۳ دسته خطاهای مهم در ترجمه
اگر در اوقات فراغت خود زمانی پیش آمد که خواستید مطلب جالب و خنده‌داری بخوانید، این چند واژه را در گوگل جست‌وجو کنید: «خطاهای عجیب در ترجمه».
خطاهای رایج در برگردان و ترجمه از زبانی به زبان دیگر اغلب خنده‌آور است. این ترجمه‌های اشتباه ممکن است مواردی از قبیل منوهای رستوران، علائم راهنمایی رانندگی یا حتی پیراهن‌هایی با نوشته‌های عجیب و حتی توهین‌آمیز باشد.
اما خنده‌دار بودن ترجمه اشتباه تا زمانی است که آن برند، شرکت یا سازمانی که این خطا در آن رخ داده است، در حوزه شما و مربوط به شما نباشد!
پس برای جلوگیری از وقوع چنین مواردی و برای کاهش خطا در ترجمه مدارک و متون خود به زبان دیگر، باید بیشتر دقت کنید. به‌ویژه هنگامی که قصد گسترش بازار خود به کشوری با فرهنگ و زبان متفاوت دارید.
در این نوشتار اصلی‌ترین علل بروز خطاهای ترجمه را بررسی می‌کنیم. همچنین تلاش می‌کنیم برای ارتقای کیفیت ترجمه محتواهای گوناگون روش‌هایی بیابیم. مطالعه این مطلب را از دست ندهید.
خطای اول: ترجمه خطاهای نگارشی و ویرایشی متن مبدأ
مترجمانی که در حوزه مشخصی تخصص دارند، توجه بالایی به جزئیات دارند. این توجه زیاد به جزئیات گاهی منجر می‌شود کیفیت کلیت و ساختار متن شما درک نشود. بنابراین اگر متن ورودی شما کیفیت پایینی داشته باشد مترجم متخصص امکان جبران آن را ندارد.
در واقع در بسیاری از پروژه‌ها و سفارش‌های ترجمه، در متن اولیه معمولا خطا و بی‌دقتی وجود دارد. در این موقعیت نتیجه کار مترجم در دو وضعیت بروز می‌یابد:
یا مترجم و ویراستار به اجبار زمان زیادی برای اصلاح خطاهای ساده و پرتعداد صرف می‌کند، یا همان خطاها عینا در متن خروجی بازتاب خواهد داشت.
علاوه بر خطاهای گرامری که ممکن است مترجمان را به دشواری بیندازد، خطاهای مؤثر دیگری نیز وجود دارد. این خطاها در حوزه زمینه و بافت متن مطرح است.
گاهی به دلیل تفاوت‌های فرهنگی و اجتماعی برخی عبارات و اصطلاحات و نیز مفاهیم به‌راحتی قابل‌درک نیست و ممکن است به بروز خطا در ترجمه منجر شود.
راه‌حل چیست؟
پیشنهادی ساده و بدیهی این است که متنی تمیز و خوانا و بدون هیچ‌گونه خطا در اختیار مترجمان قرار دهید.
نکته دیگر اینکه با نگاهی نقادانه، محتوای اصلی برای ترجمه را بازبینی کنید. تا جایی که ممکن است خطاهای قابل اصلاح را اصلاح کنید.
در متنی که برای ترجمه آماده می‌کنید به شیوه انتقال پیام توجه داشته باشید. همچنین از عباراتی که به‌سادگی در فرهنگ‌های مختلف قابل انتقال نیستند، پرهیز کنید.
خطای دوم: روشن نبودن هدف و مخاطب مشخص در متن
فرایند رسیدن به ترجمه خوب بسیار فراتر از در اختیار داشتن و استفاده از واژه‌نامه با کیفیت است.
مترجم باید به معنا و هدف متن مسلط باشد و نیز باید بداند معنای موردنظر شما از نوشتن جمله یا حتی لغتی مشخص چه بوده است. بی‌توجهی مترجم به این مورد مطلوب نیست، چراکه متن ترجمه شده پایانی در معرض خطاهای متعدد قرار می‌گیرد.
نکته مهم دیگر زبان ویژه متن یا محل تولید متن است. برای مثال زبان مخصوص شرکت شما، در ترجمه باید به‌خوبی منتقل شود. واقع‌بینانه نیست که از مترجمان انتظار رود این زبان را بدانند یا آن را کشف کنند.
ممکن است مترجمان پرسش‌های متعددی مطرح کنند و این موضوع فرایند ترجمه را طولانی خواهد کرد. اما ممکن است این‌گونه پیش نیاید و مترجمان با استفاده از واژگان نامرتبط با اهداف شما، به برند شما لطمه بزنند.
