نیلوفر آبی، گلی که مصریان باستان را مجذوب خود کرده بود!
نیلوفر آبی از دسته Nymphae، را به عنوانِ «لوتوسِ آبی» یا «لوتوسِ مصری» در خاطر دارند . این گیاهِ آب‌زی تنها به دلیل زیبایی اش شهرت ندارد. این گل را سری است و مصریان باستان از این راز اطلاع داشتند.
به گزارش تاریخ ما، در کتابِ مردگانِ مصر آمده است که لوتوسِ آبی، نمادی از زندگی و نامیرایی است و پیوندی معنوی با زندگی پس‌از‌مرگ فراهم و ارتباط را با دنیای معنوی برقرار می‌کند.
خواص درمانی و روانیِ لوتوسِ آبی‌رنگ
گلِ نیلوفرِ آبی‌رنگ نمادی از زندگی و نامیرایی در مصر باستان بود که از خواصِ مخدرِ آن برای ارتباط با دنیای معنوی استفاده می‌شد. این نوع مخدر می‌توانست روی ادراک، رفتار و وضعیتِ افراد اثر بگذارد. این مواد مخدر اغلب توسطِ فرقه‌های معنوی در سراسر جهان و در فرهنگ‌های مختلف استفاده می‌شوند. برای مثال ماده مخدری با نامِ ayahuasca توسطِ مردمانِ بومی آمازون، شمن‌ها و برخی کلیسا‌های برزیلی مصرف می‌شود.
این ماده در ریشه‌های گیاه لوتوسِ آبی‌رنگ به آن کمک می‌کند تا در گِلی که فاقدِ اکسیژن است رشد کند. گونه نیلوفرِ آبی با گل‌های آبی‌رنگ گونه‌ای کوچک و توپی است و روی سطحِ آب رودخانه و دریاچه شناور است. غنچه‌های گل هر دو تا سه روز به سطح می‌آیند، بعد در ساعتِ ۹:۳۰ دقیقه صبح باز می‌شوند و ساعت ۳:۰۰ عصر درحالیکه به نهایتِ بلوغ خود رسیده‌اند، بسته می‌شوند.
گل نیلوفرِ آبی‌رنگ داستانی هزاران‌ساله دارد که در فرهنگ‌های مختلف از مصر، تا مایان، سوریه و تایلند و برخی جا‌های دیگر، گسترده شده است. این گل به خاطر بوی سم‌زدا و اثرِ کیفور‌کننده‌اش معروف است. خاستگاه این گل نیل است، اما امروز گونه‌های متعددی از نیلوفر آبی در کشور‌های مختلف می‌رویند. این گل خاصیت درمانی نیز دارد که از مسکن گرفته تا درمان افسردگی و اضطراب و حتی رفع ناراحتیِ معده را شامل می‌شود. این گل هم‌چنین برای درمانِ بی‌خوابی استفاده می‌شود.
این گل حاویِ دو نوع آلکالوئید شاملِ آپومورفین و نوسیفرین است. آپومورفین که نوعی دوپامینِ غیرانتخابیِ آگونیست است، در درمان بیماری پارکینسون استفاده می‌شود و علتش آن است که گیرنده‌های دوپامین را تقویت می‌کند و عملکردِ موتوری-حرکتی را بهبود می‌بخشد. درنقطه مقابل، نوسیفرین گیرنده‌های دوپامین را مسدود می‌کند.
مصر باستان: جادو و ماورالطبیعه در جهانِ روزمره
در مصر باستان، مذهب، جادو و پزشکی به دلیلِ این باور که همه ابعادِ زندگی تحتِ تأثیر ماورالطبیعه هستند، درهم تنیده بودند.
مصریان هزاران سال شیفته گلِ نیلوفر آبی‌رنگ بودند و آن را «گلی شبیه به خورشید» توصیف می‌کردند. بوی مسحور‌کننده این گل در شکل‌های مختلفی ترسیم شده و ما مصریان باستان را در حالی که گل نیلوفر آبی‌رنگ در دست دارند یا درحالِ استشمامِ عطرِ آن هستند، می‌بینیم.
گلی برای برگزیدگان
در کتاب مردگانِ مصریان گلِ لوتوس آبی در فصول مختلفی آمده است و همواره با مراسم جادویی و مذهبی همراه بوده است. در این بازنمایی‌ها، گیاهِ توهم‌زای ماندراگورا، که خاصیتِ مسدود‌کننده انتقال‌دهنده عصبیِ آنتی‌کولیرنرژیک دارد، اغلب در کنارِ گل نیلوفر آبی دیده می‌شود. این نشان می‌دهد به‌رغم آنکه مصریان باستان تکنولوژی لازم برای توضیح این موضوع را نداشتند، اما صاحبِ دانشی درباره اثراتِ گیاهان مختلف بودند.
برای مثال، مقبره توت‌عنخ‌آمون صحنی طلاکاری‌شده داشت که با سنگ‌نوشته‌های مختلفی از فرعون درحالی که یک گلِ بزرگ لوتوس آبی‌رنگ و دو گلِ ماندراگون در دستِ چپش بود، تزئین شده بود. این بازنمایی‌ها حاکی از آن است که این گیاهان در زندگیِ فراعنه و نخبگانِ مصر باستان اهمیت داشتند.
نقاشی‌های دیواری مقبره نِبامون، که اکنون در موزه بریتانیا جای گرفته است، استفاده از نیلوفر آبی را در مراسم تدفین نشان می‌دهد.
در نقاشی‌های باستانی مصری این گل‌ها توسطِ طبقه خاصی از مصریان شاملِ کشیش‌ها و افراد درباری استفاده می‌شدند که نشان می‌دهد این گیاهان و تأثیرات آن برای مردمانِ عادی قابلِ دسترس نبوده است. البته شگفت‌آور نیست، زیرا اغلب یافته‌های تاریخی چیزی از زندگیِ مردمِ عادی را به تصویر نکشیده‌اند.
