تاریخ کشور پرتغال، امپراتوری با شکوه و تاریخی ۴۰۰ هزار ساله
پرتغال یکی از کشورهای جذاب و تاریخی اروپاست. تاریخ پرتغال به قدمتی ۴۰۰ هزار ساله باز می‌گردد و به عنوان یکی از پایه‌گذاران تجارت جهانی در دوران قدیم شناخته می‌شود. این کشور با دارا بودن سواحل طولانی و زیبا، که در بخشی از آن در اقیانوس آتلانتیک قرار دارد، همچنین معماری جذاب و آثار تاریخی بسیار غنی، گردشگران زیادی را به خود جذب کرده است.
پرتغال در غربی ترین نقطه اروپا واقع شده و فقط با کشور اسپانیا مرز مشترک دارد. امروزه پرتغال جزو کشورهای توسعه یافته به شمار می رود و یکی از اعضای اتحادیه اروپا، منطقه شنگن و سازمان ناتو است؛ اما این کشور در طول تاریخ تلخی ها و بحران های زیادی را تجربه نموده است؛ در ادامه با تاریخ کشور پرتغال از گذشته تا معاصر همراه شوید تا سفری تاریخی به این کشور داشته باشیم.
در ابتدا نام این کشور پروتوکال بود؛ این نام به معنی بندرکال‌ها بود که از نام قوم سلتی ها، ساکنان باستانی پرتغال گرفته شده است؛ در حال حاضر نیز پورتوکاله یا پورتو یکی از کلانشهرهای پرتغال می باشد که همواره با شهر لیبسون پایتخت این کشور در رقابت است.
تاریخ کشور پرتغال در گذشته
پروتوکال نام سرزمینی کوچک در کنار رودخانه دوئرو بود که اولین ساکنان پرتغال یعنی اقوام سلتی گالاسی و لوسیتانی در آن زندگی می کردند ؛ در اوایل قرن هشتم ، مسلمانان مراکشی موفق شدند تا این سرزمین را تصرف کنند ؛ اما پس از مدتی رومیان، مسلمانان را از این سرزمین بیرون کردند و آیین مسیحیت را جایگزین آیین های قبلی نمودند.
پس از آن ، ویریاتوس رهبر قوم لوسیتانی با ارتش خود به رومیان حمله کرد و با این کار خود توانست نظر دنیای متمدن آن زمان را جلب کند؛ سرانجام آلفونسو هانریکوس یکی از سرداران پرتغالی توانست با استقلال خود در بخش جنوبی گالیسیا، به پادشاه آن منطقه غلبه کند؛ سپس آلفونسو هانریکوس ( آلفونسو اول ) نبردهای ملی را شروع کرد و در سال ۱۱۴۰ میلادی، توانست به عنوان اولین پادشاه پرتغال سلطنش را آغاز کرده و دولت پرتغال را بنیانگذاری کند.
مدتی بعد جانشینان آفونسو اول توانستند لیسبون را از حاکمیت مسلمانان مراکشی خارج نموده، استقلال و اداره کشور پرتغال را در سال ۱۱۴۷ میلادی به دست بگیرند؛ آلفونسو اول در سال ۱۱۸۵میلادی در گذشت و پادشاهانی که پس از او به سلطنت رسیدند، تمام تلاش خود را برای افزایش وحدت کشور کردند تا پرتغال را به سرزمینی مستحکم تبدیل نمایند؛ در سال ۱۲۴۹ میلادی آفونسوی سوم مرزهای کشور پرتغال را تعیین کرد.
تسلط اسپانیا به پرتغال
بر اساس مطالعات انجام شده بر روی تاریخ کشور پرتغال از گذشته تا معاصر، در سال ۱۵۸۰، اختلافات داخلی و نزاع‌های قبیله‌ای در پرتغال بالا گرفت و سبب شد تا پادشاه اسپانیا به نام فیلیپ دوم بر کشور پرتغال غلبه نموده و پرتغال را تحت سلطه خود در آورد؛ این سلطنت تا ۶۰ سال طول کشید، سرانجام در سال ۱۶۴۰ میلادی، پرتغالی ها اعلام استقلال کردند و اسپانیا از تسلط بر این کشور دست برداشت و عصر طلایی اکتشافات جغرافیایی پرتغال آغاز شد.
