مسجد نصیرالملک شیراز ، تلفیقی از نور و رنگ

مسجد نصیرالملک شیراز در محله‌ی گود عربان،  جنوب خیابان لطفعلی خان زند واقع شده است. قدمت تاریخی این مسجد، به دوران قاجار بر‌می‌گردد. به دستور حاکم وقت شیراز، دو نفر از ماهرترین معماران ایرانی، استاد میرزا حسن معمار و میرزا رضا کاشی‌پز این مسجد را در مدت زمان ۱۲ سال ساختند.

مسجد نصیرالملک شیراز ، تلفیقی از نور و رنگ

اجازه دهید ابتدا از بیرون به مسجد نگاه کنیم. کاشی‌کاری‌ها و مقرنس‌های استفاده شده در این مسجد، آن را به یکی از زیباترین مساجد ایران بدل کرده است. صحن شمالی گسترده، طاق بلند و باشکوه با کاشی‌های رنگی جذاب و دو شبستان بزرگ، این مسجد را از همه نظر مانند بیشتر مساجد ایران، دیدنی کرده‌اند. حوض نسبتاً بزرگی در صحن قرار دارد که در بهار با گلدان‌های شمعدانی تزیین می‌شود؛ اما این‌جا مسجدی نیست که بخواهید بیشتر وقت خود را صرف تماشای نمای بیرونی‌اش کنید.

اجازه دهید قدم فراتر بگذاریم و وارد ساختمان مسجد شویم. بسته به ساعت روز مناظر زیبایی خواهیم دید که البته همه در یک چیز مشترک هستند: با تابش آفتاب از پشت شیشه‌های رنگارنگ، رنگین‌کمان‌هایی از نور روی فرش‌های زیبای مسجد می‌افتند. اگر چند قدمی به داخل بردارید، این رنگین‌کمان را روی صورت و لباس‌های خود هم مشاهده می‌کنید. این‌جا آن‌قدر زیباست که مانند خیال و رویا به نظر می‌رسد. نورها چشم را نوازش می‌دهند و جذابیت شگفت‌انگیز فضا شما را مسحور می‌کند. دنیایی دیگر، دنیایی از رنگ، درون مسجد نصیرالملک پنهان شده است.

استفاده کردن از شیشه‌های رنگی حتی در معماری خانه‌های ایرانی هم چیز بیگانه‌ای نیست. در کلیساهای مسیحی هم چنین کاربردی دیده می‌شود. با این وجود، مسجد نصیرالملک چیز دیگری است. این‌جا انگار رنگ‌ها واقعی‌تر و زیباتر شده‌اند. رویایی و دیدنی است.

یکی از بهترین زمان‌ها برای تماشای بازی نور و رنگ در این مسجد، صبح است. با همراهان خود به مسجد نصیرالملک بروید و بهترین عکس‌های ممکن را بگیرید. این ویژگی مسجد، در واقع گردشگران و عکاسان بسیاری را از سراسر جهان به خود جذب کرده است.

مسجد نصیر الملک یا مسجد صورتی؟

از بارزترین صفاتی که در این مسجد می بینید، وجود شیشه هایی رنگی است که انعکاس نور آن بر روی فرش، رنگین کمانی زیبا در زیر پاهایتان می سازد. کاشی کاری هایی از رنگ های متنوع به ویژه رنگ صورتی در مسجد نصیر الملک انجام شده که باعث شده به این مسجد، لقب مسجد صورتی را بدهند.

تاریخچه مسجد نصیرالملک شیراز

میرزا حسنعلی خان ملقب به نصیرالملک که یکی از اشراف زادگان دوره قاجار بود که در زمان سلطنت ناصرالدین شاه، حکومت فارس را برعهده داشت. وی که از خانواده مشهور قوام شیرازی بود، فردی با انصاف و عادل بود و املاک فراوانی داشت. او مسجد نصیرالملک شیراز را در سال ۱۲۶۷ شمسی ساخت. آغاز ساخت این مسجد در سال ۱۲۵۵ شمسی بود و بعد از ۱۲ سال، کار ساخت مسجد نصیرالملک به پایان رسید. میرزا حسنعلی خان قسمت عمده ای اموال خود را وقف امور خیریه کرد و اکنون نیز درآمد اموال آن، توسط نوادگان وی، صرف امور خیریه می شود. پنجره های رنگین شبستان مسجد، در سال ۱۳۴۸ توسط هنرمندی به نام میرزا آیت ساخته شد که بر زیبایی های این مسجد افزود.

اطلاعات معماری مجموعه مسجد نصیرالملک

مجموعه بناهای نصیرالملک شامل مسجد، منزل، حمام ، آب انبار و … در محله قدیمی «اسحق بیگ» شیراز واقع است. قسمت اعظم مجموعه در جریان خیابان‌سازی تخریب و ساختمان‌های جدید در آن احداث شد. آنچه اکنون از منزل نصیرالملک باقی مانده شامل تالار اصلی، قسمتی از حیاط اندرونی، بخش بیرونی و زیرزمین است. «حاجی میرزا حسنعلی خان نصیرالملک» پسر سوم حاجی قوام الملک، از حکام فارس در دوره قاجاریه بود. تالار آینه به صورت قرینه ساخته شده و در دو ضلع آن دو اُرسی (نوعی درِ قدیمی که دارای چهارچوب مخصوص بوده و با بالا و پایین رفتن باز و بسته می‌شد) بزرگ سراسری با گره چینی‌های ظریف و شیشه‌های رنگی که به دو حیاط اندرونی و بیرونی ارتباط دارد، مشاهده می‌شود. در دو ضلع دیگر تالار یک شاه نشین مرکزی وجود دارد که از دو طرف با ارسی به دو اتاق مجاور باز می‌شود.اتاق‌ها با نقوش ترکیبی ایرانی و اروپایی پوشیده شده است. سقف هر طبقه تخته کوبی شده و دارای نقاشی‌هایی به سبک اروپایی است.