تاریخ ساسانیان باستان

هرگاه پژوهشگری بخواهد در زمینۀ موضوع فوق به تحقیق بپردازد، ابتدا با مشکلی به نام خط در نزد ایرانیان پیش از اسلام روبرو می شود. ما نیز ناگزیریم ابتدا پیرامون این مسئله و به ویژه نخستین خط ایرانیان با استناد به نشانه ها و مدارک تاریخی به…

پیش از پرداختن به مبحث ادبیات دینی و غیر دینی ایران ساسانی و سرنوشت آن، شایسته است که به موضوع خط در ایران باستان که لازم ترن عنصر در نگارش و در ثبت این آثار است اشاره ای بکنیم. این یادگار عظیم و با ارزش تاریخی ایران باستان سرنوشتی به…

برخی از کارشناسان هنرهای باستانی هنر ایران ساسانی را از زمان شاپور دوم یعنی در سدۀ چهارم میلادی پس از صدور فرمان میلان توسط کنستانتین بزرگ قیصر روم در سال 313 میلادی و رسمیت و مشروعیت یافتن آیین مسیح در روم باستان را با وابسته به هنر…

شاخص ترین عنصر در هنر معماری ساسانی، ساختن بناهای ایوان دار است. ایوان در معماری ساسانی بر مظاهر و عناصر دیگر معماری این دوره از تاریخ ایران حرف اول را می زند. ایوانها دارای سقفهای عمدتاً رواق گونه که از هنر معماری پارتی اقتباس شده است،…

پادشاهان ساسانی و سایر مدیران کشور ایران در آن مقطع زمانی همان گونه که اعصار بسیار کهن متداول بود بهترین و زیباترین مصالح ساختمانی را به ساختن کاخ شاهان، معابد و آتشگاه ها و سایر بناهای دولتی اختصاص می داده اند. این شیوه قرنها پیشتر در…

هنر ساسانی عمدتاً تکامل یافته و متحول شده در راستای اندیشه های دینی و سنت گرایی ایرانی است. گرچه گاه و بیگاه عناصر هلنیستی به جای مانده از دورۀ پیش از روی کار آمدن ساسانیان و نشانه هایی از جاذبه های هنری رومیان و حتی مظاهر هنری اقوام و…

برای پرداختن به این موضوع نخست این ضرورت احساس می شود که پیشینه مسیحیت در مسیحیان به اختصار مورد بررسی قرار گیرد. به طور کلی این واقعیت را باید در نظر گرفت که ابتدا و در اصل فرقی میان مسیحیان و یهودیان وجود نداشت و ماهیت تعالیم هر دو…

این مورخ که اصلاً از اهالی ارمنستان است توسط کریستن سن مؤلف کتاب ایران در زمان ساسانیان الیزه وارداپت نامیده شده است. نام درست وی در منابع تاریخی «الیزه وارتابذ» است. وی در آغاز سده پنجم میلادی به دنیا آمده و تا ربع آخر همان قرن می…

نام این مورخ نیز همانند بسیاری مورخان دیگر اصولاً بدون پسوند یونانی- رومی آن توسط برخی از نویسندگان «پروکوپ» نوشته شده است. وی از برجسته ترین تاریخ نویسان بیزانس (روم شرقی) بود. زمان تولد او را اخلافش اواخر سدۀ پنجم میلادی گزارش کرده…

به این مورخ در منابع تاریخی عموماً آمین مارسلن یعنی با حذف پسوند نام یونانی وی گفته می شود. وی یونانی الاصل بوده و در عصر اوج اعتلای فرهنگی و سیاسی ساسانیان و رومیان چشم به جهان گشوده است. بنا به مدارک موجود و اطلاعاتی که در خلال منابع…

شمار چشم گیری از مورخان غربی در نگارش و ترسیم تاریخ ساسانیان نقش قابل توجهی ایفا کرده و سهم بزرگی در این زمینه داشته اند، ولی برخی از همین چهره ها با تکیه بر وابستگیهای سیاسی و شغلی و اجتماعی شان به اهرم سلطۀ رومیان و نیز بکار گرفتن…

یاقوت که پیوست در منابع تاریخی و جغرافیایی از او به عنوان یاقوت حموی نام برده می شود یکی از برجسته ترین جغرافیادانان و مورخان جهان اسلام به شمار رفته است. وی افزون بر این شخصیتی علمی و کم نظیر در عرصه دانشهای فوق در اواخر سدۀ ششم و…

ابوریحان بیرونی که به خاطر شهرتش اهل فضل و کمال او را ابوریحان و نیز بیرونی می خوانند. از نظر علمی و پژوهشی در شمار برجسته ترین دانشمندان، نویسندگان و مورخان جهان اسلام قرار دارد. نام او محمدبن احمدالبیرونی است و بر بسیاری از دانشهای…

جاحظ مورخی است که پژوهشگران او را با اثر آموزنده و تحقیقی اش به نام کتاب «التاج» می شناسند کمتر پژوهشگری در تاریخ ساسانیان با این اثر ارزشمند آشنایی ندارد. نه تنها این کتاب، بلکه دیگر آثار جاحظ نیز در نزد محققان مغرب زمین دارای ارزش…

مورخان و پژوهشگران در عرصه دانش تاریخ ابن بطوطه را با سفرنامه اش تحت عنوان «سفرنامۀ ابن بطوطه» می شناسند. برخی او را یا هرودت در تاریخ و تاریخ نگاری دوران اسلامی مقایسه می کنند. هرودت نیز پس از ترک هالیکارناس (Halikarnassos) در آسیای…