بایگانی سالیانه

۱۳۹۱

تمدن باستانی آرتا گهواره تمدن (۱)- سرنخهای تاریخی

اگر بخواهیم سفر خود در تاریخ ایران را آغاز کنیم و سیر اندیشه و تمدن انسان ایرانی و ارتباط آن با جهان بیرون را پی گیریم باید این سفر را از نخستین آثار تاریخی که شواهدی دال بر وجود تمدنی باستانی در ایران زمین دارند شروع کنیم. پس بیایید به…

صد سال مبارزه اشکانیان علیه سلوکیان

قرن سوم قبل از ميلاد، قرن حساسي است. نفوذ فساد در ساختار سياسي سلوكيان، مداخله زنان در مسائل سياسي و اختلافات شديد كارگزاران سلوكي همه اينها دست به دست هم داد و دولت سلوكي را تضعيف كرد و به سوي انحطاط كشاند. در زمان سلوكيان، مقدوني‌ها و…

درینکویو شگفت انگیز شهر زیرزمینی زرتشتیان

کاپادوکیه Kapadoukia یا نام قدیمی و پارسی این سرزمین کاپادوسیه Cappadocia به معنای سرزمین اسبهای زیبا ، بخش باستانی و پهناوری است که امروز در ترکیه مرکزی قرار گرفته و به دلیل ارزش های تاریخی و باستانی ، توریستی ترین بخش استان نوشهیر؛…

سلسله های عتیق مصر

دورۀ سلسله های یکم و دوم تاریخ مصر را در اصطلاح، دورۀ عتیق می نامند. در اساطیر مربوط به تاریخ مصر از شخصیتی افسانه ای به نام (مِنِس) نام برده شده است که موفق گردید دو بخش مصر سفلی و علیا را متحد نموده و کشور یکپارچه ای را تشکیل داده و خود…

مصـر پیش از اتحـاد و عصر سلسله ها

دورۀ پیش از اتحاد و یکپارچگی مصر، تقریباً از 3300 تا 3197 پیش از میلاد تداوم داشته است. در این دوره که در واقع دورۀ پیش از تاریخ اتحاد مصر است، مصر به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم می شد. پایتخت مصر شمالی «بوتو» و پایتخت مصر جنوبی «اِل کاب»…

تقسیم بندی تاریخ سیاسی مصـر

تاریخ سیاسی عصر کهن مصر با آغاز نگارش (حدود 3100 ق.م) شروع شد. دربارۀ پایان عصر سلسله های کهن روایت های گوناگونی است. گروهی بر انداختن سلسلۀ بیست و ششم بوسیلۀ پارسیان در سال 325 ق.م را سرانجام دورۀ کلاسیک حکومت مصر می دانند، و در روایت هایی…

مصر پیش از سلسله ها

همه سرزمین مصر در این جمله هرودوت خلاصه شده است که مصر هدیه نیل است, با این معنا که شکوفایی تمدن مصر و توسعه آن از نیل سرچشمه میگیرد. مصریان باستان حاشیۀ باریک پیرامون رود نیل و کانال های منشعب شده از آن را خاک سیاه «سرزمین سیاه» و بقیۀ مصر…

سنگ‏ نوشته‏ های پارسِ هخامنشی

ژاله آموزگار (استاد دانشگاه تهران) تاریخ مطالعات و رمزگشایی نوشته‏های فارسی باستان داستانی شیرین و گاه حماسه‏گونه است. اگر نوشته مبهم هرودوت (87/IV ) را، که به سنگ‏نوشته‏های هخامنشی اشاره‏گونه‏ای دارد و از دو لوحه سنگ سفیدِ استوانه‏ایِ…

روابط دولت مـاد با میانرودان

مهمترین مسائلی که موجب مبادلۀ فرهنگی بین ملت های همجوار میشود، جنگ و تجارت هستند. در مورد تاریخ مـاد و دولت های میانرودان، جنگ بیشتر از نجارت مؤثر بوده است. بیشتر دوران فرمانروایی مـاد و حتی قبایل ماد پیش از تشکیل حکومت، در جنگ با آشوریان…

آپولون(فبوس) خدای موسیقی و هنر

آپولون(فبوس) خدای موسیقی و هنر Apollon (phoebus) آپولون یکی از معروف ترین و سرشناس ترین خدایان یونان است شاید بغیر از زئوس فقط آرس(مریخ) خداوند جنگ و آفرودیته(زهره یا ونوس)الهه ی عشق از او مشهور تر باشند.به همین جهت از روز اول…

نگاهی به ایران ، به هنگام برآمدن اردشیر پاپگان

دو خاندان ساسانی و صفوی را میتوان از دو نظر با یکدیگـر مقایسه کرد: تأسیس حکـومتی یکپارچه و فراگیر در روزگاری که ایران مرکزیتی نیرومند بود و توجه به اهرم مذهب. با این که کمی باید در به کار بردن اصطلاح ملوک الطوایفی ( شبه فدرال ) محتاط بود،…

سلسله پیشدادیان: افسانه یا واقعیت؟

نخستين دودمان فرمانروا در تاريخ اساطيرى و حماسى ايران زمين «پيشداديان» بودند. پيشداد به معنى «اولين كسى كه قانون آورده است». در شاهنامه فردوسى نخستين پادشاه پيشدادى «گيومرث» (كيومرث) (كيومرس) بود كه در متون اوستايى و باستانى نخستين…

اشکال «نو- ایرانی» از «گاهشماری زرتشتی»

".. این سؤال پیش می‏آید که چرا اعراب برای اداره این امپراتوری بزرگ نتوانستند سال کبیسه ایرانی را به دقت اجرا کنند؟ یکی از مشکلات این بود که برای اداره این سرزمین از همان سالهای آغازین باید از گاهشماری ایرانی استفاده می‏شد، و از آنجا که…

اقتصاد و فرهنگ ماد

از اسنادی که دربارۀ مُزد کارکنان مادی از تخت جمشید بدست آمده، چنین برمی آید که این کارکنان « کورتَش » خوانده می شدند. کورتش ها بیشتر پیشه ورانی بوده اند که به کارهایی از قبیل سنگ تراشی، درودگری و مسگری و کارهایی همانند می پرداخته اند. همین…

شهر تاریخی بیشاپور

بیشاپور؛ یکی‌ از آثار باستانی‌ بی‌همتای‌ ایران‌ است‌ ویران‌ كردن‌ چه‌ آسان‌، آباد كردن‌ و ساختن‌ چه‌ دشوار. ساسانیان‌ بیشاپور را ساختند، برای‌ راه‌سازی‌ آن‌ را تخریب‌ می‌كنند!؟ یكصد سال‌ پیش‌! نیرومندی‌ از زمینداران‌ شیراز آب‌ رودخانه‌…