کهن‌ترین هنرهای غاری جهان در کجا قرار گرفته‌اند؟
زمانی که به هنر فکر می‌کنید، تصویری که ممکن است به ذهن‌تان برسد امکان دارد یک هنرمند روبه سه پایه نقاشی، یا نمایش هنر در گالری یا حتی انیمیشن دیجیتالی باشد. اما قبل از اینکه تمام این شکل‌های هنری وجود داشته باشند، انسان‌ها روش بروز تنش‌های خلاقانه‌شان را روی دیوارهای خانه‌هایشان پیدا کرده بودند. در ادامه به کهن‌ترین هنرهای غاری جهان اشاره می‌کنیم.
۷- ناوارلا گابارنمونگ
قدمت: ۲۴.۰۰۰ سال
قدیمی‌ترین نوع هنر: بخش طراحی زغال چوب
مکان: آرنهم لند
کشور: استرالیا
نقاشی‌هایی که در مکان صخره‌ای مشهور ناوارلا گابارنمونگ کشیده شدند، کهن‌ترین هنرهای غاری جهان محسوب می‌شوند. قدیمی‌ترین این نقاشی‌ها هم همان طراحی سیاه قلم از زغال چوب روی قطعه صخره‌ای است، که در حین حفاری سرپناه کشف شده است. این سرپناه صخره‌ای، یک مکان باستان‌شناسی بومی با هنر صخره‌ای است، که نامش می‌شود به «حفره‌ای در صخره»، «دره‌ای باز از مرکز» یا «گذرگاه» ترجمه شود.
نقاشی‌های این غار با کربن تاریخ‌گذاری شدند و تمام نقاشی‌های داخل سرپناه مانند نقاشی‌هایی از ماهی، والابی، کروکودیل‌ها، باراموندی‌ها، انسان‌ها و حتی چهره‌های معنوی هم به صورت کاملا دست نخورده باقی مانده‌اند. بیشتر این طراحی‌ها را می‌توانید روی سقف سرپناه ناوارلا گابارنمونگ مشاهده کنید و البته نقاشی‌هایی هم هستند که روی دیوارها و ستون‌های این مکان به شکل پراکنده هستند.
۶- غار کولیبوایا
قدمت: ۳۵.۰۰۰ سال
قدیمی‌ترین نوع هنر: نقاشی تمثیلی
مکان: استان بیهور
کشور: رومانی
کهن‌ترین نقاشی‌های غاری اروپای مرکزی با قدمت ۳۵.۰۰۰ سال در غار کولیبایا، پارک ملی آپوسنی قرار گرفته‌اند. اثرهای هنری این غار به فرهنگ‌های اوریگناسین و گراوتین تخمین زده می‌شود، چون هنری که آن‌ها با فرهنگ‌شان خلق کرده بودند، در دوره پارینه سنگی سازگار بوده است.
طراحی سر گاومیش روی دیوار سمت راست و طراحی سر کرگدن روی دیوار سمت چپ در گالری هنری این غار، از مشهورترین نقاشی‌های غار کولیبوایا به حساب می‌آیند.
گالری هنری در این غار، ۷ متر از سطح زمین بلندتر است و بیشتر نقاشی‌های سقف را نشان می‌دهد. نقاشی‌هایی از سر حیوانات که با زغال چوب سیاه کشیده شدند و طراحی‌های نصفه از انسان‌ها و نقاشی‌های ناشناخته دیگر، از نقاشی‌های غار کولیبوایا هستند.
اولین بار در سال ۱۹۰۰ میلادی بود که بشر متوجه این غار شد، اما گابور حلاسی بود که در سال ۱۹۸۱ میلادی این غار را به طور کامل بازرسی و وارسی کرد و نقاشی‌هایش در سپتامر ۲۰۰۹ میلادی کشف شدند. از آن به بعد بود که فدراسیون غارشناسی رومانی از این غار محافظت می‌کند.
۵- غار شووه-پونت-ارک
قدمت: ۳۷.۰۰۰ سال
قدیمی‌ترین نوع هنر: نقاشی تمثیلی
مکان: آردچه
کشور: فرانسه
به لطف مجموعه بزرگی از نقاشی‌های غاری محافظت‌شده روی زمین، به طور مسلم برجسته‌ترین هنرهای ماقبل تاریخ هستند که در غار شووه-پونت-ارک جا خشک کرده‌اند. ۳ غارشناس، این غار را برای اولین بار کنکاش کرده بودند، که یکی از آن‌ها ژان ماری شوو بود که نامش را هم روی این غار گذاشته‌اند.
از زمان کشف این غار در سال ۱۹۹۴ میلادی، بر سر قدمت نقاشی‌هایش اختلاف بوده، اما مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۶ منتشر شده که نشان می‌دهد ۲ دوره اثر هنری در این غار به چشم می‌خورد؛ یکی دوره از ۳۷.۰۰۰ تا ۳۳.۵۰۰ سال قبل و دوره دوم هم از ۳۱.۰۰۰ تا ۲۸.۰۰۰ سال قبل. این تاریخ‌ها هم با استفاده از تاریخ‌گذاری رادیوکربنی تخمین زده شده‌اند.
