سیر تحولات تاریخ دندانپزشکی در ایران
ایران باستان از تمدنهایی بود که به سلامت دهان و دندان اهمیت ویژهای میداد. در گذشتههای نه چندان دور یعنی تا حدود یک قرن پیش رشته دندانپزشکی در ایران وجود نداشت و دندانسازهای تجربی در این زمینه فعالیت میکردند. در واقع پیش از سال ۱۲۹۰هجری شمسی، دندانسازی در ایران بدون مجوز رسمی انجام میشد، اما از این سال به بعد دریافت مجوز از وزارت معارف الزامی شد، هرچند این قانون در بسیاری از مناطق رعایت نمیشد! در سال ۱۳۰۰ هجری شمسی تهران تنها سه دندانپزشک داشت که هر سه خارجی و پزشکان دربار بودند. اما تاسیس دانشکده دندانپزشکی در ایران به سال ۱۳۳۵ برمیگردد. در ادامه این مقاله قصد داریم مروری بر تاریخ دندانپزشکی در ایران داشته باشیم و شما را با تحولات این رشته در ایران بیشتر آشنا کنیم.
پیشینه دندانپزشکی در ایران باستان
شواهدی از تمدنهای ایلامی و هخامنشی وجود دارد که نشان میدهد که برخی مردم در آن زمان برای پاکسازی دندانهای خود از ابزارهای خاصی استفاده میکردند. بقایای باستانشناسی از جمله سنگنگارهها و متون قدیمی نیز نشان میدهد ایرانیان از اهمیت سلامت دهان و استفاده از گیاهان دارویی برای تسکین درد دندان آگاه بودند. تاریخچه پروتزهای دندانی در ایران به دوران باستان بازمیگردد، در آن زمان مردم با موادی مانند چوب، استخوان حیوانات و فلزات ساده بهجای خرید کامپوزیت دندان جای خالی دندانهای از دست رفته خود را پر میکردند. همچنین در طب سنتی ایران، توصیههای زیادی درباره تغذیه و رعایت بهداشت دهان بیان شده است. در برخی منابع استفاده از مسواک چوبی (چوب اراک) که در آن زمان مرسوم بود، یکی از شیوههای موثر برای پیشگیری از مشکلات دهانی است.
تاریخچه تاسیس دانشکده دندانپزشکی در ایران
در دوران قاجار و با ورود اروپاییان و سفرهای پادشاهان به غرب، روشهای جدید دندانپزشکی به ایران معرفی شد. در این دوره، برخی از درباریان برای درمان مشکلات دندان خود از پزشکان خارجی کمک میگرفتند. این تبادل فرهنگی باعث شد که تجهیزات و تکنیکهای پیشرفتهتر به تدریج در کشور مورد استفاده قرار گیرد.
در دوران پهلوی و پس از تاسیس دانشکدههای دندانپزشکی و آموزش متخصصان در این حوزه، نقطه عطفی در تاریخ دندانپزشکی ایران بهوجود آمد. در این دوره، استفاده از تکنولوژیهای مدرن و تربیت نیروهای حرفهای، دندانپزشکی را از یک علم محدود به یک رشته تخصصی تبدیل کرد. همچنین، ایجاد کلینیکهای دندانپزشکی مجهز، به گسترش خدمات این حوزه در سراسر کشور کمک کرد.
