با ۸ قبر قدیمی آشنا شوید
قدیمی‌ترین قبرهای شناخته‌شده نه تنها فرهنگ به جا ماند از گذشته‌مان، بلکه پیشرفت‌های‌مان به عنوان بشر را نشان می‌دهند. این قبرها گاهی به شکل قبرستان و گاهی هم به شکل جالب‌توجه و مرموزانه‌ای در غارها و کوه‌های گذشته پراکنده شدنده‌اند تا چشم‌اندازی از عادت‌های معنوی اجدادمان را از یک دریچه به ما نشان دهند.
در مقاله امروز با ۸ قبر قدیمی دنیا آشنا می‌شویم.
۸- کوه زیتون
تاریخ تاسیس: ۳.۰۰۰ سال
مکان: رژیم صهیونیستی (اسرائیل)
تعداد قبرها: بالای ۷۰.۰۰۰
کوه زیتون در رژیم صهیونیستی (اسرائیل)، مقدس‌ترین قبرستان محسوب می‌شود و بعضی از قدیمی‌ترین قبرها را در خودش جایی داده است. این قبرستان با بیش از ۷۰.۰۰۰ قبر شناسایی‌شده مانند شخصیت‌های شهره تاریخی مانند خاخام آبراهام اسحاق کوک، خاخام یهودا ههاسید و الیزر بن یهودا در دامنه‌های کوه به صورت پراکنده دفن شده‌اند.
این قبرستان دو بخش قدیمی و جدید دارد که با بزرگراه جریکو به این دو بخش تقسیم می‌شود. بسیاری از این قبرها تحت حاکمیت کشور اردن برای اهداف نظامی، برداشته، حفاری یا آلوده شدند. هرچند، این قبرستان به عنوان یک مکان مقدس در نزدیکی مرکز قدیمی یهود در بیت‌المقدس (اورشلیم) به جا مانده است.
آیا می‌دانستید؟
محل دفن این قبرها در کوه زیتون آن‌قدر مقدس است که زائران یهودی خاک‌هایش را با خودشان می‌برند تا روی قبر عزیزانشان که در سراسر دنیا دفن شده‌اند، خاک بپاشند. آن‌ها معتقدند که مرده‌های این قبرها در کوه زیتون اولین کسانی هستند که در روز رستاخیر بعد از مرگ برمی‌خیزند و کسانی که در خاک مخلوط‌شده و زمین مقدس دفن شدند هم در آن روز برمی‌خیزند.
۷- اودیگرام
تاریخ تاسیس: ۳.۰۰۰ سال
مکان: پاکستان
تعداد قبرها: ۳۲
در این قسمت به پاکستان، یکی دیگر از مکان‌های فرهنگی باستانی می‌رویم که قبرستانی با قدمت ۳.۰۰۰ ساله در اودیگرام کشف شده است. ۳۲ قبر مهروموم‌شده در این دره زیبای سوات وجود دارد و به مردم داردیک، ساکنان هندوآریایی متعلق است، که نوادگانشان هنوز در پاکستان زندگی می‌کنند.
باستان‌شناسان با حفاری متوجه شدند که قبرهای این قبرستان، و بارها و بارها نبش قبر شدند و همین نشان می‌دهد که قبرها به خانواده‌ها با چندین نسل تعلق داشته است. در بیشتر این قبرها، دو اسکلت دفن‌شده دیده می‌شود که یکی زن و یکی مرد روبه‌روی یکدیگر دفن شده‌اند.
میله‌ها، دوک‌ها، برنز و بعضی از قطعه‌های قدیمی از آهن در غرب آسیا را می‌توانید در این گنجینه ارزشمند و جدید از تاریخ تماشا کنید.
آیا می‌دانستید؟
همانطور که بحث‌های طولانی بر سر این مسئله به وجود آمده که اسکندر کبیر با یکی از مشهورترین فتح‌هایش در این‌جا مبارزه کرده است یا نه، اودیگرام بر اساس آن به یک مکان مشهور در تاریخ اروپا تبدیل شده است و به گفته آریان، حتی پادگان‌هایی هم در اودیگرام وجود داشته‌اند.
