نیان یکی از اساطیر چین

در اساطیر چین نیان هیولایی است که در کوه ها و یا دریا زندگی می‌کند. هزاران سال پیش٬ همیشه با رسیدن فصل بهار، سر و کله او هم پیدا می‌شد. دام‌ها را شکار می‌کرد، آدم‌ها و مخصوصا بچه ها را می‌ربود، خانه‌ها را خراب می‌کرد و شهر و روستا را در هم می‌کوبید.  نیان خواب را از چشم مردم ربوده بود.

اما مردم یکی از دهکده متوجه شدند که او نقاط ضعفی دارد٬ از جمله حساسیت شدید به سر و صدای بلند و همچنین از رنگ قرمز می ترسید.

مردم دهکده برای مقابله با او آماده شدند. خانه ها را رنگ قرمز زدند و همه جا فانوس های قرمز آویختند. ترقه آماده کردند و یه انتظار نیان نشستند. نیان دوباره به دهکده بازگشت اما مردم شروع به ایجاد سر و صدای زیاد بوسیله طبل ها و یا کوبیدن بر روی کاسه های خالی کردند و ترقه منفجر کردند. آن‌ها همچنین لباس قرمز پوشیدند تا باعث وحشت نیان شوند. نیان که وحشت‌زده شده بود از دهکده گریخت. مردم دیگر چین این روش را تکرار کردند. و از آن سال به بعد همیشه در ابتدای بهار که جشن سال نو را جشن می گیرند همان کارها را تکرار می کنند. به همین خاطر هر سال در زمان سال نو مردم و بخصوص بچه ها لباس قرمز پوشیده وبا ایجاد سر و صدا به جشن و پایکوبی می پردازند.

رقص شیرها در مراسم چینی ها ریشه در این داستان دارد. این سنت از داستان حمله نیان به یک دهکده سرچشمه گرفته است.  رقص شیر‌ها یکی دیگر از مهم‌ترین مراسم سنتی چینی‌هاست. این رقص در واقع به جا آوردن نوعی نماز است. در عین حال شیر‌ها نماد پاسداری و محافظت هم هستند و به همین دلیل است که مجسمه‌های آن‌ها در ورودی خانه‌ها یا معابد دیده می‌شود.

اعتقاد به وجود نیان همچنان وجود دارد ولی بعد از آن ماجرا نیان دیگر هیچ گاه بازنگشته است.

سال نوی چین بر اساس تقویم قمری، آغاز بهار نیز محسوب می‌شود. اما چون ماه‌ها بر اساس این تقویم حساب می‌شوند، آغاز بهار چینی در تقویم خورشیدی، همچنان در میانه یا پایان فصل زمستان است. ولی به هر حال این جشن هم مانند نوروز، جشن بهار به شمار می‌رود.

مقدمات جشن بهار از چند روز و حتی چند هفته قبل از فرا رسیدن سال نو آماده می‌شود. مهم‌ترین این مقدمات، خانه‌تکانی، آویختن اشعار خوشنویسی شده -به دست خطاط حرفه‌ای-، آذین‌بستن کوچه و خیابان و خرید سال نوست.

مراسم آخرین روز سال از بامداد آغاز می‌شود. قبل از همه با چیدن میز غذا برای رفتگانی که در همین زمین می‌زیستند. بهترین غذا، چای و شراب برنج قبل از همه برای رفتگان طبخ و آماده می‌شود. ۹ نفر از اجداد اصلی خانواده از هفت نسل پیش، هر کدام ظرف و لیوان و جای خود را روی میز دارد.

  مراسم در طول روز با خواندن نماز برای خدایان ادامه پیدا می‌کند. خدای آسمان از مهم‌ترین آن‌ها در این زمان سال است، خدای آشپزخانه، که در ضمن کارش چیزی شبیه فرشته یسار و یمین رصد کردن فعالیت هر خانواده است، شاه‌میمون «سون ووکونگ»، از قهرمانان اسطورهای چین و «کوان ئین» خدای مهربانی و بخشش هم که از محبوب‌ترین خدایان تائویسم است همیشه جای ویژه خود را در نماز‌ها دارند.

 خانواده‌های بودایی معمولاً به درگاه بودا نماز می‌خوانند، هرچند تقریباً همیشه از کوانئین نیز شکرگذاری می‌کنند.

 نارنگی، آناناس، نوعی شیرینی، چیزی شبیه سمنو و آجیل و میوه خشک سفره «هفتسین» چینی را تشکیل می‌دهند. هر چند اینجا خبری از «سین» نیست ولی این‌ها هر کدام مانند سفره هفت سین نماد چیزی هستند. مثلاً آناناس نماد خوشاقبالی، نارنگی نماد ثروت و سمنوی چینی نماد اتحاد اعضای خانواده است.

همه این‌ها باید قبل از نیمه شب آماده شود. قبل از رسیدن نیمه‌شب اعضای خانواده دور هم شام می‌خورند. به این شام به اصطلاح شام همبستگی می‌گویند. صدای ترقه و آتشبازی از این طرف و آن طرف شنیده می‌شود، ولی در واقع با رسیدن ساعت صفر است که آتشبازی آغاز می‌شود. گفته می‌شود چینی‌ها قدیمی‌ترین مردمی هستند که آتش‌بازی به راه انداختند. و از ساعت صفر معابد هم مملو از جمعیت می‌شوند.

از روز اول عید، دید و بازدید‌ها شروع می‌شوند. اول از همه با بازدید از پیر‌ترین عضو خانواده. چینی‌ها مانند ایرانی‌ها در سال نو به همدیگر پول عیدی می‌دهند. به این عیدی به زبان چینی «هونگپاو» می‌گویند.