور و کلاسیک مکتب ” ژو” یعنی مکتب کنفوسیوس و کتابهای تاریخی را ورق زد و مطالعه نمود. لی بای جوان به بسیاری فعالیتهای دیگر علاقه زیاد داشت. برای نمونه ، شمشیربازی را فرا گرفت و به مذهب دائیسم که در آن زمان رواج داشت ، اعتقاد پیدا کرد و شیفته آن شد.

اعتقاد او به حدی بود که در کوهستان ها و جنگل ها خلوت گزیده و به دنبال رب النوع‌ها بود. اما در عین حال او فعالیت‌های فراوانی در زمینه سیاسی انجام می‌داد که نشان می‌داد که وی آرزوی شهرت و افتخار را در دل می‌پروراند. به همین سبب ، در ایدئولوژی لی بای تضاد جهان بینی وجود داشت. لکن شرکت درکارهای اجتماعی و عطف توجه به میهن اصل ایده لی بای در طول عمرش بود و نیر پایه ایدئولوژیک مضامین ترق خواهانه اشعارش را تشکیل داد وی ۲۰ سالگی در نگارش شعر و مقاله مهارت زیاد پیدا کرد و از ۲۵ سالگی به منظور سیاحت زادگاه خود را ترک گفت ، وی در عین سفر اشعار زیادی در ستایش مناظر طبیعی سرود.
در همین دوران بود که او شهرت بسیاری به دست آورد و با افراد سرشناسی به نشست و برخواست مشغول شد. او در سال ۷۴۲ میلادی بنابه دستور امپراتور زمان “تان سیون زون ” در شهر” چان آن ” پایتخت سلسله تان به آفرینش اشعار و پیش نویس اسناد دولتی مشغول شد.

در آن زمان که لی بای به آرزوی دیرینه‌اش رسیده بود، بسیار شاد و خوشحال بود و همه تلاشش را می‌کرد تا بتواند موفقیت هایی را به دست آورد اما دربار بسیار فاسد بود و افراد با دانش و فضیلت همواره مورد انتقاد و سرکوب قرار می‌گرفتند و بدیهی بود که این مسائل با روحیه درستکار و عادل وی که هرگز در برابر فساد به زانو در نمیامد ، سازگار نبود و به همین دلیل وی با افتراگویی ها و شایعات دائمی مواجه گشت و هنوز دو سال از اقامتش در شهره چان آن نگذشته بود که مجبور شد از مقامش استعفا کند.
به خاطر این اتفاقات ناگوار لی بای دچار افسردگی شد برای یازده سال اقدام به مسافرت و سیاحت در اطراف رودخانه‌های یانگ تسه و هنگهو پرداخت. مدتی بعد ، در سلسله تان شورشی به نام ” آن شی ” بر پا شد. سپس لی بای برای از بین بردن شورش وبرقراری مجدد وحدت در میهن در دفتر کار یکی از شاهزادگان امپراتور به کار مشغول شد. اما بعدها به علت مبارزه و کشمکش درونی خاندان شاهزاده کشته شد و لی بای تبعید گردید ، اما در پرتوی عفو عمومی آزاد شد وعاقبت در ۶۱ سالگی به علت بیماری در گذشت.

لی بای در طول زندگی خود شعرهای زیادی گفت و هم اکنون حدود ۹۰۰ قطعه از او باقی مانده است . تمام اشعار لی بای دارای مفهوم قوی و پر محتوا بود و سرگذشت شخصی آن و همچنین واقعیات اجتماعی و سیمای عصر شکوفای چین را نشان می دهد. ۵۹ قطعه از مجموعه آئینهای باستانی از آثار نمونه ای او محسوب می شود. با دیدن این اشعار می توان پی برد که از یک طرف شکوفایی بر امپراتوری سلسله تان حکم فرما بوده و از طرف دیگر طبقه حاکم تحت لوای این شکوفایی به ولخرج و فساد و عاقبت انحطاط رسیده است که نگرانی و اضطراب ژرف شاعر نیز در این اشعار بخوبی مشهود است.

همان طور که پیشتر گفتیم، لی بای بسیار میهن پرست بود و همواره در صدد خدمت به سرزمینش تلاش می‌کرد. اراده و عزم او زمانی که بحران های سیاسی در کشورش روی داده بود حتی بیشتر از قبل شد. درتعداد زیادی از آثار خود از طریق ترسیم شخصیتهای تاریخ ،آرمان خود را تعریف کرد. وی حتی خیال داشت که میان امپراتور و ماموران روابط محترمانه برقرار شود و از آنجا که مدتهای طولانی درمیان تجار ماهی زندگی می کرد ، با درد و رنج زحمتکشان بسیار واقف بود و در تعداد زیادی از اشعار خود فلاکت و رنج مردم طبقات مادون را ترسیم کرده و نسبت به آنان ابراز همدردی عمیق نمود. زندگی سیاسی سه ساله در پایتخت در آفرینش اشعارش تاثیر عمیق داشت. وی در تضاد حاد بین آرمان سیاسی واقعیات تاریک با نگارش اشعار فراوان مانند ” سختی و دشواری راه یافتن ” ، ” سرود لیان پو ” و غیره غم و اندوه و ناخوشنودی خویش را بیان می کرد.

از آنجایی که لی بای نیمی از عمر خود را همانند درویشان به سیر و سیاحت گذرانده بود، به همین خاطر تعداد بسیار زیادی ازاشعارش پراز احساسات رمانتیک و وصف مناظر طبیعی چین ، وصف کوهها و آبهای معروف است. لی بای همواره علاقه مند قله های سربفک کشیده ودره های ژرف و گود ، آبشارها و رودخانه های پرتلاطم و خروشان بود و از جمله خصوصیات اخلاقیش می توان به صراحت کلام ، مبالغه درگفتار ، خیالپردازی شگفت انگیز و احساسات گرم لجام گریخته اش با مناظر طبیعی که دراشعارش هویداست و حد اعلای هنر را نمایش می دهد ، اشاره کرد.

آنطور که سروده‌هایش نشان می‌دهد، او علاقه فراوانی به وصف عشق و دوستی داشته . در اشعار او اغلی احساسات ملایم و صادقانه از دیدگاه یک زن بیان می‌شده است. او همواره در تمامی اشعارش صداقت ودوستی خود را تجسم می نمود و برای همین اشعار از ویژگی هنری فوق العاده ای برخوردار بود. به هر صورت آنچه مهم است اینکه آثار لی بای بر اشعار چین تاثیرات بسیار دیرپا و ژرفی برجای گذاشت و دراین راستا بسیاری از شاعران مشهور نسلهای بعد از آثار وی تغذیه کردند. امروزه سرگذشت لی بای سوژه رمانها و اپراها شده ودرمیان مردم به طور گسترده رواج یاقته است.