هوریانی ها قومی بودند که به یک زبان شمال شرقی قفقاز سخن می‌گفتند و به تاریخ و تمدن‌های خاورمیانۀ باستانی کمک های قابل‌توجهی کردند. آن‌ها احتمالاً، در شمال بین‌النهرین تا مدتی در هزارۀ سوم پیش از میلاد، سکونت اختیار کردند و در طی هزارۀ دوم و آغاز هزارۀ اول پیش از میلاد به‌صورت عامل سیاسی مهمی درآمدند، آنان در شمال سوریه و بین‌النهرین می زیستند، و نفوذ آن‌ها را می‌توان تا اوگاریت، آشور و امپراتوری هیتی ها ردیابی کرد. خدایان اصلی هوریانی ها تا آنجا که از روی مدارک دست دوم خارجی می‌توان تشخیص داد عبارتند از: تشوب، هوا _ خدا، شیمه گی shimegi، خورشید_ خدا، کوسوه Kusuh ، ماه_ خدا،  آشنایی Astabi، جنگ _ خدا، کوماربی و الهۀ شائوشگا shaushga (همسان ایشتار). نزدیکی به بین‌النهرین منجر به ورود خدایان بابلی مانند آنو، ااِ، نرگال، نی نورتا و مانند آن‌ها شد که آنان را تا اندازه‌ای باخدایان بومی می‌توان یکسان دانست. در سدۀ چهاردهم پیش از میلاد، بسیاری از خدایان و اسطوره‌ها و مراسم هوریانی از طریق کیزوواتنا kizzuwatna به آناتولی انتقال یافت و به هیتیایی بر گردانده شد.

خدای هوریانی

خدای هوریانی

منبع:

• کتاب تاریخ اساطیری ایران، اثر ژاله آموزگار،
  انتشارات سمت، چاپ شده در مهر ۱۳۹۵
• تهیه الکترونیکی: سایت تاریخ ما، اِنی کاظمی