سال |
سیر تحول تاسیس دانشکده دندانپزشکی در ایران |
۱۳۰۷ |
رضا شاه دستور تأسیس مدرسه دندانسازی را صادر کرد و این مدرسه در دارالفنون با مدیریت دکتر میلچارسکی آغاز به کار کرد. |
۱۳۱۶ |
مدرسه طب به دانشگاه تهران منتقل شد و شرط ورود به دانشکدههای طب، داشتن دیپلم کامل متوسطه تعیین شد. |
۱۳۲۲ |
شورای دانشگاه، واژه “دندانپزشک” را جایگزین “طبیب دندانساز” و “دندانساز” را به جای “مکانیسین دندان” معرفی کرد. |
۱۳۲۴ |
صدور گواهینامه رسمی و پروانه اشتغال به کار با عنوان “دندانپزشک” آغاز شد. |
۱۳۳۵ |
دانشکده دندانپزشکی در این سال از دانشگاه پزشکی جدا شده و فعالیت خود را بهصورت رسمی در دانشگاه تهران آغاز کرده است. |
دندانپزشکی مدرن در ایران: از دانشکدهها تا تجهیزات پیشرفته
تاسیس دانشکده دندانپزشکی دانشگاه تهران به سال ۱۳۳۵ برمیگردد. در سال ۱۳۴۰ چهار کرسی جدید شامل تشخیص، پروتز ثابت، جراحی فک و صورت و کالبدشناسی دندان ایجاد شد و در سال ۱۳۴۴ آموزشگاه بهداشت دهان و دندان با خرید تجهیزات پیشرفته مانند فورسپس دندان از اروپا تاسیس گردید. در همین سال، دانشگاه ملی ایران دومین دانشکده دندانپزشکی کشور را با ۱۲۰ دانشجو افتتاح کرد و در سال ۱۳۶۱ به دانشگاه شهید بهشتی تغییر نام یافت.
در ایران پس از انقلاب نیز تعداد دانشکدههای دندانپزشکی تا سال ۱۳۷۵ فقط ۵ دانشکده بود، اما در حال حاضر ایران یکی از کشورهای پیشرو در منطقه در زمینه دندانپزشکی است. وجود دانشکدههای معتبر دندانپزشکی در اغلب شهرهای کشور و تربیت متخصصان کارآزموده، کیفیت خدمات دندانپزشکی را به طور قابلتوجهی ارتقا داده است.
نقش شرکتهای دانش بنیان در تاریخ دندانپزشکی ایران
شرکتهای دانشبنیان در ایران نقش مهمی در تحول و پیشرفت دندانپزشکی ایفا میکنند. این شرکتها با سرمایهگذاری در تحقیق و توسعه، به تولید تجهیزات و ابزارهای پیشرفتهای مانند لیزرهای دندانپزشکی، سیستمهای تصویربرداری دیجیتال و ابزارهای جراحی دقیق میپردازند که به بهبود کیفیت خدمات دندانپزشکی و کاهش عوارض جانبی کمک میکنند. همکاری این شرکتها با دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی نیز باعث شده دیگر برای خرید قلم کامپوزیت دندانپزشکی یا محصولات مشابه محتاج کشورهای خارجی نباشیم. علاوهبر این، شرکتهای دانشبنیان با توسعه مواد ترمیمی جدید و تکنیکهای نوین در زمینه ایمپلنت، به افزایش عمر درمانها و کاهش عفونتها کمک زیادی میکنند.
نقش فروشگاههای تجهیزات دندانپزشکی در ارتقای سلامت دندان
با گسترش دندانپزشکی مدرن، فروشگاههای تجهیزات دندانپزشکی نیز دستخوش تحولات بسیاری از قبیل ارائه خدمات بهصورت آنلاین شدهاند. فروشگاههای آنلاین تجهیزات دندانپزشکی انواع لوازم مورد نیاز برای ترمیم، زیبایی و مراقبت از دندانها را عرضه میکنند تا دندانپزشکان بتوانند با خرید آنلاین در وقت و هزینههای خود صرفهجویی کنند. در این فروشگاهها میتوانید انواع لوازم جرمگیری، یونیتهای دندانپزشکی و مواد مصرفی باکیفیت را بهراحتی پیدا کنید و سراسر کشور سفارش خود را ثبت نمایید. یکی از مزایای این فروشگاهها، دسترسی آسان دندانپزشکان به ابزارهای تخصصی با استانداردهای جهانی است.