امپراطوری استعماری پرتغال
پرتغالی ها با دریانوردی، سرزمین های جدیدی را کشف و بر روی نقشه ثبت نمودند؛ این کشفیات بنای امپراتوری مستعمراتی عظیم پرتغال را بنا نهاد؛ شاهزاده هانری از مردانی بود که برای تبدیل پرتغال به یک قدرت بزرگ کمک کرد؛ او با جمع آوری گروهی از بهترین دریانوردان و اخترشناسان توانست کشورهای زیادی را کشف کند و پرتغال را به کشوری ثروتمند و قدرتمند تبدیل نماید.
پرتغالی ها که تا قبل از قرن پانزدهم توانسته بودند خود را به جزایر قناری برسانند به کشفیات خود ادامه دادند، به طوری که افرادی مانند واسکودوگاما و … اکتشافات خود را از برزیل تا هند و ژاپن گسترش دادند؛ کشفیات پرتغالی ها بقدری گسترش یافت که پرتغال در قرون ۱۶ و ۱۷ میلادی به یک امپراتوری استعماری با یک قلمرو وسیع در آفریقا، برزیل، تیمور شرقی، ماکائو و گوآ تبدیل شد؛ پرتغالی ها برزیل را مستعمره خود کرده و قهوه، شکر، برنج و الماس برزیل را به کشور خود بردند.
پرتغال در جنگ جهانی اول
پرتغال در جنگ جهانی اول همراه با کشورهایی مانند بریتانیا، روسیه، فرانسه، صربستان، بلژیک، ژاپن، ایتالیا و… جز متفقین بود و از سال ۱۹۱۶ به این گروه پیوست؛ از جمله نظامیان جنگ جهانی اول که اهل پرتغال بودند، می توان به آمریکو توماس، آرتور ایونس فراز، مانوئل دی اولیویرا، گومز دا کوستا، خوزه ویسنته دی فریتاس، رودریگو د کاسترو پریرا اشاره نمود.
پرتغال در جنگ جهانی دوم
با شروع جنگ جهانی دوم، بسیاری از کشورهای اروپایی مانند ایرلند، سوئد، اسپانیا، سوئیس، پرتغال و… اعلام بی طرفی و استقلال کردند؛ البته این بی طرفی با ارائه امتیازهای اقتصادی به کشورهای جنگ طلب اتفاق افتاد؛ اما نقش پرتغال در جنگ جهانی دوم چه بود؟ قبل از شروع جنگ، پرتغال به عنوان یک کشور خنثی تصور می کرد از جنگ در امان خواهد ماند و در نتیجه ، به فکر تسلیحات ، امکانات و نیروهای لازم برای دفاع از خود نیافتاد.
آنچه از تاریخ کشور پرتغال از گذشته تا معاصر بدست آمده است، با گسترش جنگ کشورهایی مانند پرتغال، اسپانیا، سوئد و … توانایی حفاظت از خود در مقابل محاصره را نداشتند؛ بنابراین برای حفظ استقلال خود دست به دامن کشورهای قدرتمند و متخاصم در این جنگ شدند؛ برای تحقق این امر، پرتغال مجبور شد منافع اقتصادی کافی مانند کالا و مواد اولیه، نیروی کار و سرمایه را برای کشورهای متخاصم تهیه کند و تنها با تامین نیازهای اقتصادی کشورهای متخاصم توانست استقلال و بی طرفی خود را حفظ کند.
