آشنایی با کهن‌ترین ادیان توحیدی جهان

هیچ شک و تردیدی وجود ندارد که ادیان بسیار قدیمی و کهن هستند. اصلا شواهدی وجود دارد که می‌گوید انسان‌ها در همان ۵۰.۰۰۰ سال قبل به بعضی از ادیان باور داشتند. تا جایی که می‌دانیم بیشتر ادیان اولیه خدایان زیادی داشتند که ادیان چندخدایی محسوب می‌شوند. با این وجود، بیشتر ادیان در دنیای امروزمان توحیدی هستند و پیروانشان تنها به یک خدا معتقدند.

ادیان زیادی وجود دارند که جمع‌آوری تک تک‌شان در فهرست امروز غیر ممکن است. هرچند سوال بزرگی که برایمان به وجود آمده و باید برایش جوابی پیدا کنیم این‌جاست که کهن‌ترین دین توحیدی چیست؟ در ادامه به این سوال جواب می‌دهیم، منتها قبل از اینکه به کهن‌ترین دین توحیدی برسیم، ادیان دیگری را جمع‌آوری کردیم که دانستن آن‌ها خالی از لطف نیست.

۸- راستفری

تاریخ: ۱۹۳۰

متون آیینی: پیبی مقدس

نماد: شیر یهودا و ماریجوانا

الهه / خدا: خدا، (جاه) و مسیح

راستفری یکی از ادیان دنیاست که به درستی درک نشده است. این دین که از دهه ۱۹۳۰ میلادی از جامائیکا شکل گرفت، با استعمال ماریجوانا و بافت موی آفریقایی و مناجات عجین شده است. هرچند، همه این چیزها نمادین هستند و پیروان این دین که نزدیک به ۱.۰۰۰.۰۰۰ نفر می‌رسند، به هایله سلاسی، امپراتور سابق اتیوپی، ظهور دوم مسیح باور دارند. راستفری‌ها اغلب هم پرچم اتیوپی را با افتخار نشان می‌دهند.

پیروان راستفری به خاطر متن کتاب انجیل لاویان، موهای سرشان را بلند و به عنوان حرکت نمادین، ماریجوانا مصرف می‌کنند. هرچند، معمولا به گیاه ماریجوانا، «گیاه مقدس» یا «علف دانایی» می‌گویند. پیروان راستفری‌ها به شدت در رژیم غذایی‌شان سرسخت هستند. حتی غذاهای فرآوری‌شده مصرف نمی‌کنند و بسیاری از آن‌ها گیاه‌خوار هستند و اگر هم بخواهند گوشت‌خوار مصرف کنند، فقط ماهی می‌خورند و به شیر و نمک خوراکی و الکل که اصلا لب نمی‌زنند.

۷- کائودائیسم

تاریخ: ۱۹۲۶

متون آیینی: کینه تین دائو وا د دائو (Kinh Thiên Đạo Và Thế Đạo)

نماد: چشم سوم

الهه / خدا: خدای پدر، (کائو دای)

کائودائیسم پایه‌گذاری‌اش در سال ۱۹۲۶ میلادی در ویتنام، تی نینه گذاشته شد. پیروان کائودائیسم خدا را می‌پرستند و ترجیح می‌دهند به او «کائو دای»، «قدرت برتر» و «ارباب بزرگ» بگویند. نماد مذهب کائودائیسم هم «چشم سوم» است که معتقدند چشم چپ خداست.

پیروان دین کائودائیسم هم مانند سایر ادیان تمرکزشان بیشتر روی عبادت خدایشان می‌گذراند و همچنین به اجدادشان افتخار می‌کنند که به معنای واقعی کلمه و با تمام زندگی خشنی نداشتند و گیاه‌خوار بودند. دولت ویتنام هم تخمین می‌زند که مذهب کائودائیسم حدود ۴.۴ میلیون پیرو دارد و تخمین‌های دیگری هم می‌گوید که این عدد به ۶.۶ میلیون نفر در حال نزدیک شدن است. بیشتر پیروان این مذهب ویتنامی هستند و درحال حاضر در اروپا، آمریکای شمالی و استرالیا در حال گسترش است.

