آنات، الهه سامی غربی

آنات/ Anat/

الهۀ سامی غربی که نام او در متون او کاربرد Ugarit به‌صورت انت nt’ آمده است.ازلحاظ ریشه شناسی شاید در ارتباط با اتوettu آکدی یعنی «ارادۀ فعال» باشد. آنات، در سراسر نواحی غربی خاورمیانه همچون در مصر ، از اواسط هزارۀ دوم  پیش از میلاد تا دورۀ هلنسیتی*، الهه‌ای محبوب بود‌.

این الهه، از متون به خط میخی و یافت شده در اوگاریت و نیز علامات روی یادمآن‌های مصری بهتر شناخته می‌شود. صفات او یعنی بلت آنت blt ‘nt به معنای «آنات با کره», آنات خیلی nt,hbly ‘ به معنای « ویران کننده» نشان می‌دهد که این الهه، با ایشتار الهۀ بابلی قرابت‌هایی داشته است. او نیز مانند این الهه، مظهر زنانگی، عاشقی پرشور و همچنین جنگجویی خشن و خون‌آشام است. ملبس مانند مردان و کمربسته مانند زنان است. در این جنبۀ نظامی‌گری این الهه، فرعون  را از خطر دشمنانش حفظ می‌کند. در اسطوره‌های بعل Baal myths این الهه، دختر ال El خدای بزرگ است و رابطه او با پدرش تشابهی با رفتار ایشتار و نزدیک شدن غیرمحترمانه و گاونرآسا، نسبت به آنو دارد. چنان‌که در حماسۀ گیل گمش Gilgameš Epic آمده است. همان‌گونه که لقب او یعنی « باکره» نشان می‌دهد، به معنای محبوب آن است که ازدواج ناکرده باقی مانده است ‌ اگرچه در متون، به روابط صمیمانۀ او در بعل( برادر محبوب او), اشاره‌شده است. در اینجا کلمۀ برادر به معنای محبوب آمده است. این الهه همیشه درکنار اوست، همراه او می‌جنگد و گاهی به خاطر او می‌جنگد( وی با موت mot،دشمن بزرگ بعل بعد از مرگش) به مبارزه می‌پردازد. روابط جنسی او موضوع بسیاری از متون اوگاریتی است که معمولاً به عشق‌های بعل و آنات شهرت دارد. فراوان آن‌که روابط عاشقانه بین دو خدا به تفضیل توصیف می‌شود، ولی آمیزش واقعی به‌طور غیرمستقیم صورت می‌گیرد .آنات می‌بایستی به‌صورت گوسالۀ ماده  درمی‌آمد که بعل به‌صورت گاو نر با او بیامیزد. این الهه، تنها به‌صورت ماده‌گاو می‌تواند آبستن شود و برای بعل یک «گاو نر» جوان بزاید. آنات  به‌غیراز این به‌طور دقیق، در ارتباط با آفرینش و مادری نیست، اما بر روی یادمان‌های مصری، این الهه باخدای باروری یعنی زمین ظاهر می‌شود. اسطوره‌های بعل نیز اشاره به جنبه‌های آبستنی آن الهه دارد.د. گذرگاه‌های قصر بعل هنگامی‌که پس از حمام خون، خود را می‌شوید و بدین ترتیب شبنم و باران نرم را ایجاد می‌کند_ مکمل روشن توفان‌های شدید زمستانی بعل. آنات صفت دیگری یعنی یمبت لیمyemt limm  دارد که معمولاً به‌عنوان « بیوۀ ملت» ترجمه می‌شود.در طی غیبت بعل، آین الهه، نقش یک زن بیوه را بازی می‌کند. شاید میان آنات و مراسم تدفین یک رابطۀ تشریفاتی وجود داشته باشد. این الهه، نه‌تنها مراسم سوگواری را پس از مرگ بعل به‌جای آورد، بلکه برای آقت Aqhet می‌گرید، که در مورد  مرگ او مسئول بود. در این متن، این الهه به‌صورت یک الهۀ انتقام‌گیر وحشت‌انگیز ظاهر می‌شود که قهرمان جوان را می‌کشد در هنگامی‌که این قهرمان از تحویل دادن  کمان سحرآمیز، امتناع می‌کند و گذشته از این باقدرت الهی او به مبارزه می‌پردازد. این الهه مانند ایشتار در داستان حماسی گیل گمش انسان فانی گستاخ را مجازات می‌کند.

* Hellenistic دوره ای که در آن فرهنگ شرق و غرب درهم آمیخت و آن را نباید با هلنی Helleniاشتباه کرد – م.

منبع:

  • کتاب  اساطیری ، اثر ژاله آموزگار،
    انتشارات سمت، چاپ شده در مهر ۱۳۹۵
  • تهیه الکترونیکی: سایت ، اِنی کاظمی
عضویت
اطلاع از
guest

0 نظرات
بازخورد درون خطی
دیدن تمامی دیدگاه ها