آثار باستانی تبریز شاه گلی
آثار باستانی تبریز شاه گلی
شاه گلی یا ایل گلی یکی از مهمترین مکان های توریستی در شهر تبریز می‌باشد این مکان واقع در جنوب شرقی تبریز و در ۷ کیلومتری مرکز شهر است که در ابتدا با نام شاه گلی به معنای دریاچه شاه شناخته شد اما پس از انقلاب نام آن به ایل گلی یعنی دریاچه مردم تغییر یافت که امروزه به این نام شهرت دارد
این مکان تاریخی در ابتدا توسط آق قویونلو ها بنا گردیده و در دوره صفویان به گستره آن افزوده شده است.
این مجموعه شامل یک دریاچه و عمارت است که امروز هم امکاناتی نظیر شهربازی ،غذاخوری ، کافی شاپ های متعدد و هتل و مسافرخانه نیز در اطراف آن فراهم شده واین مکان به یک مجموعه گردشگری بزرگ مبدل گردیده است .
دریاچه شاهگلی از دیگر دیدنی های تبریز
دریاچه شاهگلی با وسعتی برابر با ۵/۵ هکتار و به عمق ۱۲ کیلومتر و گنجایش ۷۲۰۰۰۰ متر مکعب در محدوده جنوب شرقی شهر تبریز واقع شده است . آب این دریاچه به صورت طبیعی از طریق یکی از شعبه های رودخانه لیقوان که از سمت جنوب شرقی به آن می ریزد تامین می شود.
در قسمت جنوبی دریاچه تپه ای سرسبز و مرتفع وجود دارد که تعدادی آبشار مصنوعی از آن به دریاچه می ریزد. خیابانی از قسمت جنوبی دریاچه تا محل کاخ شاهگلی احداث شده که اعمارت کلاه فرنگی را به یک شبه جزیره تبدیل کرده است. نمای این دریاچه در فصل زمستان تماشایی است.
عمارت شاهگلی تبریز
عمارت کلاه فرنگی به ابعاد هشت ضلع در مرکز دریاچه واقع شده و به کاخ شاهگلی معروف است.این عمارت در زمان فرمانروایی آق قویونلو ها ساخته شده اما در زمان صفویان توسط قهرمان میرزا (هشتمین پسر عباس میرزا) تکمیل شده و به عنوان گردشگاه درباریان فاجاری مورد استفاده قرار می گرفته است.
این بنا در گذشته فرسوده و قدیمی بود که درسال ۱۳۴۶ شمسی توسط شهرداری تبریز مورد بازسازی قرار گرفت و به جای ساختمان یک طبقه ی پیشین، عمارتی مستحکم با معماری زیبا در دوطبقه ساخته شد که امروزه از آن به عنوان تالار پذیرایی استفاده می شود.
اطلاعات مهم دیگر در مورد ائل گلی
شاه گلی به معنای استخر شاه است و این مکان در ابتدا استخری بوده است که در زمان آق قویونلوها ایجاد شده بود و در دوران صفویه نیز گسترش یافت. پیش از روی کار آمدن صفویان، این استخر بزرگ‌ترین منبع ذخیره آب جهت آبیاری باغ‌های شرق تبریز بود. صفویان نخاله، شن و ماسه‌های این استخر را خالی کردند و دور آن دیوار کشیدند. استخر مذکور در آن زمان ۱۲ متر عمق داشت. در دوران قاجار نیز مسیر‌هایی در اطراف این استخر ایجاد شد و درختان تبریزی و بید مجنون در اطراف این مکان برای تزئین و تبدیل آن به گردشگاه کاشتند.
در دوران پهلوی این مکان به شهرداری واگذار شد تا آن را تبدیل به گردشگاهی عمومی کند و در این زمان بود که اولین تعمیرات اساسی در محل مذکور انجام شد. در حال حاضر این استخر ابعادی در حدود ۲۰۰ در ۲۰۰ متر دارد که عمق آن در گوشه شرقی از ۳ متر تا ۹ متر در کناره دهانه متفاوت است. البته در گذشته ابعاد استخر بزرگ‌تر بود و کف آن نیز طبیعی بود، اما در حال حاضر به دلیل ایجاد باغچه در اطراف آن، ابعادش تا حدودی کاهش یافته است.
آب این استخر نیز توسط یکی از رودخانه‌های لیقوان که از نزدیکی روستای چاوان می‌گذرد، تأمین و به شکل جویباری از سمت جنوب شرقی دریاچه وارد آن می‌شود.
در فصل زمستان آب دریاچه یخ می‌زند و نمای متفاوتی به محیط اطرافش می‌بخشد. در این مدت ماهی‌هایی که در آب آن زندگی می‌کنند، نمی‌توانند به بخش بالایی آب برسند و در نتیجه روند رشدشان آرام‌تر می‌شود. لازم به ذکر است که در زبان ترکی گُل (گوُل) به معنای استخر است و شاه گلی یا ائل گلی معنای استخر شاه یا مردم نامیده می‌شود. البته این مکان در ابتدا شاه گلی نام داشت و بعد از انقلاب به ائل گلی تغییر نام یافت. آقای بهروز خاماچی بر این باور است که کلمه شاه در این مکان به معنای خود شاه نبوده است و به معنی بزرگ و باعظمت به کار برده شده است.
مقابل استخر نیز تپه نسبتا بزرگی وجود دارد که کاملا درخت‌کاری شده و زیبایی قابل توجهی دارد. اصلی‌ترین مورد که توجهات را در فصل بهار و تابستان در این پارک جلب می‌کند، گل‌کاری‌های زیبایی است که در بخش‌های مختلف پارک دیده می‌شود. در حال حاضر نیز دورتادور استخر و بخش‌های مختلف پارک با گل‌های لاله رنگارنگ تزئین شده‌اند.