۶- کرامئیکوس
تاریخ تاسیس: ۵.۰۰۰ سال
مکان: یونان
تعداد قبرها: نامشخص
این زمین دفن باستانی آتنی از ۳.۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح وجود داشته و بعدها هم رومیان از آن استفاده می‌کردند. با اینکه یک جاذبه گردشگری پربازدید نیست. اما نفس‌ها را در سینه حبس می‌کند.
دیوارهای شهر آتن با جمعیت داخل دیوار و قبرستان بیرونی، منطقه کرامئیکوس را تقسیم کرد. بسیاری از جشنواره‌ها و مراسم‌های مهم در اطراف زمین‌ها کرامئیکوس برگزار می‌شد که قبرهای بی‌شماری در آن‌جا وجود دارد. برای اولین بار هم در سال ۱۸۷۰ میلادی این مکان را حفاری کردند و از آن به بعد بود که خرابه‌هایی از مراسمات تدفین و ساختمان‌ها و هزاران مقبر در آن‌جا کشف شد.
آیا می‌دانستید؟
کرامییکوس نامش را از کلمه یونانی «کراموس» به معنای (سفال) گرفته است. این نامگذاری هم به این خاطر بود که صنعت‌گرانی با تولید بسیاری از مصنوعات عرضه می‌کردند که امروز با جشنواره پاناتنایک، مهم‌ترین جشن منطقه عجین شده است. به احترام الهه آتنا، معامله بزرگی برای این شهر آتن انجام شد و ۱۰۰ گاو را برای جبران لطف الهه محافظ قربانی کردند.
۵- گروس فردنوالده
تاریخ تاسیس: ۸.۵۰۰ سال
مکان: آلمان
تعداد قبرها: بالای ۹ قبر
قدمت این قبرستان ۸.۵۰۰ ساله در نزدیکی شهر گروس فردنوالده، آلمان به زمانی برمی‌گردد که انسان‌ها هنوز از گونه‌های شکارچی-گردآورنده بودند. به این دوره زمانی که برای همه ما ناآشنا نیست، دوره میان سنگی گفته می‌شود. پیدا کردن چندین قبر در کنار یکدیگر در جایی که امروزه به آن قبرستان می‌گوییم، در این دوره زمانی بی‌سابقه بوده است.
در این منطقه، گروهی از نه اسکلت یک نوزاد مشاهده شده که به طور خارق‌العاده‌ای نایاب است. این اسکلت یکی از قدیمی‌ترین‌ها در آلمان و حتی در دنیاست. این قبر نوزاد با دست‌های کوچکش به خوبی سن شش ماهگی‌اش را نشان می‌دهد.
حتی ماجرا عجیب‌تر از آن پیش می‌رود و یک مرد هزاران سال بعد در نزدیکی این قبر به صورت ایستاده دفن شده است. این مرد هنوز آن ابزارهای کاری بدوی و اولیه‌اش را با خودش داشته بود و به خاطر شباهت‌های این قبر با دیگر قبرها در فرهنگ روسی آن زمان، محققان براساس این قبرها، نظریه مهاجرت فرهنگی باستانی را دوباره تایید می‌کنند.
آیا می‌دانستید؟
از آنجایی که انسان‌ها در دوره میان سنگی کوچ‌نشین بودند و در یک‌جا برای مدت‌های طولانی ساکن نمی‌شدند، این قبرستان‌ها با چندین جنازه دفن‌شده بسیار نادر و کمیاب به نظر می‌رسند. قبل از آن هم جنازه‌ها اغلب در کنار اقامتگاه‌های انسان‌ها دفن می‌شدند، نه اینکه یک مکان دفن مخصوص برای مرده‌هایشان طراحی کنند. قبرستان گروس فردنوالده در بلندای یک تپه با خاک سفت و سخت سنگی قرار گرفته که کندن قبر در آن‌جا کار راحتی نبوده است. اما مردم در آن زمان این مکان را به دلیلی برای دفن مرده‌هایشان انتخاب کرده بودند که شاید هیچ‌وقت دلیل‌شان را متوجه نشویم.
