سحر و کهانت در آنى میسم به منزله فنون حربى و نیرنگهاى جنگى است که در پرتو آن ممکن است آدمى بر دشمن فائق آید. پیروان آئین ارواح پرستى معتقدند که اگر الفاظ و جملات با صداى بلند و آهنگ خاص تکرار شوند، داراى اثرى خاصند! مثلا اگر با ترتیب مذکور گفته : ((طوطى پریده ، طیطو پریده ، سلوى پریده ، بیمارى پریده )) در رفع بیمارى مؤ ثر است !! و گاه محاکات و تقلید و تفاءل و تطیر را مؤ ثر مى دانند، مثلا ریختن آب را در فضا با آداب مخصوص که به صورت باران سرازیر شود، در آمدن باران مؤ ثر مى دانند! اکثر نقشها و تصاویر مفصوم و نامفهوم و حتى زینت الاتى که مردان و زنان با خود داشتند، انواعى از طلسمات و حرزها و براى مقابله با ارواح موذیه بود. اهالى ((فوئزى )) (قبائل بومى آمریکاى جنوبى و تنگه ماژلان ) به ارواح و نفوس فراوانى که همه تاثیرات و انقلابات طبیعت را از آنها مى دانند و به زبان بومى خود آن را اوالاپاتو مى نامند، معتقدند. اکثر قبائل استرالیائى چون مردم : نوول گینه (جزایر شمالى استرالیا) و نوول زلاند (شرق استرالیا) و… و قبائل بومى آمریکاى شمالى و جنوبى چون : یاهاگان و هوپى سرى ماکوزى ، گیس ، کارائیب ، سیو، داکوتا، چینوک ، توپى ، تاراهومار، تاماناکا، تلینکیت ، پاتاگن ، بوتوکودس ، اینکا، اوژیبو، آتاباسک ، و بسیارى از قبائل غیر مسلمان افریقا و سایر نقاط دیگر…. داراى عقایدى هستند که نوعى آنى میسم است . مثلا قبائل ((یاهاگان )) به موجودات و نفوس نامرئى مرموزى معتقدند که آنها را ((کاشبیک )) مى نامند و به موجودات نامرئى دیگرى معتقدند که آنها را ((هانوش )) مى گویند.
((فوئژیها)) براى مقابله با ارواح موزیه معمولا شبها مسلح مى شوند. سیاهان و قبائل ((کت دور)) (افریقاى غربى ) جمع مى شوند تا با تشریفات خاصى ارواح موذیه را بیرون کنند، گروه کثیرى از سیاهان غیر مسلمان افریقا هم اکنون به عنوان حفظ از گزندهاى ارواح موذیه و جلب توجه ارواح و نفوس طیبه ، خالکوبى ها و تصاویر و نقوشى به صورت طلسمات بر بدن خود نقش مى کند. مناسک و آداب و تشریفات آئین آنى میسم و توتمیسم مختلط و همانند است …
اگر چه تاریخ پیدایش این مذهب کاملا روشن نیست ، ولى مى توان گفت که آنى میسم قبل از تدوین تاریخ و پیدایش خط در میان ابتدائى ترین اقوام بشر وجود داشته است . آقار باستانى مکشوف برخى از عقاید این مذهب را نشان مى دهد. بنیانگذار آنى میسم مشخص نیست . در فرازهاى فوق به عقاید و ارکان عقیدتى عملى این مذهب اشاره شد.
عنصر سحر و جادو در: فلسفه آنى میسم
سحر و جادو در آنى میسم از فتیشیسم گرفته شده است . ((فلیسین شاله )) مى گوید: ((انسان مى تواند همانطور که روى موجودات روحانى عمل مى کند، بوسیله اقوال و حرکات مخصوص در طبیعت نیز تاءثیر نماید. این نفوذ اساسى را برقرار مى سازد که آن را جادو مى نامند. سالومون رایناخ مى نویسد: ((جادوفن و هنر و لشکر کشى جان پرستى است .)) این نیرو عبارت است از نفوذ کلماتى که با صداى بلند قرائت و یا به صورت آواز خوانده مى شود. مثلا مى توان بیمارى را با فرمول زیر معالجه کرد:
طوطى پرواز کرده است ،
فاخته پرواز کرده است ،
بلدرچین پرواز کرده است ،
بیمارى پرواز کرده است ،
بدویان حوادث را تقلید مى کنند و نمایش مى دهند.
