۱۰ نام باستانی شناختهشده
اولین سیستمهای نوشتاری درستودرمان تا حدود ۳۲۰۰ سال قبل از میلاد ظهور نکردند، که همین باعث شد تا بیشتر تاریخ بشر قبل از آن ناشناخته باقی بماند. حتی هزاران مردم باستانی زندگی کردند که هرگز از نام و داستانهایشان چیزی دستگیرمان نمیشد، منتها در مقاله امروز بعضی از اولین نامهای ثبتشده جهان را جمعآوری کردهایم. با اینکه بسیاری از این شخصیتها شاه (و یک مکله) بودند، اما نام قدیمیترین شخص شناختهشده یک حسابدار بوده، که کلا رسیدهای باستانی و فهرست صورت کالاها را امضاء میکرده بود.
۱۰- یاکس اهب کووک
سال نوشتار: حدود ۹۰ سال بعد از میلاد مسیح
کشور مبدا: تیکال (فلورز امروزی، گواتمالا)
سیستم نوشتار: اسکریپت مایا قبل-کلمبیایی
جدا از تمدنهای مصر و بینالنهرین / سومر باستان، یکی از نامهای اولیه از یک حاکم از غرب و دوره اولیه تمدن مایا میآید. یاکس اهب کووک اولین حاکم قدرتمند و مهم دولت-شهر تیکال بود و در عمده دشتهای اطراف آن زمان حکمفرما بود و به احترام او، نام باکس موتال را روی این شهر گذاشته بودند و همین شد که او قوانین تیکال را اجرایی کند، تا برای چندین قرن بعد روی بیشتر مناطق مایا از لحاظ سیاسی و اقتصادی و نظامی تسلط داشته باشد.
آیا میدانستید؟
«Yax Ehb Xook» (یاکس اهب کووک) به (کوسه مرحله اول) ترجمه میشود.
۹- آنیتا
سال نوشتار: حدود قرن هفدهم قبل از میلاد مسیح
کشور مبدا: کوسارا، آناتولی (ترکیه امروزی)
سیستم نوشتار: خط میخی هیتی
آنیتا اولین حاکم هیتی بود که متنی به زبان هیتی نوشت. نام او روی یک خنجر و همچنین در متن آتیتا یا اعلانیههای آنیتاس، اولین متن هندواروپایی شناختهشده آمده است، که جزئیات ظهور دولت هیتی و رفتارهای خودش در این متن آمده. متن آنیتا آنقدر برای هیتیها بااهمیت بوده که چندین بار از روی آن نسخهبرداری و از آن به خوبی محافظت کردند. این متن همچنین نمونه بینظیری از نوشتار و دستور زبان قدیمی است.
آیا میدانستید؟
متن آنیتا تنها متن هیتی شناختهشده است، که اشاره دارد به خدای سیو-سیومین («خدای ما» یا «سیوس ما».)
۸- هورآها
سال نوشتار: حدود ۳۱۰۰ سال قبل از میلاد مسیح
کشور مبدا: ابیدوس، مصر (البیانا امروزی، استان سوهاگ، مصر)
سیستم نوشتار: هیروگلیف مصری
هورآها یکی دیگر از فراعنه مصر در نظر گرفته میشود که هنوز هویت دقیق ناشناخته مانده است. منتها بیشتر محققان معتقدند که او دومین حاکم در سلسله اول مصر باستان و جانشین نارمر و احتمالا هم پسرش بوده است. اما محققهای دیگری هم تصور میکنند هو-اها در واقع همان منس است، که با این نظریه در تلاقی است که نارمر هم میتوانست منس باشد.
حالا صرفنظر از هویت واقعی هو-اها، او شخصیت مهمی داشته و نامش روی مصنوعات زیادی نوشته شده است. حتی با کشف آرامگاهش، مستندات زیادی درباره وجودش به دستمان رسیده.
آیا میدانستید؟
هورآها اولین فرعون مصر باستان بود، که اعضای خانواده سلطنتی به عنوان اولین قربانیان شناختهشده در آرامگاه او در مصر دفن شده بودند.
