محمد کریم فضلی بنیانگذار گلرنگ عرضه کننده برندهای مختلفی، چون گلرنگ، اوه، سافتلن و مالک چند شرکت بورسی و آماده عرضه اولیه چند روز پیش در سن ۸۸ سالگی درگذشت.
او شرکت پاکشو را در سال ۱۳۵۱ بنیان نهاد. محصولات اولیه این شرکت با برند گلرنگ و تحت عنوان محصولات شوینده و آرایشی بهداشتی گلرنگ ثبت شدند. شرکت پاکشو از آن زمان تاکنون به‌طور مستمر رشد کرده‌است و امروزه یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان شوینده در ایران به‌شمار می‌رود. مرگ محمدکریم فضلی، رئیس هلدینگ گلرنگ بهانه‌ای شد که مروری داشته باشیم بر برندهای بزرگ ایرانی که به حالت تعطیل یا نیمه تعطیل در آمدند.
۱. ارج
ارج برندی است که بخاری‌های نفتی قهوه‌ای‌رنگش در سال‌های جنگ، کنج خانه بسیاری از مردم جا داشت و سرمای زمستان را برای مردم قابل تحمل می‌کرد. این برند را در سال ۱۳۱۶ خلیل ارجمند ایجاد کرد. ابتدا صندلی تاشو تولید می‌کرد، اما بعد‌ها توسعه یافت و به تولید یخچال، بخاری، ماشین لباسشویی و کولر هم روی آورد. این برند پس از انقلاب دولتی شد و این تغییر سیاست به‌سرعت روند نزولی طی کرد. اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی آخرین ضربه بر پیکر این برند بود. این برند در ۲۴ خرداد ۱۳۹۵ با پلمب قضائی انبار کارخانه‌اش، پس از ۷۹ سال فعالیت، رسما خاموش شد.
۲. آزمایش
برندی که در ابتدای فعالیت به ساخت صندلی و آب‌کاری مشغول بود و از سوی محسن آزمایش از دهه ۳۰ کار خود را آغاز کرد. این برند لوازم خانگی‌ای نظیر یخچال، کولر، آب‌گرم‌کن، تختخواب فلزی، بخاری و اجاق‌گاز تولید می‌کرد. پس از انقلاب ملی اعلام شد و نهاد‌های دولتی و شبه‌دولتی مثل سازمان خصوصی‌سازی و صندوق بازنشستگی از سهام‌داران بزرگ این شرکت شدند. تا سال ۸۰ هم تولیدات این شرکت همچنان در بازار دیده می‌شد، اما در نهایت با اجرای اصل ۴۴ و واگذاری این شرکت از طریق بورس، در سال ۱۳۸۸ به دلیل بدهی‌های فراوان به حالت نیمه‌تعطیل درآمد.
۳. چیت‌سازی ری
یکی از برندهای صنعت نساجی که در ۱۳۲۶ به دست حسن کورس تأسیس شد، چیت‌سازی ری بود. کارخانه‌ای که روزگاری تأمین‌کننده بخش زیادی از پارچه مورد نیاز کشور بود و تا سال ۱۳۸۰ هم فعال بود، در سال ۱۳۸۴ با دوهزار و ۵۰۰ کارگر برای همیشه تعطیل شد. این کارخانه بعد از انقلاب در اختیار بنیاد مستضعفان و جانبازان بود، اما در سال ۷۶ به سه سرمایه‌گذار فروخته شد و در نهایت در سال ۱۳۸۴ به مالکیت شرکت سرمایه‌گذاری بهمن درآمد. این مجموعه نیز با هدف ساخت‌و‌ساز در محل کارخانه، در سال ۸۸ شرکت توسعه ساختمانی بافکار را تأسیس کرد و در سال ۹۰، این مجموعه تخریب شد.
۴. پارس‌الکتریک
برندی که محمد‌تقی برخوردار در سال ۱۳۴۱ در تهران ایجاد کرد و کارش را با مونتاژ تلویزیون و رادیو آغاز کرده بود. برخی برخوردار را یکی از صد چهره مؤثر تاریخ معاصر ایران و پدر صنعت خانگی مدرن در کشور می‌دانند. این مجموعه پس از انقلاب دولتی شد و تحت نظر سازمان صنایع ملی ایران به فعالیت خود ادامه داد. پارس‌الکتریک به‌عنوان یکی از زیرمجموعه‌های تأمین اجتماعی در سال ۱۳۷۱ به فعالیت خود ادامه داد و تعطیلی این مجموعه در جریان رقابت‌های انتخاباتی سال ۹۵، مورد توجه حسن روحانی، رئیس‌جمهور وقت و یکی از نامزد‌های انتخابات ریاست‌جمهوری قرار گرفت.
۵. کفش بلا
برندی که این روز‌ها نامی از آن در میان ایرانیان برده نمی‌شود، اما پیش از انقلاب پاپوش مطرحی برای مردم بود. برادران عمیدحضور کفش بلا را در سال ۱۳۴۱ از مالک اصلی آن خریداری کردند. مالک اصلی کفش بلا را با سرمایه سه میلیون ریال به ثبت رسانده بود که برادران عمیدحضور تصمیم گرفتند این مجموعه را خریداری کنند. کفش بلا، پیش از انقلاب هم با مشکلات مالی مواجه شدند، اما با دولتی‌شدن این مجموعه زیان‌های مالی آن گسترش یافت. بعد‌ها بخشی از این شرکت به مؤسسات عمومی غیر دولتی واگذار شد، اما شرکت‌هایی که دست سازمان‌های دولتی بودند، به دلیل زیان‌های گسترده تعطیل شدند.
۶. پیکان
برند خوشنامی که پس از افت کیفیت، خط تولید آن هم در سال ۸۳ به طور کامل با هدف ارتقای استاندارد‌های تولید خودرو در ایران و معرفی یک برند جایگزین برچیده شد. احمد خیامی برای راه‌اندازی کارخانه ایران‌ناسیونال که پیکان را تولید می‌کرد، حدود ۴۰ میلیون تومان سرمایه‌گذاری کرد و در کارخانه‌اش پس از ارتقای سرمایه، ۱۷ مدل اتومبیل، کامیون و اتوبوس مونتاژ می‌کرد. بعد از انقلاب و با دولتی‌شدن این مجموعه، از پیکان به‌عنوان برندی نسبتا موفق، چیزی باقی نماند و ایران‌خودرو هم به مجموعه‌ای زیان‌ده تبدیل شد که تداوم حیاتش ثمره‌ای جز تشدید تورم برای کشور ندارد.
