تاریخ معاصر ایران یکی از مهم‌ترین دوره‌های تاریخی کشور است که تغییرات بزرگی در ساختار سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ایران رقم زد. این بخش از تاریخ که از دوران حکومت قاجار تا انقلاب اسلامی و پس از آن را شامل می‌شود، تحولات زیادی را در برداشته است. در کتاب‌های درسی، خصوصاً در پایه یازدهم، موضوعات مهمی درباره این دوره تدریس می‌شود که دانش‌آموزان را با روند اتفاقات و فراز و نشیب‌های سیاسی ایران آشنا می‌سازد.
مطالعه تاریخ معاصر، به ویژه در کتاب‌های درسی پایه یازدهم، فرصتی برای جوانان است تا با مفاهیم مهمی مانند مبارزه برای آزادی، عدالت، استقلال و حاکمیت ملی آشنا شوند. این دوره شامل موضوعاتی همچون حکومت قاجار، نهضت مشروطه، ملی شدن صنعت نفت، کودتای ۲۸ مرداد و پیروزی انقلاب اسلامی است که هر کدام از این وقایع تأثیرات عمیقی بر سرنوشت کشور گذاشته‌اند.
در کتاب‌های تاریخ معاصر پایه یازدهم، دانش‌آموزان با رویدادهای کلیدی از سقوط سلسله قاجار تا تثبیت حکومت پهلوی و در نهایت شکل‌گیری انقلاب اسلامی آشنا می‌شوند. این کتاب درسی به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا زمینه‌های تاریخی و اجتماعی این تحولات را به خوبی درک کرده و تحلیل‌های خود را در مورد رویدادهای مهم تاریخی شکل دهند.
در ادامه به فهرست دروس کتاب تاریخ معاصر یازدهم اشاره می‌کنیم که هر کدام به سوالات تاریخ معاصر یازدهم و بررسی وقایع مهمی از تاریخ ایران می‌پردازد:
فهرست دروس تاریخ معاصر ایران یازدهم
۱- درس اول: حکومت قاجار از آقامحمدخان تا محمدشاه
این درس با بررسی آغاز سلطنت قاجار به دست آقامحمدخان و روند حکومت او تا دوران محمدشاه قاجار آغاز می‌شود.
۲- درس دوم: دوران ناصرالدین شاه
در این بخش به وقایع مهم دوران ناصرالدین شاه قاجار پرداخته می‌شود که یکی از طولانی‌ترین سلطنت‌های قاجاریه را داشت و نقش مهمی در تحولات ایران داشت.
۳- درس سوم: زمینه‌های نهضت مشروطه
این درس با بیان زمینه‌های فرهنگی، سیاسی و اقتصادی که به شکل‌گیری نهضت مشروطه منجر شد، آغاز می‌شود.
۴- درس چهارم: آغاز حرکت مردم علیه استبداد و پیروزی نهضت مشروطه
این درس به توضیح حرکت‌های مردمی در برابر استبداد قاجاری و مبارزات برای رسیدن به مشروطیت می‌پردازد.
۵- درس پنجم: مشروطه در دوره محمدعلی شاه
این درس به تحولات دوره محمدعلی شاه قاجار و مبارزات مردم برای حفظ مشروطیت در برابر اقدامات استبدادی او اختصاص دارد.
۶- درس ششم: دوره دوم مشروطه (۱۲۸۸-۱۲۹۳ ش)
در این درس وقایع و رویدادهای مهم دوره دوم مشروطه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
۷- درس هفتم: کودتای ۱۲۹۹
این درس به تحلیل کودتای رضاخان و نقش او در تغییرات سیاسی ایران می‌پردازد.
۸- درس هشتم: رضاخان؛ تثبیت قدرت
در این درس تثبیت قدرت رضاخان و اقدامات او برای تحکیم جایگاه خود به عنوان شاه بررسی می‌شود.
۹- درس نهم: ویژگی‌های حکومت رضاشاه
این درس به بررسی ویژگی‌های حکومت رضاشاه، از جمله سیاست‌های اقتصادی، اجتماعی و نظامی او می‌پردازد.