۶- بابیه

تاریخ: ۱۸۴۴

متون آیینی:  قیوم الاسماء و بیان فارسی

نماد: پنتاگرام (ستاره پنچ پَر)

الهه / خدا: خدا

بابیه شاخه‌ای از ادیان ابراهیمی است که ریشه‌اش را می‌توانیم در تعالیم حضرت ابراهیم، یکی از چهره‌ها در کتاب مقدسی دید. مذهب بابیه هم مانند مسیحیت، یهودیت و سایر ادیان که خدای بنی‌اسرائیل را می‌پرستند، باورهای مشابهی دارد.

بابیه با هزاران پیرو، مذهب بسیار کوچکی محسوب می‌شود که بیشترشان در ایران ساکن هستند. علی‌محمد شیرازی معروف به «باب» به معنای «درب / دروازه» این دین را پایه‌گذاری کرد. پیروان این مذهب همچنین معتقدند که باب، تجسم یحیی باپتیست (تعمید دهنده) است که در انجیل از خویشاوندان (پسر خاله) حضرت عیسی محسوب می‌شود.

۵- سیکیسم (آیین سیک)

تاریخ: حدود ۱۵۲۶ بعد از میلاد مسیح

متون آیینی:  گورو گرانت صاحب

نماد: خانادا

الهه / خدا: واگورو

قدمت مذهب سیکیسم به قرن شانزدهم برمی‌گردد که گورو ناناک این مذهب را در منطقه پنجاب (هند و پاکستان امروزی) پایه‌گذاری کرده بود. با اینکه این مذهب با تنها ۹ پیرو کارش را شروع کرد، امروز بیش از ۲۰ میلیون پیرو دارد که خودشان را سیک می‌خوانند. بیشتر پیروان این دین هم در هند زندگی می‌کنند و البته تقریبا ۴۰۰.۰۰۰ نفرشان هم در بریتانیا و چندین هزار نفر هم در ایالات متحده آمریکا ساکن هستند.

پیروان مذهب سیخائیسم به یک خدا معتقدند که از آن‌ها محافظت و راهنمایی‌شان می‌کند. همچنین باور دارند که خدا به یک چشم به همه انسان‌ها نگاه می‌کند. با اینکه سیخزها مراسم‌های خودشان را داردن، معتقدند که افراد به جای برگزاری مراسم باید عمل صالح انجام دهند. یعنی فضای صادقانه، سخت کوشی، سخاوتمندی و خدمت به مردم تمام چیزهایی هستند که پیروان این مذهب به آن‌ها اهمیت می‌دهند.

۴- دین اسلام

تاریخ: حدود ۶۰۰ سال بعد از میلاد مسیح

متون آیینی: قرآن

نماد: ستاره و هلال ماه

الهه / خدا: خدا (الله)

اسلام در حال حاضر دومین مذهب بزرگ دنیاست که پیروانش روی کره زمین با سرعت در حال بیشتر شدن هستند. دین اسلام مانند مسیحیت بعد از یهودیت شکل گرفته بود و این سه دین شباهت‌هایی با یکدیگر دارند. پیروان مذهب اسلام یا همان مسلمانان، قرآن را کتاب مذهبی اصلی‌شان می‌دانند و دقیقا کلام و صحبت‌های خداوند در آن نوشته شده است.

دو شاخه در مذهب اسلام وجود دارد؛ اسلام شیعه و اسلام سنی که اغلب اوقات اختلافاتی با یکدیگر دارند. هرچند این باعث نمی‌شود که تفاوت‌های عمده‌ای در مذهب اسلام بین این دو شاخه به وجود بیاید. در عوض، به خاطر تفاوت‌های سیاسی مشکلاتی بین اسلام شیعه و اسلام سنی شکل می‌گیرد. اساسا، ریشه این تقسیم را می‌توانیم از دوران حضرت محمد (ص) مشاهده کرد و زمانی هم که در حدود سال ۶۳۲ میلادی رحلت شد، تفاوت‌هایی بین این دو گروه متفاوت شکل گرفت که چه کسی می‌تواند جای او بنشیند.

