خط ایلامی

نوشته های ایلامی

 

سه نوع خط ایلامی توسط محققان شناسایی شده است، ایلامی مقدم، ایلامی خطی و ایلامی میخی.

خط ایلامی مقدم که در حدود ۲۹۰۰ پیش از میلاد بکار رفته، متاثر از خط سومری بود. پس از آنکه این نوع خط در سومر اختراع شد، همسایگان سومر نیز برای خود مشابه آنرا ساختند و از آن استفاده کردند. آثاری از این خط در کاشان ، ورامین و جنوب کرمان نیز یافت شده است.

خط ایلامی مقدم اساسا خطی تصویری بود که درآن هر تصویر معادل یک کلمه بود. بر روی الواح به دست آمده می توان جانوران، کوزه ها، گلدان ها و اشیای دیگر را مشاهده کرد. این خط احتمالا بیش از ۱۵۰ واژه نگار اصلی نداشت و از راست به چپ نوشته می شد. در این خط، اعداد نیز تعریف شده بودند.

لوح های ایلامی مقدم در مکانهای زیر یافت شده اند :

سی تبلت در تپه ملیان

بیست و هفت تبلت در تپه یحیی

بیست و سه تبلت در تپه سیلک

یک تبلت از شهر سوخته

تعداد زیاد تبلت در تپه سفالین تهران

یک تبلت در تپه قزیر

یک تبلت در تپه ازبکی

جیرفت

 

 

در سده های بعد از ۲۹۰۰ پیش از میلاد، خطی هجایی استفاده شد. این خط در سده های آخر هزاره سوم پیش از میلاد منسوخ شد. از این خط کمتر از ۳۰ گل نوشته یا سنگ نوشته به دست ما رسیده است که همگی متعلق به حدود سال ۲۲۵۰ پیش از میلاد هستند. این خط حدود ۸۰ نشانه داشت و معمولا از بالا به پایین نوشته می شد.

 

 

 

 

نشانهای خط ایلامی

 

ایلامی میخی خطی است با ۱۳۰ نشانه، بسیار کم شمارتر از بیشتر دبیره های میخی هم روزگار خود، که از ۲۵۰۰ تا ۳۳۱ پیش از میلاد به کار رفت و دگرگون شده دبیره میخی اکدی بود. این خط از چپ به راست نوشته می شد. قدیمی ترین اثر به جا مانده از این خط در منطقه لیان بوشهر یافت شده است.