مسجد جامع یزد
مسجد جامع یزد همانند نگینی در شهر یرد می درخشد و در ضلع غربی خیابان امام خمینی و یکی از محله های قدیمی شهر قرار دارد. مسجد جامع یزد در دوره ساسانی پایه گذاری شد. پس از اسلام مسجد شد و در دوره ایلخانی و تیموری کامل شد. این مسجد یکی از مهمترین، زیباترین و باشکوه ترین مساجد ایران است که قدمت آن به ۹۰۰ سال پیش بازمی گردد.
مسجد جامع یزد
مسجد جامع یزد در واقع ترکیبی از سه مسجد قدیمی در دوره های مختلف تاریخی است و در دوره ی قاجاریه به شکل امروزی در آمده است. بانی اولیه مسجد جامع یزد علاءالدوله کالنجار از دودمان آل بویه و حاکم یزد در زمان ملک شاه سلجوقی است. که در این دوره ها تغییرات زیادی انجام گرفته است تا اینکه سرانجام در دوره قاجاریان و در سلطنت فتحعلی شاه قاجار عملیات بازسازی در سطح وسیعی برای مرمت این بنای تاریخی صورت گرفت که باعث ایجاد ظاهری کاملا متفاوت از مسجد اولیه شد.
بلندترین مناره های جهان در مسجد جامع یزد
این مسجد بلندترین مناره های جهان را دارد و در مرکز شهر یزد قرار گرفته است. بانی مناره‌های سر در مسجد آقا جمال‌الدین محمد، مشهور به «مهترجمال»، وزیر یزد در دوره‌ی شاه طهماسب صفوی بوده است. ارتفاع مناره های مسجد جامع یزد، ۵۲متر و قطر آن ۸ متر است. مناره های دو مسحد با همدیگر تفاوت دارند، به طوریکه مناره سمت راست، دو مسیر پلکانی مستقل دارد اما مناره سمت جپ فقط یک پلکان یک طرفه دارد.
مساحت کلی این بنا، ۹۸۰۰ متر مربع است. که ۵۰۰ متر مربع آن شامل کاشیها و کتیبهها میباشد. عرض مسجد ۹۹ متر و طول مسجد ۱۰۴ متر است. این مسجد هفت ورودی دارد این هفت ورودی به چند کوچه و راههای خروجی متصل میشود.
معماری مسجد جامع یزد
از قسمت های اصلی مسجد جامع میتوان ایوان مرتفع، دو شبستان، دو گرم خانه در اضلاع شرقی و غربی شبستانها، گنبد خانه، دو پایاب و یک صحن بزرگ مستطیلی را نام برد. گنبد مسجد جامع از دو پوسته ی متصل به هم تشکیل شده است که با طرح زیبایی از گل صابونکی، با ساقهای مزین به نام الملک الله، که به خط کوفی تکرار شده، عنوان یکی از ممتازترین و یگانه ترین آثار معماری جهان را از آن خود ساخته است.
به طور یقین، گنبدخانه،ایوان و مکانهای اطراف آن را میتوان یکی از زیباترین قسمتهای مسجد دانست. محرابی که در گنبدخانه واقع شده است و در واقع به عنوان محراب اصلی نیز درنظر گرفته میشود، توسط کتیبه، آجر ضربی و کاشی معرق، تزئین شده و جلوه‌ای از هنر و ذوق ایرانی را به جهانیان عرضه می کند. دیگر ویژگی مهم مسجد جامع وجود طاقهای سراسری در شبستان هاست که با کاشی معرق همراه است.
انعکاس نور از گچ سفید گنبد و دیوارها به صورت غیر مستقیم باعث روشنایی مسجد جامع میشود. نقشهای به کار رفته در تزیینات مسجد جامع یزد، نمادهایی هستند که به گونهای با عقاید مذهب شیعه ارتباط دارد؛ این نگارهها شامل نقوش شمسه وستاره، نقش قندیل، نقوش محراب مانند، گچبریهای زنجیرهای و … است.
ستاره و شمسه اکثر قوشی است که در مسجد به کار رفته و آن را تشکیل میدهند. بیشتر این نقوش، مانند ستاره پنج پر نامهای حضرت محمد(ص)، حضرت علی(ع) و پنج تن آل عبا، امام حسین (ع) را در برمی گیرند و به مفاهیم امامان شیعه اشاره میکنند. این نقوش در مسجد جامع به نوعی تفکرات شیعی سازندگان و بانیان آنرا با توجه به استقرار یک حکومت مرکزی سنی مذهب در زمان ساخت بنا، نشان میدهند.
برخی از این نقوش هندسی و اسلیمی همچون شمسههای ۷۲ پرِ سر در ورودی، شمسههای ایوان جنوبی و طرح‌های محراب مانند نقش شده بر ستونهای تزیینی ورودی گنبدخانه، از نقوش شاخص به‌کار رفته در مسجد جامع یزد هستند که در بنای دیگری از این دوران و به این زیبایی و عظمت نمیتوان یافت.
