آنوناکی، خدای حامی شفاعت کننده
آنوناکی / Anunnaki/ _ مجموعۀ خدایان بین‌النهرینی
این نام به‌صورت«آ _ نونا a- nuna»؛«ا_ نونا_ که _ نه a- nuna-ke- ne»؛«ا _ نون _ ما _a- nun- na» نوشته می‌شود. این اصطلاح به مفهوم کلی یعنی آن« کسانی که از خون پادشاهان و ذریۀ او هستند.» به نظر می‌رسد که این اصطلاح دلالت بر مجموعه‌ای از خدایان بزرگ ولی ناشناخته داشته باشد که معمولاً تعداد آن‌ها را پنجاه خدا نام می‌برند.( در یک روایت قدیمی‌تر تعداد آن‌ها هفت و در انوما الیش Enuma eliš شصت خدا ذکرشده است.از بعضی جهات ممکن است مجموع ( ا_ نون _ نا_ اریدوکی _ نی نو _ بی a – nun- na-eriduki- ninnu- bi محلی را تعیین کرده باشد. پنجاه آنونای اروید Eridu و در سر دری از درهم Derhem ) آمده است.
تصویری از آنوناکی
آنونا نخستین بار، در متون سومری در دورۀ اورسوم به‌عنوان خدایان حامی و شفاعت کننده ظاهر می‌شوند. گوده آ Gudea یادآور می‌شود که او آن‌ها را در آ _ نی نو E ninnu پرستشگاه نین گیر سو Ningirsu در لاگاش مستقر ساخت: « مردان ضعیف از سوی تو حمایت می‌شوند. تو حیات پرهیزکارانه ای را که نظر او به تو داد طولانی می‌کنی.» او نیز از آن‌ها خواست که دعاهای او را به نین گیر سو برسانند. غیرازاین،شواهدی برای مراسمی در دست نیست. نام او در میان نام‌های شخصی به چشم نمی‌خورد. از سوی دیگر،نام آن‌ها به‌طور مکرر در نوشته‌های ادبی، سرودها و دعاها، اسطوره‌های داستان‌های حماسی همیشه در ادوار بعدی ظاهر می‌شود. وظایف آن‌ها در این متون، مبهم است و گفته می‌شود که آن‌ها فرزند آن An بوده‌اند و درهرصورت، پس از خدایان بزرگ و پیش از خدایان کوچکی که در تشخیص جهان آفریده شد و موجودات بشری بوده‌اند.( مثلاً در مورد انکی Enki و نین ماخ Ninmah یا در لاهار Lahar و اشنان Ašnan)، که گرفتار محرومیت‌های فراوان پیش از تشکیل کامل جهان شده و مجبور بودند گیاه بخورند و همیشه گرسنه بودند ( لاهار ،اشنان) . آن‌ها به کاردستی دشوار می‌پرداختند ( انکی نین ماخ در انوماالیش Enuma eliš ، شهر بابل را برای مردوک ساختند زیرا او از کار آفرینش بشر فارغ شده بود). ترکیب انکی و نظم جهانی Enki and the word order از آنوناکی ها بارها نام می‌برد. از انکی «تجلیل» می‌شود و در ستایش او می‌سراید در میان مردم سومر و در شهرها در اطراف آن‌ها ساکن می‌شوند و گفته می‌شود که سرنوشت بشر را تعیین می‌کنند. آنوناکی ها در جهان فرودین در فرود آمدن اینانا ظاهر می‌شوند و در آنجا، به داوری می‌پردازند در اسطورۀ متأخر ارّا Erra ، آن‌ها را برادران نرگال می‌نامند که در برابر نوع بشر صف‌کشیده‌اند. مردوک نیز آنو ناکی‌ها را به سیصد « آسمانی » و سیصد آنوناکی « جهان فرودین» تقسیم می‌کند ( انوماالیش). در ترکیبات دیگر ،آن‌ها دارای نقش‌هایی هستند که کمتر تصریح‌شده‌اند . آن‌ها غالباً، بر پندار و رفتار خدایان تأکید می‌ورزند. مثلاً در آغاز، به خشم مخرب می‌پیوندند و سپس در زمان آمدن سیر در لوح دوازدهم از حماسۀ گیل گمش اظهار پشیمانی می‌کنند. به همین ترتیب آن‌ها، در اشعار کنار هم قرار داده می‌شوند. مجموع آنوناکی ها و خدایان تنها یا قهرمانان. آنوناکی یا به‌طور وسیعی با ایگی گی Egigi ها همسایه هستند.