۳- مسیحیت

تاریخ: قرن اول بعد از میلادی مسیح

متون آیینی: انجیل

نماد: صلیب

الهه / خدا: خدا، حضرت مسیح

با اینکه مسیحیت قدیمی‌ترین دین محسبوب نمی‌شود، اما ۳۳ درصد جمعیت جهان پیرو این دین هستند. شکل و شمایل باورهای مسیحیت در قرن اول بعد از میلاد مسیح شکل گرفت و باورهای این مذهب بر اساس مذاهب دیگری است که تا قبل از آن وجود داشتند. رومیان که در آن زمان کافر و بی دین بودند، مسیحی‌ها را به خاطر اعتقاداتشان تحت تعقیب قرار می‌دادند.

امروزه، بیش از ۲.۲ میلیار نفر خودشان را مسیحی می‌دانند و می‌شود آن را بزرگ‌ترین گروه مذهبی دنیا محسوب کرد. دین مسحیت روز به روز در حال بزرگ‌تر شدن است و از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵، ده میلیون از مردم دنیا که بیشترشان از جنوب صحرای آفریقا و از آمریکای لاتین هستند که به دین مسیحیت روی آوردند.

۲- یهودیت

تاریخ: ۹.۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح تا ۵.۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح

متون آیینی: کتاب مقدس یهودی، تورات، سیدور

نماد: ستاره داوود

الهه / خدا: خدا (یهوه، یاهوه)

بسیاری از مردم معتقدند که یهودیت، قدیمی‌ترین مذهب دنیاست، اما این موضوع درست نیست و دین دیگری وجود دارد که حتی از یهودیت هم کهن‌تر است. بیشتر ما این را می‌دانیم که قدمت یهودیت به زمان عهد عتیق، براساس شواهد محیط‌زیستی به طوفان بزرگ (طوفان نوح) و حداقل به ۴.۰۰۰ تا ۵.۰۰۰ سال قبل برمی‌گردد. با این حال باز هم به نظر می‌رسد از این حرف‌ها هم قدیمی‌تر باشد.

هم مسیحیت و هم اسلام بعد از یهودیت ظهور کردند که در نتیجه این دین، اولین دین قبل از این دو مذهب محسوب می‌شود. امروز، به طور تقریبی ۱۴ میلیون یهودی در دنیا وجود دارند که بیشترشان در ایالات متحده آمریکا و رژیم صهیونیستی (اسرائیل) ساکن هستند.

۱- زرتشتی

تاریخ: ۱۰.۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح تا ۷.۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح

متون آیینی: اوستا، یسنا

نماد:  آلتر (آتش)

الهه / خدا: اهورا مزدا

احتمالا قدیمی‌ترین مذهب توحیدی، مذهب زرتشتی است. حالا چرا می‌گوییم احتمالا؟ خب، این‌جاست که محققان نمی‌توانند روی بعضی از تاریخ‌گذاری‌های مصنوعات باستانی دین زرتشتی که پیدا شده است موافقت‌هایی داشته باشند و کنار بیایند. خیلی از مردم باور دارند که زرتشتی‌ها آتش را می‌پرستند که این باور کاملا اشتباه و نادرست است. زرتشتی‌ها خدای اهورا مزدا را عبادت می‌کند و معتقدند آتش نماد روشنایی و دانایی خداست.

جذاب‌ترین چیزی که درباره مذهب زرتشت وجود دارد این است که کاملا در ادیان ابراهیمی نفوذ کرده بود و اصلا در چند منطقه از ایران باستان، دین رسمی بوده تا اینکه مسلمانان به ایران تجاوز کردند. دین زرتشت هنوز هم حدود ۲۰۰.۰۰۰ پیرو دارد و امروزه بیشترشان در عراق و ایران هند زندگی می‌کنند.