۷- نیثهوتپ
سال نوشتار: حدود ۳۱۵۰ تا ۳۱۲۵ قبل از میلاد مسیح
کشور مبدا: ابیدوس، مصر (البیانا امروزی، استان سوهاگ، مصر)
سیستم نوشتار: هیروگلیف مصری
نیثهوتپ از اولین نامهای یک زن در تاریخ محسوب میشود که صاحبش، شخص مهمی در مصر باستان بوده است. او همسر ملکه نارمر یا جانشینش، هورآها بوده، که محققان مطمئن نیستند چه کسی با نیثهوتپ ازدواج کرده بود. اما این را میدانند که او به خاطر اندازه عظیم مقبرهاش و نوشته شدن نامش با سِرِخ سلطنتی، شخص بسیار مهمی بوده. اصلا حتی محققان از همان ابتدا به خاطر اندازه بزرگ مقبره نیثهوتپ، تصور میکردند که او یکی از شاهان ناشناخته مصر باستان بوده.
آیا میدانستید؟
نیثهوتپ در کنار ملکه مریتنیث، تنها زن مصر باستان است که نامش در سِرِخ نوشته شده و آرامگاه او هم محوطه مذهبی خاص خودش را دارد.
۶- نارمر
سال نوشتار: حدود ۳۱۵۰ تا ۳۱۰۰ قبل از میلاد مسیح
کشور مبدا: نخن، مصر (استان اسوان امروزی، مصر)
سیستم نوشتار: هیروگلیف مصری
نارمر یا جانشین کا یا جانشین اسکروپین دوم (شاه عقب دوم)، اولین شاهان از قبل سلسلههای مصر بود. حتی نارمر را به عنوان بنیانگذار اولین سلسلهها در مصر میشناسند، که عموما به این شناخته میشود که طبقات بالا و پایین مصر را با یکدیگر متحد میکند و به اولین فرعون واقعی مصر باستان تبدیل میشود.
نام نارمر در تمام مصنوعات مختلف دیده شده که برجستهترینش همیم پالتهای نارمر است. پالتهای نارمر نه تنها بعضی از هیروگلیفهای اولیه مصر باستان را در خودش جایی داده، بلکه نارمر را به طور واضح به شکل یک شاه نشان میدهد.
آیا میدانستید؟
نیثهوتپ در کنار ملکه مریتنیث، تنها زن مصر باستان است که نامش در سِرِخ نوشته شده و آرامگاه او هم محوطه مذهبی خاص خودش را دارد.
۵- اسکورپین دوم (شاه عقرب دوم)
سال نوشتار: حدود ۳۲۰۰ تا ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح
کشور مبدا: نخن، مصر (استان اسوان امروزی، مصر)
سیستم نوشتار: هیروگلیف مصری
مانند خیلی از فرعونهای اولیه مصر، بر سر جزئیات و هویت دقیق اسکورپین دوم (شاه عقرب دوم) یا زندگی شاه اسکورپین هم اختلافات شدیدی در گرفته و نظریههای متناقض زیادی بر سر هویت اسکورپین دوم گفته میشود، که بعضی از محققان معتقدند اسکورپین دوم یکی دیگر از نامهای نارمر است و بعضی دیگر هم باور دارند که او حاکم بعد از کا و قبل از نارمر بوده است.
نظریه دیگری هم میگوید که اسکورپین دوم، حاکم رقیب کا و نارمر بود. او جدا از اینکه واقعا چه کسی بوده، نامش روی مصنوعات مختلف در دورههای قبل سلسلهای مصر آمده است.
آیا میدانستید؟
با اینکه مصنوعات زیادی از حاکمیت و وجود اسکورپین دوم میگویند، اما محل دقیق دفن او ناشناخته است. هرچند دو آرامگاه، یکی از آنها در ام القعب (نزدیک به ابیدوس) و دیگری در هیراکونپولیس (نخن) قرار گرفتهاند، که بر سر آرامگاه او مدعی هستند.
۴- کا
سال نوشتار: حدود ۳۲۰۰ سال قبل از میلاد مسیح
کشور مبدا: ابیدوس، مصر (البیانا امروزی) استان سوهاگ، مصر)
سیستم نوشتار: هیروگلیف مصری
کا و سِخِن یکی دیگر از فراعنه مصر قبل سلسلهای محسوب میشود، که احتمالا جانشین آیری هور بود و باوری وجود دارد که او را حاکم نیمه اول قرن سی و دوم قبل از میلاد میدانند. کا بر تنیس، اولین پایتخت شه اولین شاهان مصر حکمرانی میکرد، که هنوز کشف نشده است.
