گوتیان از منظرهای گوناگون (۱)

 

از نظر زبان شناسی

زبان گوتی‌ها کمی با زبان کاسی‌ها، لولوبی‌ها و ایلامیان که در زاگرس زندگی می‌کردند نزدیک و شبیه بوده است اما این احتمال وجود دارد که آنان زبان مختص به خود را داشته اند. طبق نتایج تحقیقات دانشمندان تصاویر، نگاره‌ها و مجسمه‌هایی که از لولوبی‌ها و گوتی‌ها باقی مانده است با مردمانی که امروزه در مناطقی چون آذربایجان زندگی می‌کنند، مطابقت دارد. قوم گوتی و لولوبیان حدود هزاره چهارم پیش از میلاد نخستین دسته  از مهاجرینی بودند که به سرزمین غربی ایران روی آورده اند که بیشتر دانشمندان آنها را آزیاتیک ( آسیایی ) نام نهاده اند، تا از سایر امواج قومی متمایز باشند. منشأ این اقوام احتمالاً جنوب دشت های روسیه و سیبری بوده ست.

 

از نظر اجتماعی

گوتی ها هر چند سال یکبار پادشاه خود را عوض می‌کردند. طبق تحقیقات دانشمندان تیپ مردمانی که اکنون در آذربایجان و کردستان زندگی می‌کنند به مجسمه‌ها، نگاره‌ها و تصاویر باقی مانده از گوتیان شباهت دارد. گوتیان راه‌های غرب ایران را به کنترل خویش درآورده بودند و رفت و آمد تمامی کاروان‌ها و مال التجاره‌ها را در نظر داشتند. به جز آن مرتباً به بابل صادرات می فرستادند و به همین خاطر  تحت تاثیرتمدن مردم بین النهرین که شهر نشین بوده وتمدن بهتری داشتند قرار می گرفتند .

 

 

از نظر سیاسی

گوتیان برای این که بتوانند بر مناطق اطراف تسلط پیدا کنند، با تمام قبایل اتحاد داشتند تا از پشتیبانی آنان در این زمینه بهره مند شوند. گوتیان آرزوی تسلط بر بین النهرین را داشتند به همین خاطر قوایی را ایجاد کردند و شروع به مهاجمه نمودند ونخست همسایه خود یعنی لولوبیی هارا ضربتی هولناک زدند در این دوره دولت بابل و ایلام هر دو زیر سیل مهاجمین گوتی مستغرق شدند.  گوتیان دولت سومر و اکد را تحت فرمان خود قرار دادند و پیروزی گوتی ها بر دشمنان به قدری بر آنها گران آمده است که اوتو-گاهل پادشاه شهروروک امیر سلسله پنجم اوروک در سنگ نوشته خود این قوم را مار گزنده کوهستان و متجاوز به حریم خدایان نامیده است.

نام برخی از شاهان گوتیان:

حدود ۲۲۵۶ تا حدود ۲۱۲۰ پیش از میلاد

۱- اریدوپیزیر شاه کوتی   –  حدود۲۲۵۶پ.م تا حدود۲۲۵۱پ.م

۲- ایمته (یا نیبیه) شاه کوتی   –  ح۲۲۵۰پ.م ح۲۲۴۶پ.م

۳- اینکی شوش شاه کوتی   –  ح۲۲۴۵پ.م ح۲۴۰پ.م

۴- زرله گب شاه کوتی   -ح۲۲۳۹پ.م ح۲۲۳۴پ.م

۵- شولمه شاه -ح۲۲۳۳پ.م ح۲۲۲۸پ.م

۶- الولمش (یا سیلولومش) شاه کوتی   –  ح۲۲۲۷پ.م ح۲۲۲۲پ.م

۷- دوگه شاه کوتی   –  ح۲۲۲۱پ.م ح۲۲۱۶پ.م

۸-ایلوان شاه کوتی   –  ح۲۲۱۵پ.م ح۲۲۱۳پ.م

۹- اینی مبه کش شاه کوتی   –  ح۲۲۱۲پ.م ح۲۲۰۸پ.م

۱۰- اینکی شوش شاه کوتی   –  ح۲۲۰۷پ.م ح۲۲۰۲پ.م

۱۱- یرله گب شاه کوتی   –  ح۲۲۰۱پ.م ح۲۱۸۷پ.م

۱۲- اببه ته شاه کوتی   –  ح۲۱۸۶پ.م ح۲۱۸۴پ.م

۱۳- یرله گب (یا یرله) شاه کوتی   –  ح۲۱۸۳پ.م ح۲۱۸۱پ.م

۱۴- کوروم شاه کوتی   –  ح۲۱۸۰پ.م ح۲۱۸۰پ.م

۱۵- اپیل کین شاه کوتی   –  ح۲۱۷۹پ.م ح۲۱۷۷پ.م

۱۶- له اره بوم شاه کوتی   –  ح۲۱۷۶پ.م ح۲۱۷۵پ.م

۱۷- ایره روم شاه کوتی   –  ح۲۱۷۴پ.م ح۲۱۷۳پ.م

۱۸- ایبره نوم شاه کوتی   – ح۲۱۷۲پ.م ح۲۱۷۲پ.م

۱۹- هبلوم شاه کوتی   –  ح۲۱۷۱پ.م ح۲۱۷۰پ.م

۲۰- پوزور سوئن شاه کوتی   –  ح۲۱۶۹پ.م ح۲۱۶۳پ.م

۲۱- یرله گنده شاه کوتی   –  ح۲۱۶۲پ.م ح۲۱۵۶پ.م

۲۲- سی ئوم (یا سی ئو) شاه کوتی   –  ح۲۱۵۵پ.م ح۲۱۲۱پ.م

۲۳-تیری گن شاه کوتی   –  ح۲۱۲۰پ.م ح۲۱۲۰پ.م   ۴۰ روز

نکته جالب در اینجا شباهت اسامی پادشاهان می‌باشد. چون که در در جهان باستان هنگامی که حکومت به دست یک خاندان می‌افتاد بارها اسامی فرزندان از نام پدران و اجداد آنها گرفته می‌شد. این درحالی است که انتخاب پادشاهان گوتی به شکل رئیس جمهور کشور‌های دموکراسی انجام می‌گرفت و به همین خاطر این شباهت اسمی جالب توجه است.