آرمان نجاتی

در دامنه‌های شبه‌جزیره آبشرون، جایی که زمین گویی زخم‌خورده از آتش است، آتشکده‌های باستانی قرار دارند که برای بیش از ۱۵۰۰ سال بدون وقفه شعله‌ور بوده‌اند. برخلاف آتش‌های طبیعی که با گاز متان تغذیه می‌شوند، این شعله‌ها بدون هیچ سوخت…

در سال ۲۰۱۶، هنگام مرمت مجموعه پاپیروس‌های موزه قاهره، متخصصان به متنی عجیب از دوران پادشاهی جدید (۱۵۵۰-۱۰۷۰ پیش از میلاد) برخوردند که توصیفی دقیق از "سنگ‌های خردشدنی که در دستان می‌رقصند" ارائه می‌داد. این توصیف برای سال‌ها به عنوان…

در اعماق شن‌های روان صحرای الجزایر، جایی که حتی باد هم ردپایی از خود باقی نمی‌گذارد، باستان‌شناسان به طور تصادفی به دهانه غاری عظیم برخوردند که ورودی به شهری چندطبقه بود - شهری که تماماً زیر زمین ساخته شده بود. این کشف در سال ۲۰۱۸ توسط تیمی…

در قلب جنگلهای انبوه آمازون، جایی که حتی امروزه نیز اکتشافات با دشواریهای فراوانی روبرو است، ردپایی از یک تمدن باستانی پنهان شده که کمتر کسی از وجود آن باخبر است. برخلاف اینکاها یا مایاها، نام "سامبوری" در کتابهای تاریخ به ندرت دیده میشود،…

جاده ابریشم، نه یک جاده منفرد بلکه شبکه‌ای پیچیده از مسیرهای زمینی و دریایی بود که شرق و غرب جهان باستان را به هم پیوند می‌داد. این مسیر از چین آغاز می‌شد، از دشت‌ها و کوهستان‌های آسیای میانه عبور می‌کرد، به ایران و خاورمیانه می‌رسید و…

در سپیده‌دم تاریخ مکتوب، دین و سیاست نه به عنوان دو نهاد جداگانه، بلکه به‌مثابه دو بازوی وابسته و هم‌پیمان در ساختار قدرت ظاهر شدند. از سومر و مصر گرفته تا ایران، هند و چین، رهبران سیاسی اغلب به نیرویی متعالی استناد می‌کردند تا مشروعیت…

در دل سنگ‌نوشته‌هایی که هزاران سال پیش بر صخره‌ها حک شدند، در لوح‌های گلی مدفون در ویرانه‌های شهرهای متروک، و در طومارهای پوسیده‌ای که از دل آرامگاه‌ها بیرون کشیده شدند، زبان‌هایی پنهان است که زمانی صدای مردم، دولت‌ها و آیین‌ها بودند. با…

در تاریخ تمدن‌های باستانی که بیشتر با نام پادشاهان مرد، سرداران جنگی، و فرمانروایان مقتدر گره خورده، حضور زنان در عرصه سیاست گاهی چون نوری در تاریکی ظاهر می‌شود. برخلاف روایت‌های رایج، زنان نه‌تنها در دربارها، بلکه گاه در میدان نبرد و…

در طول تاریخ، پادشاهانی بوده‌اند که تنها به‌دنبال قدرت یا فتوحات نظامی نبودند، بلکه جلوه‌هایی از معنویت، خردورزی، و پیامبری در رفتار و کلام‌شان یافت می‌شد. اینان، چه به‌عنوان فرمانروایان دادگر، چه به‌عنوان حاملان نوعی پیام الهی یا اخلاقی،…

چین باستان، سرزمینی بود پر از دود و آتش جنگ‌های فئودالی، درهم‌ریختگی اجتماعی، و پادشاهانی که مشروعیت خود را در شمشیر و قدرت می‌دیدند. در چنین دورانی از بی‌ثباتی، مردی برخاست که به‌جای جنگ، از گفت‌وگو سخن گفت، به‌جای شمشیر، از فضیلت؛ و…

در دل تاریخ کهن هند، رویدادی نهفته است که بیش از آنکه به خاطر پیروزی نظامی‌اش شناخته شود، به‌خاطر پیامد اخلاقی‌اش در حافظه تمدن ماندگار شده است: نبرد کالینگا. این نبرد خونین، که در حدود سال ۲۶۲ پیش از میلاد و در دوران امپراتوری مائوریا به…

وقتی نام «گلادیاتور» به میان می‌آید، تصاویری از میدان‌های خونین، فریاد جمعیت، زره‌های درخشان و مرگ‌هایی شکوهمند در ذهن تداعی می‌شود. اما پشت این نمایش پرهیاهو، داستانی پیچیده‌تر نهفته است: داستان انسان‌هایی که در مرز بین بردگی و قهرمانی،…

در میان دشت‌های خشک و رودخانه‌های کم‌آب امروزی پاکستان و شمال غربی هند، در حدود پنج هزار سال پیش، تمدنی شکوفا شد که تا امروز یکی از مرموزترین و کم‌سخن‌ترین جوامع انسانی به‌شمار می‌رود: تمدن دره سند.

وقتی امروز از بزرگراه‌های اروپایی، مسیرهای تجاری مدرن یا خطوط ارتباطی گسترده سخن می‌گوییم، کمتر کسی به ذهنش می‌رسد که سنگ‌بنای بسیاری از این مسیرها، بیش از دو هزار سال پیش توسط رومیان نهاده شده است. رومی‌ها برای فتح، کنترل، و یکپارچه‌سازی…

در تاریخ رم باستان، کمتر چهره‌ای به‌اندازهٔ نرون با روایت‌های متناقض و احساسات تند همراه بوده است. او را هم به‌عنوان ظالمی بی‌رحم و دیوانه یاد کرده‌اند که آتش‌سوزی بزرگ روم را نظاره کرد، و هم به‌عنوان هنرمندی حساس و محبوب عوام که با اشراف…