تاریخ پرتغال در قرن نوزدهم
قرن نوزدهم در اروپا همراه با آتش جنگ بود؛ فرانسوی ها با شکست مردم پرتغال از مرزهای این کشور گذشته و وارد شهر لیسبون شدند ؛ پس از آن که فرانسوی‌ها کشور پرتغال را اشغال کردند، پایتخت این کشور به برزیل تغییر یافت؛ بی‌ثباتی و بحران سیاسی در سراسر پرتغال تا قرن نوزدهم ادامه داشت تا جایی که حکومت پرتغال بعد از آشوب های سیاسی ویرانگر در سال ۱۹۱۰ میلادی از حکومت دیکتاتوری به حکومت جمهوری تبدیل شد؛ اما تاریخ پرتغال در قرن نوزدهم و عمر این حکومت چندان پایدار نبود.
بر اساس مطالعات انجام شده، از سال ۱۹۱۰ تا ۱۹۳۲میلادی رقابت‌های شدید سیاسی و بی ثباتی اقتصادی، اوضاع کشور پرتغال را به هم ریخت؛ همزمان با این اوضاع ، در سال ۱۹۲۶یک نظامی و سیاستمدار پرتغالی مستبد به نام آنتونیو سالازار، قدرت کشور پرتغال را در دست گرفت و دوباره یک حکومت دیکتاتوری را در کشور برقرار کرد.
در سال ۱۹۳۲سالازار به نخست وزیری پرتغال رسید؛ سالازار به مدت ۴۲ سال و تا سال ۱۹۶۸ نخست وزیری پرتغال را بر عهده داشت؛ در دوران حکومت آنتونیو سالازار، کشور پرتغال شاهد حکومتی اقتدارگرا بود و با وجود اینکه از ورود به جنگ جهانی دوم پرهیز کرد، اما از اولین کشورهایی بود که در سال ۱۹۴۹ میلادی به عضویت سازمان ناتو در آمد؛ حکومت سالازار در ابتدای دهه شصت میلادی با آشفتگی روبرو شد.
جنبش نیروهای مسلح
طبق آنچه از تاریخ کشور پرتغال از گذشته تا معاصر می دانیم ؛ جنگجویی آنتونیو سالازار سبب آشفتگی و اعتصاب شد؛ همچنین جنبش های استقلال طلبانه در مستعمرات آفریقایی کشور پرتغال آغاز شد و بخشی از نیروی کار و ثروت پرتغال از بین رفت؛ این موضوع منجر به نارضایتی شد و بتدریج در بین نیروهای جوان مسلح یک جریان زیرزمینی با عنوان «جنبش نیروهای مسلح» ایجاد شد.
«جنبش نیروهای مسلح» در یک کودتای آرام و بدون خونریزی سبب سقوط حکومت سالازار شد و پس از آن، نظام سیاسی فعلی پرتغال شکل گرفت؛ حکومت دیکتاتوری سالازار توسط افسران شورشی جوان در شهر لیسبون به پایان رسید و در سال ۱۹۷۴ ژنرال اسپینولا به قدرت رسید ؛ مردم پرتغال از سقوط سالازار خوشحال شدند، به همین دلیل از سربازان «جنبش نیروهای مسلح» با گل‌های میخک استقبال کردند و این انقلاب به انقلاب میخک یا انقلاب جمهوری مشهور شد.
دوران سقوط پرتغال
دریانوردان پرتغالی کشورهای زیادی از جمله برزیل، گینه بیسائو ، آفریقا، هند و… را تصرف و کشف کردند؛ اما در دهه ۱۹۶۰ میلادی، بسیاری از کشورهای تحت سلطه پرتغال مانند کشور آفریقا، به فکر استقلال افتادند و دریانوردان پرتغالی دیگر به راحتی قبل نتوانستند کشورهای آفریقایی را استعمار کنند؛ پرتغال که تا آن زمان یکی از قدرت های استعمار به شمار می رفت و بخش‌های استعماری را از آن خود می دانست، وارد جنگ با بسیاری از این مناطق شد؛ سرانجام در سال ۱۹۷۴میلادی، نظام دیکتاتوری و استعمارگر پرتغال سقوط کرد و یک سال بعد، کشورهای تحت سلطه و استعمار پرتغال، صاحب استقلال شدند؛ آنچه از تمامی آن استعمارات برای کشور پرتغال برجای ماند، به حدی است که امروزه دولت پرتغال به عنوان سومین کشور بزرگ مستعمراتی دنیا شناخته می شود.
