خدایان ایران باستان

اسطورۀ سومری که از یک‌گونۀ بابلی کهن از نیپور به‌دست‌آمده و بازسازی شده است به اضافۀ یک بخش بابلی میانه و یک متن دو زبانه نو _ آشوری از نینوا. انلیل مجرد در جستجوی همسری مناسب است. در راه ارش Ereš با سود sud الهۀ جوان و زیبا ملاقات می‌کند…

انلیل / Enlil/ خدای سومری، در اکدی : الیل Elil یکی از «خدایان بزرگ» بین‌النهرین است. نام او که معمولاً به‌عنوان هوا_ خدا ترجمه می‌شود و در قدیم‌ترین متون سومری دورۀ جمدت نصر Jemedet- Nasr ظاهر می‌گردد و پیش از اینجایی برجسته در فهرست…

انکی و نین ماخ/ Enki and Ninmah/_ اسطورۀ سومری متن کاملاً حفظ نشده است و آن را بر اساس برخی الواح اورسوم و یک نسخۀ نو_ آشوری Neo_Assyrian دو زبانه بازسازی کرده‌اند. به نظر می‌رسد که متن با مقدمه‌ای آغاز می‌شود. خدایان آنوناکی Annunaki…

این اسطورۀ سومری، در اورسوم و در الواح بابلی کهن حفظ‌شده است. این خود یک متن بسیار پیچیده و ترجمه‌ها و تعبیر های مختلفی از آن صورت گرفته است. این طرح مختصر، بر پایۀ ترجمۀ فرانسوی روز نگار تن Rosenegarten است. داستان در یک مکان…

این متن سومری بر روی الواح قدیمی بابلی حفظ‌شده است. ساختار آن  شبیه نوعی دعاست و به چهار بخش تقسیم می‌شود. بخش اول حاوی ستایش انکی و شامل تمجید از خود، ستایش آنوناکی ها و توصیف مراسم گوناگونی است که کاهنان انجام می‌دهند ( خطوط ا_…

انکیم دو / Enkimdu/ _ خدای کشاورزی سومریان او خواستگار ناموفق ایناناست_ در متن، جایی که دوموزی چوپان و انکیم دوی کشاورز با یکدیگر برای جلب موافقت او رقابت می‌کنند در انکی و نظم جهانی او، کشاورز انلیل و مرد سد و خندق  نامیده می‌شود که…

انکیدو / Enkidu /  در اسطوره‌شناسی بین‌النهرینی، انکیدو همکار گیل گمش است. این نام به معنای« فرمانروای جای خوب » است. در پیشگامان سومری حماسۀ اکدی انکیدو در گیل گمش و هوواوا Huwawa و به‌طور برجسته تری در حماسۀ گیل گمش و جهان فرودین ظاهر…

انکی /Enki /- خدای سومری  این نام را به مفهوم «سرور زمین» اما kl را به معنای جهان فرودین می‌توان دانست. با توجه به یک ساختار کیهانی، جهان زبرین و زیرین با آن AN به معنای (آسمان) به‌عنوان «زبرین» است. مسلماً جنبۀ انکی از قدیم‌ترین اسناد…

ان بی لو لو/ Enbilulu / خدای کشاورزی نزد سومریان در انکی و نظم جهانی، او «بازرس آبراهه» نامیده شده و مأموریت نظارت بر دجله و فرات را دارد. در فهرست خدایان بابلی، آن An =آنوم Anum   در میان هوا-خدایان بابلی ظاهر می‌شود. همچنین او را پسر…

الی ملک/ ایلومیلکو/Elimelek  Ilumilku / این نام کاتبی است که سه متن عمده شامل اسطوره‌شناسی اوگاریتی، اسطورۀ بعل آقت وکرت را تحریر کرده است.در چندین پایان نوشت، خود را شوبانیت  Šubanit ، شاگرد آتانو Attanu  ،کاهن عالی مقام، چوپان بلند…

( ال) قونیر شا /(EL)qunirša)/_خدای سامی غربی این نام از قن راس «qnrs» یعنی« آفرینندۀ زمین» مشتق شده است. در یک اسطورۀ کنعانی که بخشی از آن در یک متن هیتیایی حفظ‌شده، سخن از روابط بد خانوادگی با آشرتو Ašertu(= اشتارت ) به میان می‌آید. این…

ال/ ایلو/EL/ Illu/ ال el یا ایل ( لو) Ill(u) وجه تسمیه های کلی برای« خدا »در همۀ زبان‌های سامی است ( مقایسه شود با الله). ریشۀ این اصطلاح موردبحث است آلبرایت Albright معنای « رهبر »را برای آن پیشنهاد می‌کند. برای نخستین بار در میان نام‌های…

اسطوره‌های مربوط به سیل، بخشی از مطالب تکراری مردمی در میان بسیاری از فرهنگ‌ها در سراسر جهان است. اگرچه قدیم‌ترین گونه‌های مکتوب، در رابطه با سیل، از خاورمیانۀ باستان به‌دست‌آمده است، نمی‌توان  ادعا  کرد که همۀ اسطوره‌های مربوط …

اسطوره‌های بعل/Baal - myrhs/_در اوگاریتی اسطوره‌های بعل بر روی الواح گل رس به الفبای میخی اوگاریتی به‌وسیلۀ کاتب اِلی ملک Elimelek، ثبت‌شده است. این متون، یک دوره روایات به‌هم‌پیوسته را تشکیل می‌دهد که همه آن‌ها، ماهیت و کردار بعل به‌ویژه…

اسر لوهی/Asarluhi/_ خدای سومری توجیه معنای نام او دشوار است. وی خدایی باستانی و در متون دورۀ فارا Fara ,از او یادشده است. در دورۀ سومری کهن و همچنین نو - سومری، اسر رو هی در زمرۀ خدایان لاگاش به شمار می‌رفت و پرستشگاهی در کوآرا Kuar(a)…