مورخان و نویسندگان رومی، ارمنی و سُریانی تاریخ ساسانیان-بخش اول

-بخش اول     شمار چشم گیری از مورخان غربی در نگارش و ترسیم تاریخ ساسانیان نقش قابل توجهی ایفا کرده و سهم بزرگی در این زمینه داشته اند، ولی برخی از همین چهره ها با تکیه بر وابستگیهای سیاسی و شغلی و اجتماعی شان به اهرم سلطۀ رومیان و نیز بکار…

مورّخان و نویسندگان تاریخ ساسانیان در نخستین سده های اسلامی-بخش چهارم

     -بخش چهارم ژ ) جاحظ (Gahiz) :     جاحظ مورخی است که پژوهشگران او را با اثر آموزنده و تحقیقی اش به نام کتاب «التاج» می شناسند کمتر پژوهشگری در تاریخ ساسانیان با این اثر ارزشمند آشنایی ندارد. نه تنها این کتاب، بلکه دیگر آثار جاحظ…

مورّخان و نویسندگان تاریخ ساسانیان در نخستین سده های اسلامی-بخش دوم

       -بخش دوم د ) بلاذری :     این مورخ و نویسنده مشهور از چهره های برجسته در میان تاریخ نگاران مسلمان به ویژه در سدۀ سوم هجری – قمری است. نام وی آن گونه که در منابع تاریخی و در فهارس مشاهیر عرصه تاریخ نگاری آمده است: ابوالعبّاس…

مورّخان و نویسندگان تاریخ ساسانیان در نخستین سده های اسلامی-بخش اول

       -بخش اول الف )ابوعلی مسکویه ملقب به ابن مسکویه رازی :      احمدبن محمدبن یعقوب الخازن الرازی، که به ابن مسکُویه نامیده اند از جهت درستی، امانت داری علمی و روایی، فضل و فراست در تاریخ ثبت است و به همین روی در نزد عضدالدوله…

کلیات تاریخ مصر به استناد آثار مورخان و کرونیست ها

کمتر سرزمین به اندازۀ مصر گذشته ای این گونه پربار و شگفت انگیز داشته است. سرزمین نیل از دیرباز مورد توجه اقوام و ملل گوناگون بوده است. از سرتاسر جهان، مورخان، پژوهشگران ، مهاجران و مسافران سختی سفر را به جان خریده و به این سرزمین پر…

تاریخ میتانی

نویسنده: یزدان صفایی میتانی دولتی آریایی (هند و ایرانی) در شمال شرقی میانرودان بود که از ۱۵۰۰ تا ۱۳۶۰ پیش از میلاد (۱۴۰ سال) حکومت می‌کرد، پایتخت آن «واشوکان‌نی» Wassukanni رأس‌العین امروزی، در نزدیکی سرچشمهٔ رود خابور قرار داشت.…

زن ایرانی در دوره هخامنشی

زنان هخامنشی. ماریا بروسیوس. ترجمه هایده مشایخ. هرمس. تهران. 1382. ده + 265 ص. در سالهای اخیر انتشار کتابهای مربوط به تاریخ و فرهنگ ایران باستان رونقی دوباره یافته است. البته، و متأسفانه، بسیاری از این کتابها برای سیراب کردن عطش عموم و…

خط و کتابت مانوی

چکیده خط و کتابت یکی از افتخارات ایران زمین است که از دیرباز تاکنون پیوسته مورد عنایت هنروران و صاحب‏نظران قرار گرفته است. نگارنده در این مقاله سعی بر این دارد تا برگی از شاهکارهای هنر کتاب آرایی ایران عهد باستان را به روی‏ آورده،مورد…

لزوم شناخت تاریخ و تمدن ایران پیش از ماد

نویسنده: یزدان صفایی آن‌چه نگارش این سطور را سبب گشته‌است نگرانی نگارنده از بررسی و پژوهش ناقص در زمینهٔ تاریخ ایران باستان است. منظور از این نقصان و کمبود،‌‌ همان کم‌کاری پژوهشگران درباره‌ی دوران تاریخی پیش از تشکیل دولت ماد است. دیدِ…

لالایی ها، نخستین شعرهای نانوشته ی زنان ایرانی

«لالايی» نخستين پيمان آهنگين و شاعرانه ای است که ميان مادر و کودک بسته می شود. رشته ای است، نامريی که از لب های مادر تا گوش های کودک می پويد و تاثير جادويی آن خواب ژرف و آرامی است که کودک را فرا می گيرد. رشته ای که حامل آرمان ها و آرزوهای…

آغاز تاریخ مصر باستان

آغاز تاریخ مصر باستان  در پژوهش های مورخان و باستان شناسان امروز اروپا مورخان اروپایی پژوهش های خود را دربارۀ تاریخ مصر باستان بریافته های  باتان شناسان استوار ساخته اند. این یافته ها تقریباً به هزارۀ پنجم پیش از میلاد مسیح و یا پیش از…

میراث ساسانیان: ایرانشهر یا شکست در برابر اعراب؟

وقتی که از ساسانیان نام برده می شود، شاید اولین چیزی که به ذهن یک ایرانی خطور می کند شکست این سلسله پادشاهی در برابر سپاه اعراب باشد. همان شکست بود که به حاکمیت طولانی اعراب مسلمان بر ایران و ایجاد تحولات عمیق فرهنگی در جامعه ایران منجر…

دربارهٔ کتاب استر

کتاب استر یکی از بخش‌های عهد عتیق و تنخ یهودی است. شخصیت‌های محوری کتاب استر، اخشورش، ملکه استر، مردخای وهامان هستند. کتاب استر به ملکه شدن یک دختر یهودی و تلاش او برای جلوگیری از کشتار یهودیان به دستور هامان وزیر اخشورش اشاره دارد. با…

پیشینۀ تاریخی مصریان در متون تاریخی- دینی جهان باستان

به قدیمی ترین مردمان ساکن در سرزمین مصرقیطان می گفته اند. برخی نیز قبطی ها را بخشی از مردم مصر به شمار می آوردند، زیرا مصر از قدیم الایام دارای مهاجران زیادی از بین النهرین و لیبی، سودان و دیگر مناطق آفریقا وآسیا بوده است. مردم مصر بطور…

نام و پیشینۀ مصر باستان در منابع تاریخی

مصر از نظر لغوی به معنای «شهر» است، زبان شناسان و ادیبان آن را به معنای «حد» مرز،سرحد و... نیز معنا کرده اند. داریوش یکم (بزرگ، 522 تا 486 پیش از میلاد مسیح) در بند اول ، سطر 33 کتیبۀ ی بزرگ بیستون در گزارشی دربارۀ رفتن کمبوجیه به مصر، آن…