روستای ویونا
روستای ویونا
در حاشیهی دشت کویر شاهد روستاهای زیادی هستیم که یکی از این روستاها روستای ویونا یا همان ابیانه است. ویونا یا همان ابیانه روستایی با قدمت تاریخی بسیار طولانی است که در بخش مرکزی شهرستان نطنز در استان اصفهان واقع شده است. مساحت این روستا نزدیک به ۲۲ هکتار است که از مدخل مسیر و گورستان شروع شده و تا دروازهی پایین ادامه دارد. این روستای تاریخی به خاطر رنگ خانههای خود به روستای سرخ نیز معروف است. قدمت این روستای تاریخی به بیش از هزار و پانصد سال میرسد. این روستای زیبا با معماری قدیمی خود میتواند مقصدی عالی برای گردشی تاریخی باشد. در این روستا خانهها به صورت طبقه طبقه و با مصالح سنتی ساخته میشوند. پنجرهها چوبی، کوچههای تو در تو، دربهای منبت کاری شده از جمله مواردی است که در این روستای زیبا بهه وفور شاهد آن خواهید بود.
معماری
معماری روستای ویونا بسیار کمنظیر است. در معماری خانههای ابیانه شاهد این هستیم که سقف خانههای پایینی، حیاط خانههای طبقه بالایی است. سقف این خانهها از چوب و حصیر است و پوشش آن از کاه گل و خاک رس قرمز است. تعداد خانههای این روستای زیبا به بیش از ۵۰۰ واحد میرسد. از عناصر این نوع معماری میتوان به ایوانهای چوبی مشرف به باغ و گذرگاهها اشاره کرد. سرخی خانهها ابیانه به خاطر خاک سرخی است که از معدن مجاور روستا به دست میآید.
لباس سنتی
در روستای ویونا زنان دارای لباس سنتی خود هستند. لباس سنتی زنان ابیانه متشکل از پیراهن، شلیته، یل، روسری، سربند، چادرشب، جوراب و پاپوش یا گیوه است. زنان ابیانه لباسی به نام چادرشب دارند که متشکل از پارچهی ابریشمی شطرنجی و چهارگوش به ابعاد ۲×۲ متر است. آنها چادرشب را از قطر تا زده و به شکل سه گوش به دور کمرشان میبندند یا روی سرشان میاندازند. چادرشب معمولاً توسط زنان ابیانه بافته و تهیه میشود. این پارچه که در زبان محلی به نام «کجی» معروف است، در میان دختران جوان به رنگ زرد و در میان زنان مسن به رنگ قرمز است. زنهای ابیانه معمولاً چارقدهای سفید رنگی بر سر دارند. مردان نیز شلوار گشاد و بلندی از پارچهٔ سیاه (دوید یا همان دبیت، شلوار مردان بختیاری) به تن می کنند.
آثار تاریخی
بقایای سه قلعه به نامهای پل، پال همونه، قلعهی هِرده و آتشکده هرپارک در داخل روستا نشاندهندهی جایگاه تاریخی ابیانه است. همچنین وجود یک خانقاه مربوط به دورهی صفویه نشاندهنده شکوفایی روستا در دورهی اقتدار صفویه در منطقه است.
دروازه، سه قبرستان، سه آسیاب، دو کاروانسرا و تعدادی اشتر خانه در قدیم، چهار آبانبار در بافت روستا و دو حمام از دیگر ویژگیهای منحصربهفرد روستا است. وجود کارگاه رنگرزی، نقره سازی، قاشقسازی، زریبافی و غیره نیز در بافت روستا که درگذشتههای دور بسیار فعال بودند از قدرت حیات اقتصادی ابیانه در زمانهای قدیم خبر میدهد.