جنبۀ اساطیری رویدادها در دورۀ کیانیان به نسبت دورۀ پیشدادیان کمتر است. سلسله کیانیان به‌طور واضح‌تری جنگ‌جو هستند و دوران، پهلوانی است. پیکار میان ایران و توران، بخش بیشتر فرمانروایی این سلسله را در برمی‌گیرد. در دوره ساسانی، شاهان کیانی را با هخامنشیان مطابقت داده‌اند. شاهان این سلسله همگی لقب کِی دارند. دوران فرمانروایی خاندان کیانی را برخی به دو بخش تقسیم می‌کنند: از کِیقباد تا کِیخسرو، و از لهراسب تا پایان کار کیانیان.

کِیقباد یا کَوی کَوات بنا بر شاهنامه بزرگان ایران جمع شدند و بر فرمانروایی کِیقباد، از تخمه فریدون و منوچهر، که در کاخی باشکوه در البرز می‌زیست هم‌داستان شدند. رستم مأمور می‌شود که به دنبال او برود و رأی بزرگان را به او ابلاغ کند.

کِیقباد در صدسال حکومتی که به او نسبت داده‌اند پادشاهی نیک‌سیرت بوده و در آبادانی کشور کوشیده است. او به یاری رستم که افراسیاب را شکست سختی می‌دهد، ایران را پیروزمندانه در برابر تورانیان حفظ می‌کند . در سلسله نسب او میان متن‌های دینی و شاهنامه تفاوت‌هایی هست؛ ولی درهرصورت او سلسله کیانی را پایه‌گذاری کرده است.

کیانیان

منبع:

• کتاب تاریخ اساطیری ایران، اثر ژاله آموزگار،
  انتشارات سمت، چاپ شده در مهر ۱۳۹۵
• تهیه الکترونیکی: سایت تاریخ ما، اِنی کاظمی