تاریخچه قلعه گبری در شهرری؛ بنای ساسانیان

در شهرری، قلعه گبری بنایی تاریخی است که آنچنان که باید و شاید مورد توجه قرار نگرفته است، اما این بنا قدمتی چند هزار ساله دارد و هم می تواند به مکانی برای تحقیقات تاریخی و همچنین بازدید علاقه مندان تبدیل شود.

قلعه گبری کجاست

این قلعه تاریخی در جنوب شرقی شهرری در در شهرک علائین، نرسیده به خیابان شهید شیرازی واقع شده و از اوایل دهه ۶۰ جزء موقوفات آستان حضرت عبدالعظیم (ع) است.

قدمت قلعه گبری

قلعه گبری در دوره ساسانیان با حدود ۳ هزار مترمربع وسعت ساخته شد و آثار اشکانی هم نیز در آن دیده می شود. در گذر زمان برج و باروهای این قلعه به دلیل فرسایش خاک نیز تخریب شده و امروز تنها دیوارهای طولانی و مرتفع ساخته شده از خشت و گل این قلعه برجای مانده است.

همچنین نیز گفته می شود که مردآویج زیاری، در سال ۳۱۳ شمسی بنیانگذار سلسله آل زیار که فوت شد، در قلعه گبری دفن شده هرچند که هیچ نشانی از مقبره او در این قلعه وجود ندارد.

در گوشه و کنار قلعه، سنگ قبرهای قدیمی نیز دیده می شود که هنگام اجرای طرح توسعه و به سازی گورستان های قدیمی شهر ری به این مکان منتقل شده است. سنگ هایی که بر روی برخی از آنها نام های همچون فرمانفرما، مستوفی و … دیده می شود .برخی سنگ ها هم نشان از قدمتی ۱۰۰ ساله دارد اما همچنان به حال خود در محوطه باز قلعه رها شده است.

تاریخ‌شناسان وجود ۴برج دیده‌بانی و ۸۰۰ اتاق را در این قلعه نیز تایید کرده‌اند، ولی گویا برای حفظ این آثار همتی نبوده و از آنها نیز فقط چند دیوار و تلی خاک باقی مانده است.

حجت الله مرادی از اهالی قدیمی محله علایین است. وی نیز می‌گوید: «وقتی در اینجا باروت می‌ساختند، داخل قلعه سالن‌ها و کارگاه‌هایی شبیه اتاق بود که در تعداد بسیار زیادی از آنها حلبی‌ها یا قوطی‌هایی پر از باروت را می‌چیدند. در چند سالن نیز کارگران مشغول ساخت باروت بودند. »

در این سالها هم قلعه تاریخی بلاتکلیف مانده و بخش هایی از آن نیز دچار فرسودگی بسیار شده اما اکنون قرار شده این مکان باستانی به موزه تبدیل شود که گردشگران بتوانند از آنجا بازدید کنند.