صدها نقاشی از حیوانات با حداقل ۱۳ گونه متفاوت از آن‌ها، چه گیاه‌خوار و چه شکارچی روی دیوارهای غار شاولت-پونت-دارک کشیده شدند، که تقریبا هیچ‌وقت در هنرهای غاری دیگر غارها در آن زمان پیدا نشده‌اند. نقاشی‌هایی دیگری هم مانند شابلون دست با رنگ اخرایی قرمز و خط و خطوط و نقاط انتزاعی و چهره «ونوس» (زهره) از فرج و پاها و ۲ تصویر شناسایی‌نشده در این غار وجود دارد، که بعضی‌ها معتقدند جنبه‌هایی از مراسمات و جادوگریی را در آن زمان به تصویر می‌کشد. نقاشی‌هایی در این غار دیده می‌شود که حتی مواد مذاب فوران یک کوه آتش‌فشانی را نشان می‌دهد، که این تصویر هم از اولین نقاشی‌های شناخته‌شده از فوران کوه آتش‌فشانی محسوب می‌شود.
جدا از نقاشی‌های غاری در غار شاولت-پونت-دارک، یافته‌های دیگری هم مانند بقایا و نشانه‌ها و فسیل‌هایی از حیوانات مختلف زیادی کشف شدند، که امروز بعضی از آن حیوانات منقرض شدند. گاهی هم اثری از انسان‌ها در کنار اثرات حیوانات در این غار پیدا می‌شود. این غار از ۲۲ ژوئن سال ۲۰۱۴ میلادی در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت.
۴- غار تیمپوسنگ
قدمت: ۴۰.۰۰۰ سال
قدیمی‌ترین نوع هنر: نقاشی غیرتمثیلی
مکان: سولاوسی
کشور: اندونزی
نقاشی‌های غاری در غار تیمپوسنگ در همین تازگی‌ها کشف شده، که قدمت‌شان به دوره‌های مختلف برمی‌گردد و دوره‌های متنوعی از صنایع دستی را به تصویر می‌کشد. از همان اول که تصور می‌شد نقاشی‌های غار تیمپوسنگ تنها ۱۲.۰۰۰ سال قدمت داشته باشند، اما مطالعات جدیدی که روی قشر معدنی پوشانده‌شده روی نقاشی‌ها، باورها را تغییر داده است.
کهن‌ترین نقاشی‌های غاری از حیوانات در این غار کشیده شده‌اند، که با قدمت ۳۵.۴۰۰ ساله خودش، تصویری از یک بابیروسا یا خوک-آهو را نشان می‌دهند.
در کنار نقاشی‌های تمثیلی و حیوانی سیاه قلم، کهن‌ترین نقاشی‌های غاری جهان هم در این غار وجود دارند، که تا به الان کشف شده‌اند. این نقاشی‌های غیرتمثیلی از دیسک‌هایی شکل گرفته‌اند که از دمیدن رنگ روی دیوار به وجود می‌آید. دانشمندان اندونزیایی و استرالیایی هم براساس سن استالاکتیت‌های شکل گرفته روی نقاشی‌ها، قدمت آن را به ۴۰.۰۰۰ سال قبل تخمین می‌زنند.
نقاشی‌ها شابلون (استنسیل) از دست که روی دیوارهایش کشف شده، عمرشان به حدود ۳۹.۹۰۰ سال قبل برمی‌گردد و همین باعث می‌شود تا به کهن‌ترین هنرهای غاری با شابلون از دست در جهان تبدیل شوند. البته نقاشی‌های دیگری در این غار کشف شده، که قدمت‌شان از ۲۷.۰۰۰ سال تا ۱۳.۰۰۰ سال تخمین زده می‌شوند.
۳- غار کووا د ال کاسیتلو
قدمت: ۴۰.۸۰۰ سال
قدیمی‌ترین نوع هنر: نقاشی غیرتمثیلی
مکان: کانتابریا
کشور: اسپانیا
کهن‌ترین نقاشی‌های غاری جهان در غار کووا د ال کاسیتلو قرار گرفته، که به غار کاستل هم شناخته می‌شود. قدیمی‌ترین نقاشی در این غار هم یک نقاشی ساده دایره‌ای‌شکل به رنگ قرمز است، که معتقدند هنر در این غار را انسان‌های هومو نئاندرتال کشیده‌اند.