مشاهیر کشور پرتغال
پرتغال از اولین کشورهای استعماری است که زادگاه مشاهیر زیادی نیز بوده است ؛ این کشور افراد مشهور بسیاری را به دنیا معرفی کرد؛ نام این کشور ابتدا با حکمرانان و جهانگردان مشهور بر سر زبان ها افتاد و سپس نام ادبا ، اندیشمندان و نخبگان نیز در تاریخ پرتغال ماندگار شد ؛ در ادامه به معرفی برخی از مشاهیر کشور پرتغال می پردازیم.
ژوزه ساراماگوی
ژوزه ساراماگوی یکی از بهترین نویسندگان تاریخ پرتغال است ؛ او در سال ۱۹۹۸میلادی ، جایزه نوبل ادبیات را در میان نویسنده‌های معروف آن دوران ، از آن خود کرد ؛ ساراماگو در خانواده‌ای کشاورز متولد شد و بدلیل فقر تحصیلاتش را نا تمام گذاشت و به شغل‌های مختلفی مانند آهنگری ، مکانیکی و کارگری مشغول شد ؛ اما پس از مدتی کار مترجمی و نویسندگی را در روزنامه ارگان حزب کمونیست پرتغال شروع کرد ؛ در سال ۱۹۸۲ ، ساراماگو با انتشار کتاب «بالتازار و بلموندا» و ترجمه آن به انگلیسی به اوج شهرت خود رسید.
اوزه بیو معروف به مروارید سیاه
طبق آنچه از تاریخ کشور پرتغال از گذشته تا معاصر می دانیم ؛ اوزه بیو ، ستاره سیاه پوست تیم ملی فوتبال پرتغال در دهه ۶۰ میلادی بود که به عنوان ستاره جام‌جهانی سال ۱۹۶۶ لندن، به جهانیان معرفی شد؛ اوزه بیو اصالت آفریقایی داشت ، اما معروفیت او در تیم ملی پرتغال آنقدر زیاد است که هنوز هم از او به عنوان یکی از بهترین فوتبالیست‌های تاریخ یاد می‌کنند ؛ اوزه بیو در جام‌جهانی ۱۹۶۶ میلادی ، ۹ گل به ثمر رساند و به عنوان اولین فوتبالیست، توپ طلای اروپا را از آن خود کرد.
کریستیانو رونالدو
قطعا همه ما رونالدو را به عنوان آقای گل فوتبال جهان می شناسیم ؛ امروزه از کریستیانو رونالدو به عنوان یکی از بزرگ‌ترین بازیکنان تاریخ فوتبال یاد می کنند؛ رونالدو در طول دوران بازی اش تاکنون برنده ۵ توپ طلا ، ۴ کفش طلای اروپا و ۳۲ جام شده است.
رونالدو هم اکنون با ۱۲۲ گل زده، رکورد بیشترین گل را از آن خود نموده است؛ پیش از او ، این رکورد متعلق به علی دایی بود ؛ امروزه کریستیانو رونالدو یکی از مشهورترین و ثروتمندترین ورزشکاران دنیا محسوب می شود.