قبل از اقدام به تاخت و تاز آن را جزء به جزء مى کنند یا رقصهاى جنگى مى کنند و معتقدند در اثر این پیروزى به دست مى آورند، اگر خشکسالى ایجاد گردد و باران نبارد، طى مراسم مخصوص آب مى پاشند و طبیعت را متوجه مى کنند که به باران احتیاج دارند و عقیده دارند با این عمل باران مى بارد. این اعمال را جادوى تقلیدى مى نامند. تصویر دشمن را زخمى یا پاره مى کنند و تصور مى نمایند صاحب عکس را زخمى کرده و از میان برده اند. این کار را جادوى عاطفى مى نامند.
بعضى اشیاء مانند دعا، طلسم و درخت کولکن داراى نیروى جادو است . بدبختى را دور مى سازد و یا خوشبختى به وجود مى آورد…جادو دو قسم است :
یک نوع آن است که رؤ سا و روحانیون عمل مى کنند، آن را جادوى نیکو مى نامند. نوع دیگر جادوى شر است که جادوگران بى رحم عمل مى کنند. جادوگران موجب بیمارى و مرگ مى گردند و بدون اینکه متوجه باشند، مرتکب جنایت مهمى مى گردند. جادوگر دشمن خطرناک جامعه است ؛ بایستى همیشه ضد او رفتار کرد. اسرار زندگى را از او مکتوم داشت . پشم و مو و مدفوع و آنچه را که مربوط به بدن انسان است ، پنهان کرد. براى باطل ساختن عمل جادو نماینده مذهبى ضد جادو بکار مى برد. به وسیله آزمایشى که آن را اوردالى مى نامند، خوب از بد تشخیص داده مى شود. در آفریقاى استوائى به متهم سم خورانده مى شود و در صورتى که مقصر نباشد، سم وى را نمى کشد.))
آثار و نتایج آنى میسم
فلیسین شاله مى گوید: ((رسم و نقاشیها و قلم زنى ها که در غارهاى فرانسه و شمال اسپانیا به دست آمده ، ثابت مى کند که ساکنین ما قبل تاریخ این نواحى ، دینى نزدیک به کیش توتم و جان پرستى داشته اند. و این غارها معابد و مکانهاى مقدس آنان را تشکیل مى دهد. آثار مذکور در انتهاى غار قرار گرفته و مانند نقاشى مذهبى امروز سیاهان استرالیا در جدار پوشیده از صخره که جایگاه تابوها است ، رسم شده است و نزدیک شدن به آنها براى زنان و آنان که محرم اسرار نیستند، ممنوع است . این کارهاى هنرى براى آرایش و زینت نیست ؛ بلکه اعمال جادو است .
با رسم و نقاشى و قلم زنى اشکال حیوانات ، مانند فیل سنگى و گوزن و گاو وحشى و اسب ، بدوى تصور مى کند عملى بر روى آنها انجام داده است . بدوى حیوانات را زخمى رسم مى کند، براى اینکه به آسانى بتواند بر آنها دست یابد. البته این عمل مخصوص جنس نر است ؛ زیرا جنس ماده نسل و نژاد آینده را تاءمین مى کند و بایستى محترم بماند. در غارهاى ((توک دو دوبر)) یک جفت گاو وحشى که در روى خاک رس قلم زنى شده است ، کشف کرده اند که شصت سانتیمترى درازى دارد. در جلو ماده و در عقب نر روى پنجه هاى عقب نیمه ایستاده است . پسران کنت بگوئن که کاشفین امور ما قبل تاریخ هستند، در این غارها آثارى از رقاصان و رقاصگان یافته اند که بیست تا بیست و پنجهزار سال در خاک رس ثابت مانده است . رقصها، آوزها، موسیقى ها، اعمال جادو و بعضى از جواهرات بایستى قاعدتا طلم باشد. زیور و زینت آلات و شکافها و برشها و قطع اعضاء و خالکوبى از علائم مربوط به توتم است که براى تشخیص طایفه و قبیله بکار مى رود. جان پرستى فرضیات اولیه مطالعات جهان شناسى رابه انسان عرضه مى دارد. بدویان سابق و لاحق را تشویق مى کند تا به بررسى طبیعت بپردازند. طبق عقاید خودشان ارواح شبیه بخود را زیاد سازند و روح انسانى را از خوى حیوانى خود خارج نمایند.
جادوى ((جان پرستى )) پایه و اساس و نقاشى و قلم زنى و رقص و موسیقى است که بطور مستقیم یا غیر مستقیم در تمام امور هنرى جهان نفوذ مى کند. به طورى که هنرهاى اولیه از جادو ناشى مى گردد و سپس با ادیان تحول مى پذیرد. اگر قدرى درباره هنر و نقش آن در زندگى بشر فکر کنیم تصدیق خواهیم کرد که جان پرستى ارزش بسیار مهمى در پیشرفت تحولات فکرى و هنرى بشر دارد)).
