کوماربی/Kumarbi/
خدای هوریانی، که پسر آنو پدر هوا _ خدا است. هوریانی ها او را با انلیل و او گاریتی ها با ِال El یکسان میدانستند. یکی از مراکز پرستش او در اورکیش Urkiš در کنار رود خابور habor در سوریه بود. شاید او یک خدای کشاورزی ( غله) بوده باشد. درباره کوماربی چندین اسطوره و بخش هائی از یک اسطوره باقی مانده است که بهترین قسمت های آنها، مربوط به دشواری های سلسلهای میان نسلهای بعدی است. نخستین بخش، موسوم به سلطنت در آسمان و یکگونۀ هیتیایی از اسطورۀ هوریانی است و نخستین نسل های موجودات آسمانی را توصیف میکند که برای تسلط با یکدیگر می جنگیدند. آلالو Alalu بهوسیلۀ آنو، پسرش و« ساقی» او عزل میشود که بهنوبۀ خود، مورد حملۀ پسرش کوماربی قرار میگیرد. هنگامیکه آنو میکوشد که فرار کند اولی کومی ullikummi، آلت تناسلی او را گاز میگیرد. آنو به او میگوید که اکنون به هوا_ خدای، دجله و تاش میشو Tašmišu آبستن میشود و این امر کوماربی را بر آن میدارد که نطفه را تف کند. قسمتی از آن به زمین میافتد و زمین را با دو کودک آبستن میکند. از اینجا به بعد، متن، افتادگی دارد، ولی به نظر میرسد که کوماربی آبستن میشود و برای زاییدن هوا_ خدا، دشواری دارد، اما موفق میشود و سرانجام، آنو هوا_ خدا کوماربی را سرنگون میکنند و هوا_ خدا سلطنت را به عهده میگیرد.
آثار باقی مانده ی کوماربی
اسطورۀ اولی کومی Myth of ullikummi شاید دنبالۀ قضیه ای باشد. کوماربی برای برانداختن توفان_ خدا، توطئه می چیند. او صخرهای عظیم را آبستن میکند و این صخره یک هیولای سنگی به نام اولی کومی به وجود میآورد. کوماربی او را بر شانۀ راست اوپرلوری uperlluri هیولا در جایی دور دست قرار میدهد تا در آنجا به دور از چشم هوا_ خدا رشد کند. انلیل به اولی کومی بدگمان میشود ولی به او خیانت نمیکند، هرچند نقشۀ کوماربی را حدس میزند. خورشید_ خدا، نخستین خدایی است که اولی کومی را میبیند که طی پانزده روز بهطور وحشتناکی رشد کرده است. او هوا_ خدا را آگاه میسازد که چندین خدای دیگر را برای رفتن و دیدن آن هیولا با خود میبرد. ایشتار میکوشد که او را با سحرهایی بفریبد ( _هدامو Hedammu). اما چون اولی کومی هنوز نمیتواند ببیند یا بشنود، این نقشه شکست میخورد. اکنون خدا_هوا تصمیم میگیرد که از همۀ نیروهای خود استفاده کند و به گاوهای نر خود دستور میدهد که توفان و آذرخش را بیاورند.
آثار باقی مانده ی کوماربی
سرانجام همۀ خدایان شامل آشتابی Aštabi جنگ _ خدا بر ضد اولی کومی میجنگند، ولی او به اندازه ای رشد کرده است که آنها قادر به زیان رساندن به او نیستند. هوا _ خدا تصمیم میگیرد که با ِااَ که در مبارزه شرکت نکرده است، مشورت کند. ِااَ برای یافتن او به اوپرلوری میرود و سراغ اولی کومی را میگیرد. این هیولا پاسخ میدهد که هیچ چیز جز دردی در شانۀ راستش احساس نکرده است. ِااَ سپس، از خدایان پیشین میخواهد که وسیلۀ بریدن را به او بدهند که در آغاز برای جدا کردن زمین و آسمان بهکاررفته بود. او موفق میشود که اولی کومی را از اوپرلوری ببرد که بیدرنگ قدرت خود را از دست میدهد. خدایان از اقدامات تا خشنود میشوند و حملۀ خود را از سر میگیرند. علیرغم تهدید های مداوم اولی کومی برای تصدی سلطنت آسمانی. پایان این اسطوره، سالم نمانده است، ولی احتمالاً در بر دارندۀ پیروزی نهایی هوا_ خدا بوده است.
آثار باقی مانده ی کوماربی
منبع:
- کتاب تاریخ اساطیری ایران، اثر ژاله آموزگار،
انتشارات سمت، چاپ شده در مهر ۱۳۹۵ - تهیه الکترونیکی: سایت تاریخ ما، اِنی کاظمی