۱۰- درس دهم: سقوط رضاشاه
این بخش سقوط رضاشاه و عواملی که منجر به پایان حکومت او شد را تشریح می‌کند.
۱۱- درس یازدهم: اشغال ایران توسط متفقین و آثار آن
این درس درباره اشغال ایران در جنگ جهانی دوم توسط متفقین و پیامدهای آن برای کشور توضیح می‌دهد.
۱۲- درس دوازدهم: نهضت ملی شدن صنعت نفت
این درس به مبارزات ملی شدن صنعت نفت به رهبری دکتر مصدق و تلاش‌های او برای استقلال اقتصادی ایران می‌پردازد.
۱۳- درس سیزدهم: زمینه‌های کودتای ۲۸ مرداد
در این درس به عوامل داخلی و خارجی که زمینه‌های کودتای ۲۸ مرداد را فراهم کرد، پرداخته می‌شود.
۱۴- درس چهاردهم: کودتای بیست و هشتم مرداد
این درس به وقایع کودتای ۲۸ مرداد و تاثیر آن بر تاریخ سیاسی ایران اختصاص دارد.
۱۵- درس پانزدهم: ربع قرن سیطره آمریکا بر ایران
در این درس به دوره‌ای پرداخته می‌شود که پس از کودتا، آمریکا نفوذ گسترده‌ای در ایران داشت.
۱۶- درس شانزدهم: زمینه‌ها و هدف‌های اصلاحات آمریکایی در ایران
این بخش به بررسی برنامه‌های اصلاحاتی آمریکا در ایران، نظیر انقلاب سفید، می‌پردازد.
۱۷- درس هفدهم: پیدایش نهضت روحانیت و اوج‌گیری بیداری اسلامی
در این درس به نقش روحانیت و شکل‌گیری بیداری اسلامی در ایران پرداخته می‌شود.
۱۸- درس هجدهم: قیام ۱۵ خرداد
این درس به بررسی قیام ۱۵ خرداد و نقش آن در تحولات سیاسی کشور می‌پردازد.
۱۹- درس نوزدهم: تحولات ایران پس از تبعید امام خمینی
در این بخش به تحولات سیاسی و اجتماعی ایران پس از تبعید امام خمینی پرداخته می‌شود.
۲۰- درس بیستم: ایران در مسیر انقلاب اسلامی
این درس به رویدادهای مهمی که ایران را به سمت پیروزی انقلاب اسلامی سوق داد، می‌پردازد.
۲۱- درس بیست و یکم: پیروزی انقلاب اسلامی
این درس به بررسی پیروزی انقلاب اسلامی و سرنگونی رژیم پهلوی اختصاص دارد.
۲۲- درس بیست و دوم: دولت موقت مهندس مهدی بازرگان
این بخش به دولت موقت مهندس بازرگان و چالش‌های آن در ابتدای انقلاب اسلامی می‌پردازد.
۲۳- درس بیست و سوم: اولین دوره ریاست جمهوری
این درس به بررسی اولین دوره ریاست جمهوری و نقش ابوالحسن بنی‌صدر در تاریخ سیاسی ایران می‌پردازد.
۲۴- درس بیست و چهارم: جنگ تحمیلی رژیم بعثی حاکم بر عراق علیه ایران
این درس به جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و تاثیرات آن بر کشور اختصاص دارد.
۲۵- درس بیست و پنجم: آرمان‌ها و دستاوردهای انقلاب اسلامی
در این درس به بررسی آرمان‌ها و دستاوردهای انقلاب اسلامی پرداخته می‌شود.
۲۶- درس بیست و ششم: بیداری اسلامی در جهان اسلام
این بخش به نقش انقلاب اسلامی ایران در بیداری اسلامی در جهان اسلام می‌پردازد.
راهنما و جواب فعالیت ها و پرسش های مطرح شده در این کتاب در گام به گام تاریخ معاصر یازدهم قرار داده شده است.