۴- خانه رودخانه تانانا
تاریخ تاسیس: ۱۱.۵۰۰ سال
مکان: آمریکا (آلاسکا)
تعداد قبرها: ۱
با اینکه این قبر، از لحاظ فنی یک قبر مرسوم و سنتی به نظر نمی‌رسد، اما بقایایی خاکستر ۱۲.۰۰۰ ساله‌ای از یک کودک در نزدیکی رودخانه تانانا در زمین آلاسکا یک کشف شگفت‌انگیز را نشان می‌دهد.
اسکلت خاکسترشده از یک کودک در گودال آتش در خانه‌ای پیدا شده که زمانی محل زندگی بوده است. دلیلی هم که نشان می‌دهد این اسکلت سوخته یک قبر محسوب می‌شود و نه صرفا یک حادثه، به خاطر اهمیت وضعیتش است. بعد از اینکه آن کودک در مرکز این خانه باستانی سوزانده شد، خانه و آتش دفن و رها شدند. محققان متوجه شدند که این کودک عضوی از این جامعه و از دست دادنش، فقدان مهمی در این جامعه بوده است.
این کودک حالا یکی از قدیمی‌ترین بقایای انسان است که تا به الان در آمریکای شمالی زیربارکتیک یا قطب شمال کشف شده است.
آیا می‌دانستید؟
انسان‌های دیرینه که به عنوان آخرین بخش به جا مانده از آخرین عصر یخ، هیچ ساختمانی باقی نگذاشته بودند. در عوض، در کمپ‌های چادری و موقتی با اجاق‌های بیرونی و مکان‌های کار پراکنده زندگی می‌کردند. این خانه‌ای که ما به آن قبر می‌گوییم، اولین خانه این کودک مهم اسرارآمیز، در آن دوره زمانی در این منطقه محسوب می‌شده بود.
۳- غار راقفت
تاریخ تاسیس: ۱۱.۷۰۰ – ۱۳.۷۰۰ سال
مکان: رژیم صهیونیستی (اسرائیل)
تعداد قبرها: بیش از ۲۰ قبر
حداقل ۴۵۰ اسکلت از این مناطق تدفینی در ناتفین کشف شده که قدمت‌شان بالای ۱۱.۰۰۰ سال می‌رسد. در قبرها در رژیم صهیونیستی (اسرائیل) و تراس‌هایی شامل غار هایونیم، غار هیلازون تاچتیت و مکانی در غار راقفت در کوه کارمل کشف شده‌اند.
این قبرها به طور پیچیده‌ای با گل آراسته شدند و به نظر می‌رسد انگار در بهار دفن شده‌اند. این غارها را طور تراشیدند تا جایی برای قرار گرفتن قبرها باز شود و همین کار نه تنها پیشرفته بودن آن زمان، بلکه معنای معنوی آن‌جا را نشان می‌دهد. این مردم در رژیم صهیونیستی (اسرائیل) در پایان دوره پلیستوسن انعکاسی از پیشرفت‌های جامعه ماقبل کشاورزی بودند که روح انسان برایشان مهم بود.
در این مکان ما از قلمرو «اجتناب‌ناپذیری» بیرون می‌آیم و به حس معنا سفر می‌کنیم.
آیا می‌دانستید؟
قبرهای غار راقفت نه تنها قدیمی‌ترین قبرهای دنیا را دارد، بلکه آن تزئینات گل‌آرایی‌اش قدیمی‌ترین گل‌های تدفینی دنیا را نشان می‌دهد که تا به الان کشف شده‌اند.
۲- منطقه پانگا یا سعدی
تاریخ تاسیس: ۷۸.۰۰۰ سال
مکان: کنیا
تعداد قبرها: ۱
قدمت این غار در کنیا، آفریقا به عصر حجر برمی‌گردد و فقط در سال ۲۰۱۳ میلادی حفاری شده است. جنازه‌ای که داخل این قبر پیدا شده، از یک کودکی است که بقایایش آن‌قدر قدیمی به نظر می‌رسد که حتی احتیاط‌های باستان‌شناسی زمانی موشکافی قبر، قطعات جنازه را به خاک و خاکستر تبدیل می‌کرد.