نکته دیگر این است که به سبک و روش بیان متن توجه داشته باشید. لحنی که مترجم در برگردان متن به کار می‌برد در کیفیت و تأثیرگذاری محتوای موردنظر شما نقش دارد.
بنابراین با توجه به آنـچه گفته شد باید اطلاعاتی درباره هدف از ترجمه و چگونگی استفاده از آن در اختیار مترجمان قرار دهید. بدین ترتیب مترجم با در نظر گرفتن موارد کاربرد ترجمه، متن نهایی بهتری فراهم می‌کند.
راهکار پیشنهادی
بهتر است سفارش‌دهنده‌ی ترجمه، واژه‌نامه‌ای در همان حوزه از واژگان تخصصی و موردنظر تهیه کند. دیگر آنکه به‌طور دقیق باید برای مترجم لحن و بیان متن نهایی مشخص شود.
راهکار دیگر ارائه ترجمه‌ای استاندارد از عبارات و اصطلاحات پرکاربرد یا شرح آن به مترجم است.
خطای سوم: استفاده نامناسب و غیرحرفه‌ای از ابزارها و منابع
در فرایندهای ترجمه، ارائه محتوایی عمیق، جامع و بدون خطا باید در اولویت باشد. اما اگر با وجود بی‌نقص بودن محتوا همچنان متن ترجمه خطاهایی عجیب و مخرب دارد، باید مشکل را در جای دیگری جست‌وجو کرد.
این امکان وجود دارد که مشکل در منابع یا نوع استفاده شما از منابع بوده است. برای توضیح بیشتر ممکن است به جای استفاده از توان مترجمان متخصص از ترجمه ماشینی استفاده کرده باشید.
درست است که با پیشرفت فناوری و هوش مصنوعی، ماشین‌های ترجمه همچون گوگل ترنسلیت و برنامه‌های تخصصی همچون ترادوس و memoQ عملکرد خوبی دارند، اما همه این ابزارها فراتر از اهمیت به کیفیت ترجمه، سرعت عمل را ملاک قرار می‌دهند.
نتیجه اینکه وجود و نقش مستقیم افرادی ماهر و متخصص برای ارائه ترجمه‌ای بدون خطا بیش از پیش ضروری است.
دیگر دلیل وجود خطا در ترجمه، به فرایند بازخوانی ترجمه مرتبط است. در این موقعیت به نظر می‌رسد که وجود مترجم متخصص دیگری نیز لازم است که متن نهایی را بازخوانی کند.
فرایند بازخوانی منجر می‌شود که ترجمه نهایی در موارد مهم و حساس همچون ترجمه قراردادها قابل اعتماد باشد. بهتر است از موسساتی که گزینه بازخوانی نهایی را در خدمات خود دارند، کمک بگیرید. برای اشاره، ترجمیک این فرایند را در قالب سفارش‌های طلایی + بازخوانی به مخاطبان خود ارائه می‌دهد.
مورد ویژه‌ای نیز وجود دارد؛ اگر مترجمی را برای کار انتخاب کردید، بی‌شک در ابتدای استخدام، کیفیت ترجمه و مهارت او را سنجیده‌اید. اما پیشنهاد ما این است که کیفیت ترجمه مترجمان خود را به‌صورت مداوم بررسی کنید تا در هیچ مرحله‌ای به مشکلی برنخورید.
اگر برای سفارش ترجمه تخصصی انتخاب کنید که فرایندهای ترجمه را به موسسات معتبر ترجمه همچون ترجمیک بسپارید، بدون تردید در تمام موارد به‌ویژه بررسی مداوم مهارت مترجمان خیالتان راحت خواهد بود.
راهکار اساسی
نخست نوع ترجمه موردنظرتان را به‌طور دقیق مشخص کنید. نیز برای همکاری با مترجمان در فرایند بازخوانی و بررسی واژگان تخصصی آماده باشید.
بهترین پیشنهاد این است که تمام فرایند ترجمه را به سایت معتبر ترجمیک بسپارید.
ترجمیک در زمینه انواع خدمات تخصصی ترجمه با همراهی بهترین مترجمان و فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های کشور آماده ارائه خدمات در این حوزه است. ترجمه مقاله، ترجمه کتاب، ترجمه تخصصی مقاله، پارافریز تخصصی، اعزام مترجم همزمان، تولید محتوا و … بخشی از خدمات سایت ترجمه تخصصی ترجمیک است.