شابلون (استنسیل) از دست، از نقاشی‌هایی دیگر در کنار این نقاشی دیسکی اخرایی قرمز در این غار وجود دارند، که قدمت‌شان به ۳۷.۳۰۰ سال قبل برمی‌گردد و ترقوه‌ای هستند که شکل‌هایی مانند چماق را نشان می‌دهند. درضمن، قدمت تصاویر زیادی که با زغال چوب و خاک رس قرمز در سراسر سقف‌های این غار کشیده شده، به دوره پایین پارینه سنگی و عصر برنز برمی‌گردد
محققانی که مسئولیت تاریخ‌گذاری بیشتر هنرهای غار شوا د ال کاسیتلو را برعهده داشتند، تیک تیم از متخصصان بریتانیایی و اسپانیایی و پرتغالی به رهبری دکتر الیستایر پیک از دانشگاه بریستول بودند. ماموریت این تیم با تاریخ‌گذاری مواد معدنی و استالاکتیت‌های روی نقاشی‌ها انجام شد، چون بدون رنگدانه آلی در غار، نمی‌توانستند با استفاده از روش سنتی رادیوکربینی، تاریخ این نقاشی‌ها را مشخص کنند. هرچند، این روش تاریخ‌گذاری قدمت بیشتر هنرهای این غار را به آن‌ها داده بود و حتی در جایی که استالاکتیت‌های بزرگ‌تری بودند هم می‌توانستند حداکثر سن‌شان را به دست بیاورند.
۲- سرپناه صخره‌ای دیپکلوف
قدمت: ۶۰.۰۰۰ سال
قدیمی‌ترین نوع هنر: حکاکی
مکان: غرب کیپ
کشور: آفریقای جنوبی
قبل از اینکه نقاشی‌هایی در سرپناه صخره‌ای دیپکلوف پیدا شود، حکاکی‌هایی در آن‌جا کشف شده بود. این سرپناه در جایی است، که حدود ۲۷۰ قطعه از محتوای آن از پوسته شترمرغ ساخته شده است و تخمین زده می‌شود که از حدود ۲۵ محتوای آبی سرچشمه می‌گیرد.
این پوسته‌های شترمرغ شامل حکاکی‌هایی به سبک هندسه‌ای با الگوهای خطی انتزاعی هستند، که در سراسر قطعات تکرار شده‌اند. از آنجایی که این نمادها، یک سیستم اجتماعی و یک سیستم فرهنگی را نشان می‌دهد که به سیستم‌های جوامع امروزی‌مان شباهت دارد، فرضیه‌ای شکل می‌گیرد که به چه کسی متعلق هستند.
جالبی‌اش این‌جاست، که این شباهت‌ها و الگوها در تمام بخش‌های پوسته وجود دارند، نشان می‌دهند که قوانینی برای ترکیب این الگوها و طراحی‌ها بوده است. منتها جدا از این راهنمایی‌ها، آزادی‌های خلاقانه طبق ارجعیت در نظر گرفته شده است. گفتنی است به خاطر بافت و سختی پوسته تخم شترمرغ، حکاکی روی آن به همین راحتی‌ها هم نبود.
۱-غار بلومبوس
قدمت: ۱۰۰.۰۰۰ سال
قدیمی‌ترین نوع هنر: حکاکی
مکان: جنوب کیپ
کشور: آفریقای جنوبی
غار بلومبوس، مکانی برای کهن‌ترین اشکال شناخته‌شده از هنر ماقبل تاریخی است. تقریبا عمده نقاشی‌های مرکز غار با خاکر رس قرمز کشیده شدند و نوعی از مواد معدنی غنی از آهن دارد، که در مقاله اشاره کوچکی به آن کرده‌ایم. بالای ۸.۰۰۰ قطعه از مواد معدنی خاک رس در این غار کشف شده، که قدمت‌شان به عصر حجر میانه برمی‌گردد.
جدا از اینکه به نظر می‌رسد نقاشی‌ها برای کاربردهای خاصی شکل گرفتند، اما بعضی از قطعات اخرایی قرمز به نسبت الگوهای پیچیده، با طراحی‌های انتزاعی حکاکی شدند. مشهورترین این الگوها هم دو قطعه اخرایی قرمز هستند، که در سال ۲۰۰۲ میلادی کشف شدند و با طراحی متقاطع حکاکی شدند و خط و خطوط موازی دارند. ۶ قطعه‌های خاک رس حکاکی هندسی در سال ۲۰۰۹ میلادی کشف شده بودند. بیشتر سبک این الگو در قطعه‌های استخوانی در غار حکاکی شدند. اصلا این حکاکی‌ها، قدیمی‌ترین شکل طراحی انتزاعی و مرسوم محسوب می‌شوند.
کارگاه پردازشی یک اخرایی قرمز مملو از رنگدانه را در مناطق ۱۰۰.۰۰۰ ساله‌ای در سال ۲۰۰۸ میلادی در این غار کشف کرد، که در پوسته‌های آبریز ذخیره شده بودند. با اینکه هیچ راهی برای مشخص کردن استفاده دقیق این ماده وجود ندارد، اما بعضی‌ها باور دارند که این ماده برای نقاشی کردن استفاده شده بود. هرچند که رنگ می‌توانست بیشتر برای محافظت استفاده شود تا اینکه از آن برای طراحی استفاده کنند.
