ساسانیان

 در بررسی ابعاد گوناگون فرهنگ و تمدن اروپای قدیم و در این مورد یونان باستان، نقش زنان نیز در مواردی سرنوشت ساز ارزیابی شده است. در چارچوب زمانی هلنیسم از همان آغاز هر چند به روایتی در حاشیه، ولی در بررسی و ارزیابی علمی آن در متن جامعه هلنی…

این ضربتی بود که عرب وارد آورد و مدت دو قرنِ دراز، کشوری آباد و آراسته را عرضه دردناکترین طوفان حوادث کرد.... با این همه، دولت ساسانی بر رغم شکوه و عظمت ظاهری که داشت، به سختی روی به پستی و پریشانی میرفت. در پایان سلطنت نوشیروان،…

       -بخش دومد ) بلاذری :    این مورخ و نویسنده مشهور از چهره های برجسته در میان تاریخ نگاران مسلمان به ویژه در سدۀ سوم هجری – قمری است. نام وی آن گونه که در منابع تاریخی و در فهارس مشاهیر عرصه تاریخ نگاری آمده است: ابوالعبّاس…

واپسین پادشاه ساسانی یزدگرد سوم بود که زمان سلطنت او از 632 تا 651/652 میلادی است. او فرزند شهریار برادر قباد است که بر تخت سلطنت ساسانیان جلوس کرد. با نشستن او به تخت شاهی تاریخ سلسله ساسانی و ایران زرتشتی به استقبال پایان کار خود می…

- بخش دوّم     در زمان بهرام چهارم ارمنستان یکبار دیگر مورد ادعای رومیان و منازعه میان دو دولت ایران و روم قرار گرفت و میان دو امپراطور تقسیم شد. یزدگرد یکم (399 تا 420 میلادی) با سیاستی مدبرانه و بزرگ منشانه پس از بهرام چهارم به…

خطۀ پارس (امروز استان فارس) به عنوان گهوارۀ سیاست و فرهنگ مردم ایران و خاستگاه دو سلسله مقتدر در ایران باستان بوده است. در پارس مرکز و پایگاه امپراطوری هخامنشیان، سنت ملی و فرهنگی ایرانیان زنده نگهداشته شد. این ملیت و فرهنگ سده ها پس از…

ضوابط و قوانین مشروعیت پادشاه ساسانی به این ترتیب از زمان اردشیر دوم به کلی تغییر کرد و مجمعی متشکل از صاحب منصبان لشگری، کشوری و دینی صلاحیت جانشین پادشاه را تعیین می کرد. اعضای این مجمع عبارت بوده اند از رئیس روحانیان کشور یا رئیس انجمن…

کاربرد زبان یونانی به عنوان زبان رسمی و اداری اشکانیان، زود زوال پذیر شد و به کلی از نظام اداری و اجتماعی ایران رخت بربست. آخرین بار این زبان در یکی از کتیبه های شاپور یکم (241 تا 272 میلادی) در کعبه زرتشت در تخت جمشید نشانی از خود به جای…

اسناد و مدارک متعددّی در دست است که به این موضوع پرداخته اند، از آن جمله اند کارنامه اردشیر بابکان و کتیبه های به جای مانده از دوران زمام داری شهریار ساسانی خداینامه و .... به استناد همین اسناد و کتیبه ها و نوشته ها مورخان عرب و ایرانی و…

در تاریخ طبری تسخیر آذربایجان و ارمنستان و ولایات غربی ایران و نیز بین النهرین توسط اردشیر را پیش از فتح ایالات خاوری ایران مانند کرمان و امثالهم آمده است. همین منبع بر این باور است که اردشیر پس از تصرف بین النهرین و تیسفون پایتخت باشکوه…

تقریباً همۀ مورخان دورۀ اسلامی آذرمی دخت خواهر بوران دخت را پادشاهی فوق العاده زیبا و عادل گزارش کرده اند. در مجمل التواریخ و القصص آمده است که نام آذرمی دخت در اصل خورشید بوده است ولی پدرش خسرو پرویز، او را آذرمی می خوانده است. او ظاهراً…

از اسنادی که دربارۀ مُزد کارکنان مادی از تخت جمشید بدست آمده، چنین برمی آید که این کارکنان « کورتَش » خوانده می شدند. کورتش ها بیشتر پیشه ورانی بوده اند که به کارهایی از قبیل سنگ تراشی، درودگری و مسگری و کارهایی همانند می پرداخته اند. همین…

در میان منابع بومی، طبری گزارش میکند که جنگ با خاقان تُـرک ( شاه اقوام بیابانگرد شمال شرقی، خیونان یا هون ها ) در سال هفتم حکومت بهـرام پنجم، حدود 424 میلادی، آغاز شد. در این هنگام بهرام نگران از دریافت تدارکات جنگیِ فرمانروای آن سوی شمال…

گزارش های آمیانوس مورخ رومی معاصر شاهپور دوم، ما را به خوبی با برخی از ویژگی های شخصیت شاهپور دوم آشنا میکند. حتی پی میبریم که او بالایی بلند داشته است و یک سر و گردن از ملتزمان خود بلندتر بوده است. و به جای تاج، کلاهی زین، گوهرنشان و…

با توجه به اینکه اوستا شکل نهایی خود را در روزگار ساسانیان گرفته است، ( گرداوری از زمان بلاش یکم اشکانی تا دوران ساسانیان ) میتـوان جا به جا نشانه هایی هم از زندگی اجتماعی و روزمره ی مردم را در این کـتاب بازیافـت. در زامیـاد یَشـت ( کـیان…