نبرد آرتمیزیوم+ فیلم ساخته شده از این نبرد

جنگ‌های میان ایران و یونان از جمله مهم‌ترین نبردهای تاریخ ساز ایران بوده است که تقریبا هیچ منبعی از آن‌ها جز نوشته‌های هرودوت وجود ندارد. در واقع جنگ‌های ایران و یونان به سری نبردهایی گفته می‌شود که میان شاهنشاهی پارس هخامنشی و دولت-شهر‌های یونان باستان اتفاق افتاده است. شروع این نبردها را می‌تواند سال ۴۹۹ پیش از میلاد مسیح در نظر گرفت و پایان آن را ۳۹۹ پیش از میلاد دانست. این صلح آنتالکیداس بود که در نهایت به این جنگ‌ها پایان داد. در این مقاله از تاریخ ما قصد داریم به شرح نبرد آرتمیزیوم بپردازیم که هرودوت مانند یک رمان به نوشتن وقایع آن پرداخته است.

زمان شروع نبرد آرتمیزیوم

همزمان با نبرد ترموپیل جنگی مابین ناوگان دریای ایران و بحریه یونانیها در آرت میزیوم رخ داد نیروی دریائی یونانیها متشکل بود از ۲۷۱ کشتی که در این بین سهم آتنی‌ها از همه بیشتر یعنی ۱۲۰ فروند بود ولی ریاست این عده بر عهده شخصی اوریبیاد نام از اهالی اسپارت سپرده شد زیرا متحدین اعلام کرده بودند که اگر ریاست با آتنیها باشد متفرق خواهد شد و آتنی‌ها از ترس اینکه نفاق کل یونان را بر باد دهد با ریاست اسپارتیها موافقت کردند.

روایت هرودوت از نبرد آرتمیزیوم

بنابر گزارش هرودوت بحریه یونان وقتی به آرت میزیوم رسیده و عده کشتیهای و مردان جنگی پارس را دیدند وحشت بزرگی به آن‌ها دست داده تصمیم به فرار گرفتند اما اهالی اوبه از ترس اینکه مبادا این تصمیم زود به مرحله اجرا گذاشته شده و و آن‌ها بی مدافع بمانند از فرمانده آوری بیاد درخواست کردند که این تصمیم را زود به اجرا نگذارد تا آن‌ها بتوانند زنان و کودکان خود را به محلی امن منتقل کنند اما فرمانده راضی نشد تعلل کند و اصرار داشت هرچه زودتر به داخل یونان بگریزد چون اهالی اوبه اوضاع را چنین دیدند نزد. تمیستوکل رفته سی تالان پول به او دادند تا یونانیها را مجبور کند در اوبه بمانند و جنگ کنند تمیستوکلس این پول را بین سرداران یونانی تقسیم کرده از جمله پنج تالان به آوری بیاد داد و چنین وانمود کرد که این پول را ازجیب خود می‌دهد و بدین ترتیب با پرداخت رشوه آوری بیاد و دیگر فرماندهان را بطرف خود جلب یونانیها موافقت کردند که در آرت میزیوم بمانند و نبرد دریایی آغاز شد.

روند نبرد آرتمیزیوم چگونه بود؟

در ابتدا پارسیها چون عده کم کشتیهای یونانی را دیدند اشتیاق به حمله پیدا کرده تصمیم گرفتند کل بحریه یونان را یکجا نابود کنند اما از آنجا که در بعد از ظهر این جنگ حادث شده بود پارسیها گمان بردند که با شروع حمله جنگ به درازا بکشد و یونانیها از تاریکی شب استفاده کرده بگریزند حال آنکه تصمیم بر آن بود که همه بحریه یونان یکجا نابود گردد بنابراین پارسیها حیله‌ای بکار برده ۲۰۰ کشتی را مأمور کردند تا اوبه را دور زده از پشت سر یونانیها به اوریپ داخل شوند و بحریه یونان را محاصره کنند اما در همین حین یکی از یونانیها که داخل سپاه پارس بود بنام سیل لیاس از فرصت استفاده کرده به سمت یونانیها گریخت و خبر دور زدن ۲۰۰ کشتی پارسی را به یونانیها داد سرداران یونانی مجلس مشورتی ترتیب داده و تصمیم گرفتند که فرصت به پارسیها نداده حمله را شروع کنند.

یونانیها نیمه شب به طرف پارسیها هجوم بردند ایرانیها که می‌دیدند یونانیها با عده کمی به طرف آن‌ها می‌آیند یقین حاصل کرده که آن‌ها دیوانه شده‌اند که خود را به طرف فنای حتمی سوق می‌دهند پس صفوف خود را آراستند و آماده نبرد شدند با شیپور اول دو طرف صف آرائی کرده و شیپور دوم نبرد سختی آغاز شد پاروزنان با قدرت هرچه تمامتر پارو می‌زدند و کشتیها سینه دریا را می‌شکافتند سرداران نیز با فریادهای بلند پاروزنان را تشویق به پاروزدن بیشتر می‌کردند سربازان دو طرف نیز بر عرشه کشتیها ایستاده به نزدیک شدن دشمن می‌نگریستند در دل آن‌ها اضطراب و دلهره فراوانی بروز می‌کرد و دندان‌ها را بر یکدیگر سائیده قبضه شمشیر خود را می‌فشردند سرانجام کشتیها به همدیگر رسیده به سختی به هم برخورد کردند و جنگ مغلوبه شد نبرد سختی بر روی عرشه کشتیها آغاز شد و دو طرف به یک اندازه شجاعت به خرج دادند و عده تلفات هر دو برابر بود. اما چون شب هنگام بود نتیجه قطعی حاصل نشد هر دو طرف دست از نبرد برداشته به جایگاه‌های خود برگشتند.

نتیجه نبرد آرتمیزیوم چه شد؟

در روز دوم نبرد ۲۰۰ کشتی ایرانی که مأمور بودند جزیره اوبه را دور بزنند دچار طوفان شده و تعدایی از آن‌ها به ساحل برخورد کرده غرق شدند چون خبر به یونانیها رسید بر قوت قلب آن‌ها افزوده شد. مجدداً حمله را شروع کردند و به قلب بحریه پارس حمله‌ور شدند باز نبرد سختی درگرفت ولی مثل بار اول نتیجه قطعی حاصل نشد در روز سوم پارسیها خشمگین از بطول انجامیدن نبرد قوای خود را جمع‌آوری و صفوف خود را به صورت نیم دایره آراسته و حمله را شروع کردند با شروع درگیری تعداد زیادی از کشتیهای یونانیان غرق شد و خسارت زیادی به بحریه آن‌ها وارد آمد در این حین یونانیها مردد در عقب‌نشینی بودند که خبر شکست اسپارتیها در تنگهٔ ترموپیل و کشته شدن لئونیداس به آن‌ها رسید پس تصمیم گرفتند که عقب‌نشینیی کرده به داخل یونان بگریزند بدین ترتیب با فرار یونانیها نبرد آرتمیزیوم به نفع ایرانیها خاتمه یافت و کل بحریه ایران آرت میزیوم را فتح کرد.

فیلم سینمایی ۳۰۰ (ظهور یک امپراتوری) داستان فیلم روایتگر نبرد آرتمیزیوم