مقبره کا برای اولین بار در سال ۱۹۰۲ میلادی کشف شده بود و چندین مصنوعات شامل قطعههایی از طقعههای چاقوی سنگ چخماق و ظروف سفالی در آنجا پیدا شد و نام کا بعد از سالها کشف شد.
آیا میدانستید؟
کا اولین حاکم مصر بود که از سِرِخ، نمادی به شکل جعبه استفاده میکرد که برای نشان دادن پادشاهی دوری یک نام میچرخید.
۳- آیری هور
سال نوشتار: حدود ۳۲۰۰ سال قبل از میلاد مسیح
کشور مبدا: ابیدوس، مصر (البیانا امروزی، استان سوهاگ، مصر)
سیستم نوشتار: هیروگلیف مصری
آیری هور، فرعون مرموزی در قبل از سلسلههای مصر (شاید از اولین شاهان این منطقه بوده)، که علیرغم حفاری آرامگاهش، چالشهای زیادی بر سر وجود داشتنش سر گرفته است. دلیلی هم که برای داشتن شکوتردید روی اهمیت او وجود دارد، اینجاست که آیری هور نامش بدون یک سِرِخ به هیروگلیفهای قدیمی نوشته شده است. هرچند، با حفاریهای بیشتر در ابیدوس و کشف یکی دیگر از نوشتههای نام آیری هور در سال ۲۰۱۲ میلادی، این مسئله تایید شد که او واقعا در آن زمان زندگی میکرده بود.
آیا میدانستید؟
ابعدا آرامگاه آیری هور به آرامگاه کا و نارمر، اولین شاهان تاییدشده مصر شباهت دارد، که این باور را به شدت تقویت میکند آیری هور هم احتمال دارد یک فرعون بوده.
۲- گال-سال و بردهها
سال نوشتار: حدود ۳۲۰۰ تا ۳۱۰۰ قبل از میلاد مسیح
کشور مبدا: سومر باستان (جنوب عراق امروزی)
سیستم نوشتار: سومری باستانی پیش از خطمیخی
اطاعات عمومی زیادی درباره لوحهای خاک رسی سومری وجود ندارد، که سه نام روی آنها نوشته شده است؛ گال-سال و دو برده انپاپ-ایکس و سوکالگیر. گال-سال معمولا تنها نام قدیمیاش به خاطر حریف قَدَر قدرت برای کوشیم شناخته میشود. این لوح با نام گال-سال و بردههایش از همان دوره زمانی میآید که نام و ویژگیهای کوشیم روی اسکریپت پیش از خطمیخی آمده.
آیا میدانستید؟
محققان میدانند که به خاطر اینکه نامهای این دو برده در کنار نمادهای بردگان مرد و زن بوده، گال-سال به احتمال زیاد صاحب انپاپ-ایکس و سوکالگیر بوده است.
۱-کوشیم
سال نوشتار: حدود ۳۴۰۰ تا ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح
کشور مبدا: سومر باستان (جنوب عراق امروزی)
سیستم نوشتار: سومری باستانی قبل از خطمیخی (اوروک سوم)
با اینکه بحثهایی درباره این وجود دارد که قدیمیترین نام به یک شخص متعلق به کیست، اما بسیاری از محققان بیشتر روی نام کوشیم دست میگذارند و نامش را با قدمت حدود ۳۴۰۰ تا ۳۰۰۰ قبل از میلاد مسیح، به عنوان قدیمیترین نام شناختهشده دنیا در نظر میگیرند. جای تعجیبش هم اینجاست که در گزارشات آمده کوشیم اصلا شاه یا حاکم نبوده. بیشتر لوحهایی که نام کوشیم در آنها آمده، گزارشهای حسابداری برای کالاهای متنوع چون جو میدهند.
آیا میدانستید؟
نام کوشیم در ۱۸ لوح آمده و بعضی از محققان از ابتدا معتقد بودند که کوشیم نام یک شغل بوده، که امروزه همه کوشیم را به عنوان یک شخص حقیقی قبول کردهاند.