تیم حفاری، برای بازیابی «متوتو»، کلمه سواحلی که برای این «کودک» گذشته شده، تمام اطراف این قبر را حفر کردند و پلاستری روی آن گذاشتند. این جنازه در حال حاضر برای مطالعات بیشتر، به موزه و مرکز تحقیقاتی فرستاده شده است.
محل دفن این کودک سه ساله، حالا بین قدیمی‌ترین قبرهای شناخته‌شده و قطعا یکی از نایاب‌ترین قبرهای محافظت‌شده دنیاست.
آیا می‌دانستید؟
یکی از جنبه‌های منحصربه‌فردی که از منطقه پانگا یا سعدی وجود دارد، این است که جنازه این کودک از روی عمد در این حالت دفن شده است که این دفن کردن در عصر حجر پیش نمی‌آمد و بسیار نادر است. محققان می‌گویند که گرایش انسان‌ها در آن زمان به مرگ در شرایط منحصربه‌فردی مانند مرگ یک کودک یا مرگ بر اثر یک حادقه را شامل می‌شده. یعنی از آنجایی که بیشتر مرگ‌ها را این مردم چادرنشین طبیعی و حتی اجتناب‌ناپذیر می‌دیدند، اما مرگ کودک جوانی مانند این کودک برایشان جالب‌توجه‌تر و بااهمیت بوده است.
۱-غارهای شام
تاریخ تاسیس: ۵۵.۰۰۰ – ۱۲۰.۰۰۰ سال
مکان: شام
تعداد قبرها: نامشخص
قدیمی‌ترین قبرهای شناخته‌شده دنیا در غارهای شام وجود دارند. شام با اینکه کشوری در مدیترانه نیست، منتها از شمال شرقی آفریقا تا غرب آسیا از سوریه تا رژیم صهیونیستی (اسرائیل) امروزی، یک منطقه تاریخی در نظر گرفته می‌شود. همه مکان‌های تدفین مختلف در این غارها حفاری شدند به دوره پارینه سنگی می‌رسند و قدمت بعضی‌شان به ۱۲۰.۰۰۰ سال قبل برمی‌گردد.
قدیمی‌ترین قبرهای شناخته‌شده در سخول، تابون، آمود، قفزه و کباره وجود دارد و جنازه‌های دفن شده در این قبرها وضعیت خمیده‌ای دارند و با بخش‌هایی از حیوانات محصور شدند و تنها بعضی از جنازه‌ها در هر منطقه یافت می‌شود. حفاری در شام تا به امروز ادامه‌دار بوده تا اینکه بقایای باستانی جدید از غارهای مدیترانه کشف شدند که دنیا آن‌ها را ندیده است.
آیا می‌دانستید؟
جنازه‌ها در این غارها و تراس‌ها به ترتیب دفن شدند. بعلاوه، این قبرها «قبرستانی» نیستند که خانواده‌ها یا بومی‌ها از آن برای مدت‌های طولانی برای دفن مرده‌هایشان استفاده کنند. این‌ها فقط قبرهای ساده‌ای هستند که حس قدیمی انسان‌ها آن‌ها را وارد می‌کرد تا مردگانشان را نه از روی سنت و آداب و رسوم، بلکه از روی اجبار دفن کنند.
در پایان
قدیمی‌ترین قبرهای دنیا، راز و رمزهای پنهانی دارند که آن‌ها را بعد از کشف‌شان پیدا می‌کنیم. پیشرفت در روش‌های باستان‌شناسی این امکان را به ما می‌دهد تا به یافته‌ها و نگهداریمان از مناطق تدفین باستانی برای آیندگان ادامه دهیم. در مقاله امروز که درباره ۸ قبر قدیمی صحبت کردیم، نه تنها از گنجینه‌های ارزشمند تاریخی هستند، بلکه امیدواریم شروعی باشند برای اینکه متوجه شویم از کجا آمده‌ایم.