| مشاهیر کشور پرتغال | تاریخ تولد |
|---|---|
| ژوزه ساراماگوی | ۱۹۲۲ |
| اوزه بیو | ۱۹۴۲ |
| آنتونیو اگاس مونیس | ۱۸۷۴ |
| واسکو دو گاما | ۱۴۶۹ |
| کریستیانو رونالدو | ۱۹۸۵ |
آنتونیو اگاس مونیس
در تاریخ کشور پرتغال از گذشته تا معاصر آمده است ، آنتونیو اگاس مونیس یکی از مشهورترین پزشکان و محققان کشور پرتغال و جهان است ؛ او متخصص عصب‌شناسی بود و با تحقیقات و پژوهش‌های مستمری که انجام می داد ، آنژیوگرافی مغزی را توسعه داده و دریچه‌های تازه‌ای را بروی علم پزشکی باز کرد ؛ مونیس یکی از بنیانگذاران جراحی روانی بود که در سال ۱۹۴۹، به خاطر توسعه یک نوع عمل جراحی به‌نام لوبوتومی برنده جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی شد ؛ نام مونیس به عنوان نابغه پزشکی در تاریخ پرتغال ماندگار شد.
واسکو دو گاما
واسکودوگاما را یکی از موفق‌ترین دریانوردان و جهانگردان تاریخ پرتغال بود که موفق شد از مسیر دریا به اروپا و هند برود ؛ او اولین فردی بود که اروپا و آسیا را از طریق راه دریایی به هم پیوند داد ؛ البته این موضوع سرآغاز جنگ‌های بسیاری شد ؛ واسکو دو گاما در سال ۱۵۰۲ میلادی برای گرفتن انتقام از کشته شدن بازرگانان پرتغالی، به کشور هند حمله کرد و بسیاری از مردم هند را قتل‌عام نمود ؛ او در سال ۱۵۲۴ میلادی به عنوان نایب‌السلطنه هند انتخاب شد.
تاریخ معاصر پرتغال
در ۱۹۷۴میلادی در کشور پرتغال یک کودتای نظامی چپ گرا بوجود آمد؛ رهبران این کودتا به مستعمرات آفریقایی استقلال دادند و تلاش کردند تا نظامی مارکسیستی را در کشور ایجاد کنند؛ اما چپگراها خیلی دوام نیاوردند، زیرا در انتخابات سال ۱۹۷۶، به چپ گراها رای منفی داده شد و کشور پرتغال از حکومت دیکتاتوری به دموکراسی تغییر یافت.
با استقرار دولت غیرنظامی پرتغال در سال ۱۹۸۶و عضویت در جامعه اروپا، کشور پرتغال سعی نمود تا اتحاد نزدیکتری با سایر ملل اروپایی پیدا کند ؛ البته پرتغال در آن زمان تقریبا تمامی مستعمرات خود را از دست داده بود و اقتصاد این کشور بشدت ضربه خورده و دچار بحران شدیدی شده بود؛ این بحران اقتصادی بقدری بود که دولت پرتغال مجبور شد از صندوق بین المللی پول و اتحادیه اروپا کمک های مالی دریافت کند.
پس از دریافت این کمک دولت پرتغال مجبور به اجرای طرح ریاضت اقتصادی شد ؛ اجرای این طرح سبب افزایش مالیات شد و اعتراض عمومی مردم را بدنبال شد ؛ البته اقتصاد کشور پرتغال در سال ۲۰۱۰ میلادی ۰.۹ درصد رشد داشت و در سال ۲۰۱۴، دولت پرتغال به همه اعلام نمود که از بحران اقتصادی خارج شده است؛ در سال ۲۰۱۵ میلادی، دولت میانه رویی بر سر کار آمد که بهبود شرایط اقتصادی را به مردم وعده داد.
دولت کشور پرتغال
هم اکنون شیوه حکومتی کشور پرتغال، دموکراسی پارلمانی و جمهوری است؛ نخست وزیر کشور پرتغال، آنتونیو کوشتا است که در سال ۲۰۱۵ با ائتلاف احزاب چپگرا موفق به تشکیل دولت شد؛ رئیس‌جمهور کنونی پرتغال نیز مارسلو ربلو ده سوزا می باشد که در سال ۲۰۱۶ انتخاب گردید.
