ااِ ، خدای اکدی

 

اا /EA/ همچنین آی( ی) آ Ay(y)a؛ خدای اکدی 

نام این خدا احتمالاً سامی است، هرچند هیچ ریشه شناسی قابل‌اعتمادی در دست نیست. دبیران بابل باستان  آن را از ااِEa سومری به معنای « خانه آب» مشتق  می‌دانستند. در متون ادوار سومری و سارگونی کهن، اا/آیا Ea/Ayya عمدتاً، در نام‌های شخصی اکدی یافت می‌شود. تلفظ ااِ (آی.ا) Ea(Ay-a)از دورۀ سوم اور، مورد تائید است.

 

بررسی ویژگی اصلی این خدا به‌وسیلۀ تلفیق او با انکی خدای سومری که احتمالاً از آغاز دورۀ سارگونی اتفاق افتاد، محال است. عملکرد ِااَ در سنت بابلی و آشوری اساساً مانند عملکرد انکی است. او آب- خدا،( بعل نقبی Bel naqbi) به معنای ( فرمانروای چشمه) است. آفریننده ( بان کولاتی ban ( kullatu به معنای« آفرینندۀ همه‌چیز» خدای حکمت (بغ) اوزنی (be) uzni یعنی « سرور دانایی», سرور عالی جادوگری ( ماش ماش ایرانی maš maš ilani ) به معنای (« متخصص ورد خوانی  برای خدایان»)، حامی صنعتگران و هنرمندان است. وی در میان « خدایان بزرگ» بین‌النهرین تا پایان دورۀ منابع به خط میخی،باقی ماند. همان‌گونه که کتیبه‌های رسمی اسناد قضایی، متون دینی و نام‌های شخصی گواه است.

 

در اسطوره‌های اکدی، ااِ خدایی است که در سختی ها به او به علت زیرکی و دانایی رجوع می‌کنند( همچون در آترا_هاسیس، اسطوره سیل، حماسه گیل گمش، نرگال وارش کی گال ), او همیشه حاضر است به دیگران در مشکلات کمک کند و از کسانی که مورد تعقیب قرارگرفته‌اند، حمایت نماید. در سرگذشت آداپا Adapa قصد واقعی ااِ نسبت به قهرمان، روشن نیست و در انوماالیش، نشان داده می‌شود که ااِ، کمتر از مردوک در ارتباط با تیامات و سپاه او نقش دارد.

در دورۀ بابلی میانه و متأخر از ااِ غالباً در دعاهای ویژه‌بر ضد عوامل شریر  استمداد می‌کردند و از او به‌عنوان قسمتی از گروهی سه‌گانه شامل ااِ، شَمَش و مردوک می‌خواستند.

 

 

منبع:

  • کتاب  اساطیری ایران، اثر ژاله آموزگار،
    انتشارات سمت، چاپ شده در مهر ۱۳۹۵
  • تهیه الکترونیکی: سایت ، اِنی کاظمی
عضویت
اطلاع از
guest

0 نظرات
بازخورد درون خطی
دیدن تمامی دیدگاه ها